Akciğer tüberkülozunda balgamda direkt mikroskopi, kültür ve PCR (Polymerase Chain Reaction) sonuçlarının karşılaştırılması

Abstract

VII. ÖZET Çalışmamızda; tüberküloz tanısı için alternatif bir yöntem olarak sunulan, solunum yolu numunelerindeki Mycobacterium tuberculosis'in DNA'sının çoğaltılarak tespit edilmesini araştıran polymerase chain reaction (PCR) yönteminin mikroskobi ve kültür yöntemleri ile karşılaştırılması ve PCR yönteminin rutin tanıdaki yerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; Kasım 1996-Mayıs 1997 tarihleri arasında Fırat Üniversitesi Fırat Tıp merkezi Göğüs Hastalıkları Polikliniğine öksürük, balgam çıkarma, iştahsızlık, kilo kaybı ve gece terlemesi şikayetleri ile başvuran; klinik ve radyolojik olarak akciğer tüberkülozu bulgularına sahip yaşları 12-71 arasında değişen toplam 62 hastaya ait balgam numuneleri değerlendirildi. Çalışmaya alınan 62 olgunun 33'ünde (%53.2) tüberküloz kültürü pozitif olarak saptandı. 30'unda (%48.3) direkt mikroskobi pozitif olarak bulundu. PCR ise olguların 38'inde (%61.2) pozitif olarak tespit edildi. Tüberküloz kültürü ve PCR sonuçlarının istatistiksel analizinde; yöntemler arasındaki fark anlamlı bulunmasına rağmen (p<0.05); tüberküloz kültürü ile direkt mikroskobi sonuçlarının karşılaştırılmasında; yöntemler arasındaki fark anlamlı değildi (p>0.05). Direkt mikroskobi ve PCR sonuçlarının istatistiksel olarak değerlendirilmesinde ise; yöntemler arasındaki fark PCR lehine daha da anlamlı olarak saptandı ( p<0.01 ). Tüberküloz tanısında kesin tanı metodu olan kültür sonuçları PCR ile karşılaştırıldığında, PCR'ın sensitivitesi %100, spesifitesi %82.7, güvenirliliği %91.9, pozitiflik tahmin değeri %86.8, negatiflik tahmin değeri %100 olarak bulunmuştur. Kültür sonuçları ile direkt mikroskobinin karşılaştırılmasında ise, sensitivite %90.9, spesifite %100, pozitiflik tahmin değeri %100, negatiflik tahmin değeri %90.6, güvenirlik %95.1 olarak 54saptandı. Kültürün uzun sürede sonuç verdiği düşünülecek olursa PCR alternatif tanı metodu olarak kullanılabilir. Henüz evrensel bir standardizasyon sağlanamamış olması büyük sorun yaratmaktadır. Yakın gelecekte standardize edilmiş ve uluslararası zeminde kabul görmüş daha ekonomik ticari kitlerin geliştirilmesi ile metodun yaygın olarak kullanılır hale geleceğine inanıyoruz. 55