Farklı türdeki alkollü içeceklerin kan ve solunum havasında düzey tayini ile saatlik eliminasyon hızlarının yorumlanması

Abstract

ÖZET Alkol; ülkemizde kullanımı gittikçe yaygınlaşan maddelerden biridir. Alkolün; trafik kazaları, yaralama-yaralanma, zorlamalı veya doğal ölümler ve diğer adli olgularda tetikleyici ya da kolaylaştırıcı bir faktör olduğu bilinen bir gerçektir. Alınan alkol, sağlıklı düşünme, ani karar verme ve bu kararı uygulama yeteneklerinin azalmasına yol açarak, özellikle araç kullanımında can ve mal kaybına neden olan trafik kazalarına sebep olmaktadır. Adli olaylarda özellikle trafik kazalarında alkol muayeneleri hemen olay yerinde yapıldığı takdirde gerçek değer saptanabilmektedir. Ancak bazı olgularda alkol muayeneleri kazadan saatler sonra yapılmakta ve alkolün vücuttan eliminasyonuna bağlı olarak alkol düzeyi böyle olgularda düşük tespit edilebilmekte, hatta bazı olgularda alkol alındığı halde hiçbir pozitif değer bulunamamaktadır. Bu durumda kişiler alkollü araç kullanma cezasına çarptın lamamakta, sigorta şirketleri ile kazaya karışan sürücüler arasında anlaşmazlıklar doğmakta, dolayısıyla da adli tıp açısından yapılan değerlendirmelerde bu durum önemli bir hata kaynağı olmaktadır. Ülkemize has bir içki türü olan rakının tüketimi geçmiş yıllarda ön planda iken, son yıllarda bira, şarap gibi diğer içki türlerinin de tüketiminin arttığı, özellikle gençlerde bira tüketiminde artış olduğu belirtilmektedir. Alınan alkolün çeşidi, miktarı, alkol alımının üzerinden ne kadar zaman geçtiği, cinsiyet, ağırlık, açlık-tokluk, kişinin alkolü ne sıklıkta kullandığı gibi pek çok faktör kan alkol düzeyini etkilemektedir. 62Çalışmamızda, farklı alkol düzeylerine sahip bira, şarap ve rakının belirli miktarda alımından sonra kan ve solunum havası düzeyleri ile vücuttan eliminasyon hızlarının saptanması amaçlanmıştır. Yapılan çalışmalar kan alkol düzeyinin 1 saatte 12-20 mg/dl azaldığını göstermiştir. Çalışmamızda solunum havasındaki tüm olgulardaki bira, şarap ve rakı her üçü de göz önüne alındığında saatlik düşüş ortalaması 15.66 promil g'dır. Kandaki saatlik düşüş ortalaması ise, 13.29 mg/dl olarak tespit edilmiştir. Çalışmamız bulgularıyla kaynaklar benzer görünse de, alkol türü ve cinsiyetin saatlik düşüş hesaplamalarında farklılıklara neden olduğu belirgindir. Bu nedenle özellikle trafik kazalarından saatler sonra ölçülen ve geriye dönük hesaplanması gereken kan alkol düzeyi hesaplamalarının tekrar gözden geçirilmesi, bu konuda daha fazla olgu gruplarıyla çalışma yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. 63

SUMMARY Alcohol; is one of the substances which their uses are becoming increasingly widespread both in our country. It is well-known fact that alcohol is either a triggering or facilitating factor in traffic accidents, in wound-injury cases, in forced or natural deaths and in other judicial cases. Alcohol intake especially causes traffic accidents that result in loss of life and property while driving vehicle, by making healthy thinking and acting difficult and by causing a reduction in abilities of sudden decision making and putting it into practice. In judicial cases, especially in traffic accidents actual values can be determined if the alcohol checks are carried out on the spot immediately. However, in some cases alcohol checks can be made many hours post- accident and lower alcohol levels are obtained depending on excretion of alcohol from body and even in certain cases despite alcohol was consumed any positive value can not be detected. In this situation individuals could not be fined for intoxicated driving, in addition it causes some conflicts to occur between insurance companies and the drivers involved in the accident. Also, this situation could be a significant source of error in the evaluation made from the aspect of forensic medicine. The consumption of rakı which is a sort of liquor peculiar to our country, was significant in previous years, it was reported that the consumption of other types of alcoholic beverages such as beer and wine has increased in recent years, particularly beer consumption in youngsters. 64So many factors, such as kind amount of alcohol consumed, the time- span passed since alcohol intake, gender, body weight, hunger-fullness, individual's frequency of alcohol consumption can affect blood alcohol levels. In our country it was aimed to determine the blood and respiratory air levels and excretion rates from body after certain amounts of rakı, wine and beer which have distinct alcohol levels, were consumed. Studies conducted have shown that blood alcohol level has reduced 12-20 mg/dl in one hour. In our study (when all three of them considered) the mean decrease rate of beer, wine and rakı in respiratory air is 15.66 promil g in all cases. Their hourly mean reduction in blood was established as 13.29 mg/dl. Although the findings of our study and the sources' seem similar, it is obvious that the type of alcohol and gender have caused distinctions in hourly reduction calculations. Therefore, it appears that especially measured some hours post-accident and retrospectively estimated blood alcohol levels should be reconsidered and further studies with larger case groups should be carried out. 65