Çukurova bölgesinde kistik fibrozis F508 mutasyonunun moleküler düzeyde saptanması

Abstract

Kistik Fibroz beyaz ırkta en sık gözlenen, ağır seyirli ve otozomal resesif özellik gösteren kalıtımsal bir hastalıktır. Kistik Fibroz'a neden olan gen, 7. kromozomun uzun kolunda, 31.1 bölgesinde yerleşmiştir. Hastalığın esas patalojik mekanizması, ekzokrin bezlerdeki fonksiyon bozukluğu olup çok değişken klinik bulgular ve komplikasyonlarla seyreder. Kistik Fibroz'a neden olan AF508 mutasyonu tüm mutasyonların yaklaşık %70'inden sorumluysa da, bugüne kadar gen üzerinde 400'e yakın baz değişimleri saptanmıştır. Pediatri kliniğinden elde edilen kanların hematolojik değerlendirmesi Coulter Counter ile yapıldı. Daha sonra, tam kandan izole edilen DNA'lar uygun primerler kullanılarak polimeraz zincir reaksiyonu ile çoğaltıldı ve ürün, poliakrilamid jel elektroforezinde yürütüldü. Jel, etidium bromidde boyandıktan sonra oluşan bantlar ultraviyole ışık altında gözlendi. Klinik bulguları ve ter testi sonuçlarına göre Kistik Fibroz tanısı konmuş hastalardan elde edilen toplam 51 kromozomda AF508 mutasyonu tarandı. 51 kromozomun 8' inde bu mutasyona rastlandı ve sıklık %15.7 olarak belirlendi. Ayrıca, sağlıklı kişilerden elde edilen 50 kromozom üzerinde AF508 taşıyıcılık sıklığı araştırıldı. Taranan hiç bir kromozomda AF508 taşıyıcılığına rastlanmadı. Anahtar Sözcükler: Kistik Fibroz, heteroduplex, PCR, AF508, taşıyıcılık sıklığı, poliakrilamid jel elektroforezi.

Cystic fibrosis is a complex, inherited disorder and is the most common severe autosomal recessive disease in white populations. The gene responsible for cystic fibrosis is located on the long arm of human chromosome 7, region q31.1. Dysfunction of exocrine glands appear to be the major pathogenic mechanism and is responsible for a wide and variable group of clinical manifestations and complications. Although the major mutation causing cystic fibrosis, AF508, accounts for almost 70% of mutant chromosomes screened, almost 400 sequence alterations have so far been identified in the gene. Samples obtained from the Paediatrics Clinic, were analyzed haematologically by Coulter Counter. Then, DNA extracted from the whole blood were amplified by the polimerase chain reaction (PCR) using specific primers and run in the polyacrilamide gel electrophoresis. The heteroduplexes were stained by ethidium bromide and visualized under ultraviolet light. A total of 51 chromosomes were screened for AF508 mutation who were diagnosed as cystic fibrosis depending upon their clinical findings and sweat test results. The AF508 deletion in the cystic fibrosis membrane conductance regulator (CFTR) was found in 8 out of 51 chromosomes with a frequency of 15.7%. Also, 50 chromosomes obtained from healthy subjects were analized to determine the carrier frequency. None of the chromosomes screened were carrying the AF508 mutation. Key Words: Cystic fibrosis, CFTR, AF508, heteroduplex, PCR and carrier screening.