100 Metre sürat koşusunun kinematiği ve sprint performansını etkileyen faktörler

Abstract

45 ÖZET Bu çalışmanın amacı; 100 metre sürat koşusu içerisinde 20, 40, 60 ve 80. metrelerdeki birer fitlenin kinematikleri ve sprint performansım etkileyen sıçrama ve kuvvet değerleri ile ilişkilerinin incelenmesidir. Bu çalışmaya, sprint koşan gönüllü 14 bayan (yaş ortalaması = 19.15 ± 3.18 yıl, boy ortalaması = 162.33 ± 3.09 cm., vücut ağırlığı = 54.50 ± 3.44 kg., vücut yağ yüzdesi = % 8.42 ± 3.01, 100m derecesi = 13.31±.60sn., antrenman yılı = 5.64 ± 2.34) sporcu katılmıştır. Çalışmaya katılan sporcularda; antropometrik, Wingate ve Bosco ölçümleri, saha ölçümleri (durarak uzun, durarak üç adım, durarak beş adım, durarak on adım atlama), kuvvet ile ilgili ölçümler (Bene Press, Yarım Squat) yapılmıştır. Kinematik analiz için, ilk kamera 4. kulvarın 20±7 metresim, ikinci kamera 40±7 metresini, üçüncü kamera 60±7 metresi ve dördüncü kamera 80±7 metresini görebilecek şekilde yerleştirilmiştir. Ayrıca, beşinci bir kamera ile deneklerin 100 metre koşusu içerisindeki adım sayılarım tespit etmek için, 100 metreyi tam görebilecek şekilde hareketli olarak kayıt yapılmıştır. Görüntülerin analizi sporcularda 18 antropometrik nokta işaretlenerek yapılmıştır. Bu noktalara daha önce koordinattan verilmiş kalibrasyon kafesinin 6 noktası ilave edilmiştir. Bütün bunların matematiksel bir modele dönüşmesi için direkt doğrusal transformasyon metodu uygulanmıştır. Veriler SPSS istatistik programında değerlendirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson Korelasyon katsayısı tekniği kullanılarak, 100 m. performansının46 belirleyicilerini ayırt etmek için de Step-Wise çoklu regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir (p<0.05). Bu çalışmanın sonucunda, 80. metredeki Vücut Ağırlık Merkezi Hızı (VAMH), derecenin en iyi belirleyicisi olarak bulunmuştur (r = -.86; p<0.05). Aynı zamanda 80. metredeki VAMH ile durarak on adım allama arasındaki yüksek ilişki bulunmuştur, (r = -.75; p<0.05). Durarak on adım atlama ile derece arasında negatif yönde kuvvetli bir ilişki ortaya çıkmıştır (r = -.78; p<0.05). Regresyon analizi sonucunda derece ile on adım arasında regresyon formülü bulunmuştur. Derece = 22.795469 - 0.390397 x (Durarak On Adım Atlama Derecesi) 20. metredeki VAMH' m etkileyen en önemli faktör durarak beş adım olarak bulunmuştur (r =.74; p<0.05). 40 metredeki VAMH' m en fazla durarak on adım atlama performansı belirlemektedir (r =.68; p<0.05). 60. metredeki VAMH'nı en önemli belirleyicisinin durarak on adım olduğu bulunmuştur (r =.76; p<0.05). 40. metredeki adım uzunluğunda en fazla durarak uzun atlama performansı rol oynamaktadır (r =.62; p<0.05). Squat Sıçrama ile derece arasında bir ilişki çıkmasına rağmen (r = -.74; p<0.05), Aktif Sıçrama (AS) ile derece arasında biraz daha kuvvetli bir ilişki bulunmuştur (r =-.79; p<0.05). Regresyon analizi yapıldığında da AS ile derece arasında regresyon formülü çıkmıştır. Derece = 17. 168208 - 0. 1 10204 x AS

47 SUMMARY The aim of this study was to analyse the data of jumping and force that affect kinematics and sprint performance of stride lenght in 20, 40, 60 and 80 m within the 100 m speed run. Participants of this study were 14 sportswomen who involved voluntarily (mean age = 19.15 T 3.18 year, mean height = 162.33 T 3.09 cm, mean weight = 54.50 T 3.44 kg, percent of body fat = % 8.42 T 3.01,100m.time =13.31T.60, training year = 5.64 T 2.34). Antropometric measurements, Wingate test, Squat Jump (SJ), Counter Movement Jump (CMS), standing long jumping, standing three-step jumping, standing five-step jumping, standing ten-step jumping along with bench press and semi squat tests were administered to the participants. In the kinematic analysis, the first camera was placed so as to watch the 20 + 7 m of the fourth line, the second one to watch the 40 T 7 m of the fourth line, the third one to watch the 60 T 7 m of the fourth line, and the fourth one to watch the 80 T 7 m of the fourth line. Furthermore another camera was used to determine the number of the steps of the participants in the whole 100 m run. In the analysis of the records, 18 antropometric points were identified. In addition, 6 points of calibration cage added to this fix point. In order to convert the results to a mathematical model, a direct linear transformation method was employed.48 Relations between variables were analysed using the Pearson coefficient technique. Furthermore, Step-wise multi-regression analysis was also used. As a result, the speed of the center of gravity in the 80 m was found as the best indicator of 100 m running time (r = - 86; p<0.05). It is olso affected by the standing ten- step jumping (r = -.75; p<0.05). There is a negative relation between the standing ten- step jumping and 100m running time. As a result of the regression analysis, a regression formula was developed indicating the relation between 100m running timeand standing ten-step jumping. 100 m runnig time = 22.795469-0.390397 x (standing ten-step jumping) The speed of the center of gravity in the 20 m is affected by standing ten-step jumping (r =.74; p<0.05). The speed of the center of gravity in the 40 m and in the 60 m is specially affected by standing ten-step jumping (r =.68; p<0.05, and r =.76; p<0.05, respectively). The speed of the center of gravity in the 60 m is specially affected by standing ten-step jumping (r =.76; p<0.05). Standing long jumping performance played an important role in the 40 m stride lenght (r =.62; p<0.05). Although there is no relation between squat jumping and 100m running time (r= -.74; p<0.05), there is a strong relation between CMJ and 100m running time (r = -.79; p<0.05). After the regression analysis, regression formula was developed between CMJ and 100m running time. 100m running time = 17.168208-0.1 10204 x (CMJ)