Metal sanayiindeki kazaların ekonomik ve finansal analizi ve MAN kamyon ve otobüs fabrikasında bir uygulama

Abstract

86 ÖZET 2000'li yıllara girdiğimiz şu günlerde bilim ve teknik çok süratli şekilde gelişmektedir. Üretimde kullanılan makine ve cihazlar her geçen gün gelişmekte ve değişmektedir. Bu da çalışanların hayatını etkilemektedir. Bu etkileşimlerden biriside iş kazası sonucu ortaya çıkmaktadır. Kazalar, ülkeye, çalışana ve ailesine büyük kayıplar getirmektedir. Bu sebeble kazaların önlenmesi büyük önem taşımaktadır. Çalışmamızda; kaza nedir nasıl oluşur, iş hukukumuzda kaza nasıl tarif edilir, ve bir kazarım iş kazası sayılabilmesi için kanunumuzda nasıl ele alınmıştır, kazaların sınıflandırılması gibi bölümler ilk kısımda ele alınmıştır. Bir sonraki bölümde ise kaza nedenleri kazaların meydana geliş, saat ve hizmet sürelerine göre dağılımı incelenmiştir. Daha sonraki bölümlerde ise iş kazalarının ekonomik yönü incelenmiş, işletmelere, ülkeye maliyeti ortaya konmuş işçi ve işveren açısından maliyetler belirtilmiş, şahsa gelen zararın yanında işletmede ortaya çıkan zararın maliyetinin, iş güvenliği için harcanacak paradan fazla olduğu ortaya konmuştur. Dolayısı ile işverenin iş güvenliği kavramının önemli olduğunu anlamaları vurgulanmıştır. Çalışmamızda ayrıca MAN Kamyon ve Otobüs Fabrikasında iş kazaları nedeni ile oluşan iş günü kayıpları (1996 ve 1997,1998 için), kaza sayılarının yıllar itibari ile dağılımı, kaza sıklık oranlan ve kaza şiddeti (ağırlık oram) hesaplanmışta. Ayrıca örnek fabrikamızda, iş kazalarının direkt ve endirekt maliyetleri hesaplanmıştır (1997 yılı için) Buna göre kaza sebepleri üzerinde durularak gerekli önlemlerin alınması ülke ve işletmeler açısından zorunlu ve yararlı bir çalışmadır.

87 SUMMARY The science and technology have very rapid advances at present days, adjoining with the years 2000. The expeditiously growing changes and progress on the machinery and tools used in manufactoring affect concurrently the life of workers. One of such interferences to the life of human being stems from work accidents. Accidents cause a great deal of losses to workers and their families, and connectively to the country. In our study, the chapters titled `what is an accident and how it accurs` `how is an accident described in our law, and how is an accident elaborated in our law` and `the classification of accidents, are investigated in the first section. In the second section, the causes for the accidents are examined in terms of the time of occurence and the longevity of services. In the following sections, work accidents are analysed from the economy point of the country are presented in terms of both workers and employers. It was found that, besides destructions on the worker due to accident, the cost of loss given by the accident was always more than the expenditure which woued have been invested to the work safety. It was therefore stressed that the employers aught to conceive the importance of work safety.88 In our study, the losses in days due to work accidents (1996-1997), the distribution of the number of accidents in years, the frequency of accidents, and the strength of an accident were calculated in the MAN lorry and Bus fastory. In our case factory, direct and indirect costs of accidents were calculated for 1997. In conclusion, the intentions to take necessary measures an the causes of accidents would be imperatively beneficial for companies and whole country.