Huzurevinde kalan yaşlılarda sırt masajının uykuya etkisinin incelenmesi

Abstract

BÖLÜM VI ÖZET Bu çalışma, huzurevinde kalan ve uyku kalitesi kötü olan yaşlılarda sırt masajının uyku kalitesine etkisini incelemek amacıyla yapılmış, klinik deneysel bir çalışmadır. Araştırma, izmir ili Emekli Sandığı Narlı dere Dinlenme ve Bakımevi Tesisleri'nde 18 Ağustos 2003- 5 Mart 2004 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırma kapsamına; Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi puanı 5 'in üzerinde olan (uykusu `kötü` olan), araştırmanın sınırlılıklarına uyan 33 yaşlı alınmış uygulama ve kontrol grubunu aynı yaşlılar oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, `Yaşlı Tanıtım Formu`, `Pittsburgh Uyku Kalitesi indeksi (PUKİ)`, `Günlük Uyku Kayıt Formu`, `Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksinin 3 günlük versiyonu (PUKÎ-3)` kullanılarak toplanmıştır. Masaj, araştırmacı tarafından üç gün boyunca, 10 dakika süreyle yatma saatinden 30 dakika önce yaşlının yatağında uygulanmıştır. Bu çalışmada 3 günlük uyku ile ilgili tahmini veriler yerine daha hassas bir ölçüm sağlamak amacıyla günlük uyku kayıtlarından (sleep log) yararlanılmıştır. `Günlük Uyku Kayıt Formu` yaşlılara verilerek nasıl kayıt tutacakları açıklanmıştır. Sut masajı uygulanmadan önceki 3 gün, masaj uygulanan 3 gün ve masaj sonrası (sırt masajının uygulanmadığı) 3 gün boyunca yaşlılar tarafından tutulan uyku kayıtlan araştırmacı tarafından araştırma kayıtlarım tuttuğu `Günlük Uyku Kayıt Formu`na kayıt edilmiş ve her 3 günün sonunda elde119 edilen değerlerin ortalaması hesaplanarak araştırmacı tarafından PUKÎ-3 formuna işlenmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sayı, yüzde dağılımları, SPSS bilgisayar programında Tekrarlayan ölçümlerde Varyans Analizi, Wilcoxon Signed Ranks Testi, İki Ortalama Arasındaki Farkın önemlilik Testi kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; yatmadan önce yaşlılara 10 dakika süreyle uygulanan sırt masajının yaşlıların uyku kalitesini yükselttiği ancak bu etkinin masajının uygulanan günlerle sınırlı olduğu saptanmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda, uyku kalitesi kötü olan yaşlılara gece yatmadan önce 10 dakika süre ile sırt masajı uygulanması ve 10 dakikadan daha kısa sürelerle uygulanan sırt masajının uyku kalitesine etkisinin incelenmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Sırt masajı, uyku kalitesi, yaşlı.

120 SUMMARY THE INVESTIGATION OF THE IMPACT OF BACK MASSAGE ON SLEEP AT ELDERLY RESIDING IN REST HOME This is a clinical experimental study carried out to investigate the impact of back massage on sleep quality at elderly who had poor quality of sleep and residing in Rest Home. This research was carried out in Narhdere Rest Home for elderly of Izmir between the dates 18 August 2004 and 05 March 2004. Total 33 elderly individuals who were within the limititations of the research and whose Pittsburgh Sleep Quality Index scores were above 5 (who had poor sleep) were included in scope of research, same individuals comprised the application and control group. Data were collected by using `Elderly Information Form`, `Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI)`, `Daily Sleep Record Form (Sleep Log)` and `Pittsburgh Sleep Quality Index for three days (PSQI-3)`. Massage was applied to the elderly individuals at their beds prior to bedtime three days long for about 10 minutes by the researcher. This study utilized daily sleep records to provide more accurate measurements instead of estimated data related to 3-day sleep. `Daily Sleep Record Form (Sleep Log)` was handed out to elderly individuals and they121 were taught how to keep record of it The sleep records were kept by the individuals for 3 days before, during and after the massage was administered and registered in the `Daily Sleep Record Form` by the researcher and at the end of each day the average of values obtained calculated by the researcher and entered in Pittsburgh Sleep Quality Index -3 form. This evaluation of data, the number and percentage distributions were analyzed in the SPSS computer program by using Repeated Measures Analysis of Variance, Wilcoxon Signed Ranks Test and Independent-Samples T Test. According to the results of the research; it was determined that the back massage applied to elderly individuals prior to go to bed improved their sleep quality but along the days massage was applied this affect was limited. In the direction of findings of this research, to conduct investigation related to application of back massage for 10 minutes to the elderly individuals who have poor sleep quality before they go to bed and to the influence of back massage applied at intervals less than 10 minutes on the sleep quality, can be suggested. Key Words: Back Massage, sleep quality, elderly.