1, 4-Benzodiazepin türevi ilaçların asit hidroliz ürünlerinin nitel ve nicel analizleri

Abstract

94 VII. ÖZET Bu çalışmada minör trankilizan olarak kullanılan 1,4-benzodiazepin türevlerinin asit hidroksi ürünlerinin nitel ve nicel tayinleri yapılmıştır. Nitel ve nicel çalışmalarda kromatografik, (ÎTK ve YBSK) spektrofotometrik ve dansitometrik yöntemlerden yararlanılmıştır. Çalışmalarda standart olarak kullanılan asit hidroliz ürünleri laboratuvar koşullarında tarafımızdan elde edilmiştir. İTK yöntemi ile yapılan çalışmalarda etken madde + hidroliz ürünü birbiri yanında nitel olarak değerlendirmek amacı ile farklı pH ve polarite de hareketti faz sistemleri denenmiş ve maddeler için bulunan Rf x 100 değerleri Tablo:2 ve Tablo:3a,3b,3c,3d,3e de verilmiştir. Dansitometrik yöntemle yapılan nicel tayinlerde uygun Rf değerlerinde birbirinden ayrılan etken madde + hidroliz ürününden, hidroliz ürün lekelerinin plak üzerindeki yerleri saptanmış daha sonra leke alanları dansitometri cihazında taranarak saptanan dalga boyundaki absorbanslan ölçülmüştür. Spektroskopik yöntemle yapılan çalışmalarda N1 -konumunda non substitue olan benzodiazepin türevlerinin hidroliz ürünlerinin taşıdıkları primer aromatik grubu üzerinden yürüyen kolorimetrik yöntem uygulanmıştır. Bu yöntemde önce uygun koşullarda diazotasyon işlemi yapılmış daha sonra Bratton-Marshall reakufi ile kenetleme işlemi yapılmış ve 530 nm deki absorbans değerleri ölçülmüştür, ^-konumundan substitue benzodiazepin türevinde ise hidroliz ürününün nicel tayini doğrudan spektrofotometrik yöntemle yapılmıştır. Yüksek basınçlı sıvı kromatografisi çalışmalarında ise farklı hareketli faz sistemleri ve akış hızı denenerek uygun alıkonma zamanlı (retention time) ayırımlar yapılmış bu koşullarda nicel tayinler gerçekleştirilmiştir. Yapılan tüm nicel çalışmalarda önce standart asit hidroliz ürünü ile regresyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Daha sonra oluşturulan regresyon denkleminden yararlanılarak ikili sentetik karışımlarda ve piyasa örneklerinde nicel tayinler yapılmış, sentetik karışımlarda yüzde geri dönüşüm değerleri hesaplanmıştır. Önerilen yöntemlerle farmakopelerde yan-nicel olarak saptanabilen 1,4-benzodiazepin asit hidroliz ürünlerinin % 0.01- % 1 arasında değişen konsantrasyonlarının nicel olarak değerlendirilmesi mümkün olmuştur. İkili sentetik karışımlarında farklı yöntemlerle elde edilen analiz sonuçlan istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve yöntemler duyarlılık açısından karşılaştmlmıştır.

95 VII. SUMMARY In this study, qualitative and quantitative analysis of the acid hydrolysis products of the minör tranquillizer 1,4-benzodiazepine derivatives have been performed by utilizing chromotographic (TLC and HPLC), spectrophometric and densitometric methods. For qualitative analysis of parent compounds and their hydrolysis products in studies in which the TLC method was utilized, mobile phases with different polarity and pH were tested. Obtained Rf x 100 values were shown in Tables 2, 3a, 3b, 3c, 3d and 3e. By using densitometric method, the position of the hydrolysis products that well seperated from parent benzodiazepines on TLC plate were determined. The absorbance values were measured at appropriate wavelengths that were decided by scanning the spots on TLC plate with densitometry apparatus. İn spectroscopic analysis, a colorimetric method was used for direct quantitative analysis of the acid hydrolysis products of N'-nonsubstituted benzodiazepine derivatives. After the formation of diazonium compound from unsubstitued primary amine group of benzodiazepine molecules Bratton-Marshall reagent were used for clamping process. The product was then quantified by measuring its absorbance at 530 nm. In HPLC method, seperation was carried out with different mobile phase systems at different flow rates to obtain suitable retention times that allowed the quantitative determinations acid hydrolysis products. In all quantitative analysis described above, accuracy was maintained by the regression studies that were performed by the standards of acid hydrolysis products, the regression equations were calculated for each of the active substance then, quantitative determinations of binary synthetic mixtures and commercial samples were achieved and % recovery values were estimated. With these studies, it was possible to quantitatively determine the acid hydrolysis products of studied benzodiazepines. That were previously determined semiquantitatively in pharmacopeias. Results obteined from different methods with binary synthetic mixtures were evaluated statistically and compared in terms of their sensitivity for qualitative and quantitative analysis of the acid hydrolysis products of 1,4-benzodiazepines.