Elazığ bölgesinde obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan erişkin hastalarda psikososyal ve görüngüsel özellikler

Abstract

VII. ÖZET OKB, gizli kalabilen, eskiden seyrek olduğu düşünülen fakat şu anda oldukça sık görüldüğü bilinen bir anksiyete bozukluğudur. Bozuklukla ilgili yapılan çalışma ve araştırmaların pek çoğunda hastalığın biyolojisi ve hastaların psikososyal özellikleri ele alınmış, diğer psikiyatrik bozukluklarla değişik yönlerden karşılaştırılarak hastalı ğın daha iyi anlaşılmasına çalışılmıştır. Ülkemizde OKB'un görüngüsel özelliklerini inceleyen fazla çalışma bulunma maktadır. Biz de çalışmamızda bu anlamda, hastaların sosyodemografik özellikleri, soygeçmişleri ve klinik özelliklerini olduğu kadar görüngüsel özelliklerini de inceleme yi amaçladık. Çalışma, Mart 1997 - Haziran 1998 tarihleri arasında Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniğinde yatırılarak veya ayaktan tedavi için başvuran hastalar arasından gönüllü olarak katılmak isteyen ve çalışmaya alınma kriterlerini karşılayan 80 OKB hastasıyla yürütülmüştür. Bu hastalara ilk psikiyatrik görüşmeyi takiben SCID I ve SCID II uygulanmış, son tanısal değerlendirme de aile yakınlarından da bilgi a- lınmış ve sosyodemografik veri formu da eksiksiz olarak doldurulmuştur. Verilerin değerlendirilmesi, hem kaba döküm ve yüzdeler halinde belirtilerek hem de SPSS Microsoft Windows 6.0 için yazılmış versiyon ile istatistiksel anlamda gerçekleştiril miştir. OKB, kadınlarda daha sık erkeklerde daha erken başlangıçlı, tüm yaş grupla rında görülebilen bozukluktur. Evli, şehir merkezinde yaşayan, alt ve orta gelir düze yine sahip bireylerde ve meslek olarak da ev hanımlarında daha sık görülmektedir. Büyük çoğunluğu orta öğrenim düzeyinde eğitime ve çekirdek ailesine sahiptirler. Bozukluğa en sık duygudurum bozuklukları, YAB ve panik bozukluk eşlik ederken, hastaların birinci derece yakınlarında OKB'un yaygınlığı dikkat çekmektedir. Başta iş sorunları ve ekonomik problemler olmak üzere başlangıç öncesi var olan ve devam eden sıklıkla psikososyal stres etmeni tanımlanmaktadır. C kümesi kişilik bozuklukları içinde yer alan obsesif kompulsif, bağımlı ve kaçınan kişilik bozuklukları başta olmak üzere değişik Eksen II. tanıları OKB'a eşlik etmektedir. En sık görülen obsesyonlar kadınlarda anlamlı olarak daha sık olmak üzere kir ve pislik bulaşması içerikli obsesyonlar ve erkeklerde anlamlı olarak daha fazla olmak üzere dinsel içerikli obsesyonlardır. En sık belirlenen kompulsiyonlar ise kadınlarda anlamlı olarak daha 45yüksek oranda yıkama kompulsiyonları ve güvenlik-emniyet içerikli kompulsiyonlardır. Son söz olarak, gizli kalmışlıktan kurtulup renkli görüngüler sunan bir bozukluk olarak ortaya çıkan OKB'un geniş hasta toplulukları ile yapılacak ve kültürel boyutla rının daha kapsamlı ele alındığı çalışmalarla daha iyi aydınlatılacağı kanaatindeyiz. 46