Nikotin bağımlılığında şartlı yanıtların rolünün araştırılması

Abstract

NİKOTİN BAĞIMLILIĞINDA ŞARTLI YANITLARIN ROLÜNÜN ARAŞTIRILMASIDr.Görkem YARARBAŞDoktora Tezi, Fizyoloji Anabilim DalıTez Yöneticisi: Prof. Dr. Şakire PÖĞÜNHaziran 2006Sigara dünya genelinde çok sayıda ölüm ve sağlık sorununa neden olmaktadır. Sigarakullanımının temeli nikotin bağımlılığıdır. Sigara bıraktırmaya yönelik tedavi yaklaşımları henüzbeklenen başarıya ulaşamamıştır. Yeni tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi için nikotin bağımlılığınınnörobiyolojik temelleri aydınlatılmalıdır.Çalışmamızda Conditioned Place Prefrence (CPP)-Şartlı Yer Tercihi düzeneği kullanılaraknikotin bağımlılığı ile ortam ilişkisi araştırıldı. Her iki cinsiyette, değişik dozlarda nikotin uygulamalarıyapılarak nikotinin yer tercihi üzerine etkisi gösterildi. Nikotinin yer tercihi üzerine etkisine nitrik oksitsentaz (NOS) inhibisyonunun ve metabotropik glutamat 5 reseptör (mGluR5) antagonizmasının etkileriaraştırıldı.Deneyler sonucunda, nikotinin yer tercihi etkisinde cinsiyet farkı saptandı; nikotin erkeklerdedoza bağımlı olarak CPP oluşturduğu halde dişilerde bu etki gözlenmedi. NOS inhibisyonunun yertercihini etkilemediği görüldü. mGluR5 antagonizmasının nikotinle oluşturulan yer tercihini engellediğigösterildi.Çalışmamızın sonucunda, nikotinin bağımlılığında şartlı yanıtların önemli rol oynadığı ve buyanıtlarda cinsiyet farklılıkları olduğu görüldü. mGluR5 antagonizmasının nikotinle oluşturulan yertercihini engellemesinden yola çıkarak, sigarayı bıraktırma programlarında ilaç tedavilerigeliştirilmesinde yeni stratejiler izlenebileceği görüşüne varıldı.Anahtar sözcükler: Bağımlılık, nikotin, CPP, mGluR5, NOe-mail: gorkem.yararbas@ege.edu.tr

INVESTIGATING THE ROLE OF CONDITIONINGIN NICOTINE DEPENDENCEDr. Görkem YARARBAŞPhD Thesis in Department of PhysiologySupervisor: Prof. Dr. Şakire PöğünHaziran 2006Smoking causes several death and health problems worldwide. The major reason underlyingthe maintenance of smoking is nicotine addiction. Although there are some therapies for smokingcessasion, the rate of success is not as high as expected. In order to develop new strategies forsmoking cessation, the neurobiological basis of nicotine addiction should be further elucidated.In this study, Conditioned Place Prefrence (CPP) paradigm was used to determine the relationbetween nicotine addiction and environment where the subject is exposed to nicotine in rats. Differentdoses of nicotine were used in both sexes to show the effect. Nicotine induced CPP in male rats in adose dependent fashion but this effect was not observed in females. After demonstrating CPP, theeffect of nitric oxide synthase (NOS) inhibition and metabotropic GluR5 antagonism were investigatedto elucidate the mechanism underlying nicotine induced CPP.Our data showed that the conditioning effect of nicotine is sexually dimorphic and while NOSinhibition did not effect nicotine induced CPP in males, mGluR5 antagonism attenuated the response.In summary, our findings indicate that conditioning plays an important role in nicotine addictionand there is sex difference with males being more vulnerable than females. Metabotropic GluR5 areinvolved in the conditioning effects of nicotine and mGluR5 antagonists may be useful for developingnovel treatment strategies to aid in smoking cessation.Key words: Addiction, nicotine, CPP, mGluR5, NOe-mail: gorkem.yararbas@ege.edu.tr