Türkiye`de canavan hastalığının Y231X, E285A, A305E mutasyonlarının PCR ve RFLP yöntemleriyle belirlenmesi

Abstract

-49- VI. ÖZET Canavan hastalığı ölümle sonuçlanan, ilerleyici, otozomal resesif bir nörometabolik hastalıktır. Hastalığın nedeni N-asetil aspartik asidi beyinde yıkıma uğratan aspartoaçilaz enzimindeki eksikliktir. ASPA geninin moleküller analizi gendeki mutasyonları tanımamızı sağlamakla birlikte hastalığın fizyopatolojisi hala aydınlatılamamıştır. Şu ana kadar tanımlanmış 29 ASPA mutasyonundan 6 tanesi Türk hastalarda bulunmuştur. Yapılan çalışmalarda hastalığın en sık rastlanan mutasyonları Y231X, E285A ve A305E mutasyonlarıdır. Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneğinin Genetik Komitesi tarafından 1999 yılında yayınlanan protokolde Canavan hastalığının, risk altındaki toplumlarda izlenmesi için bu üç mutasyonun analizi önerilmektedir. Bu çalışmada, 9 Canavan hastası ve bunların ulaşılabilen 6 birinci derece yakınında en sık görülen üç Canavan mutasyonu Polimeraz Zincir Tepkimesi (PCR) ve Restriksiyon Fragman Uzunluk Polimorflzm (RFLP) yöntemleriyle analiz edilmiştir. Sonuç olarak bu 15 örneğin hiçbirinde bu üç mutasyona rastlanmamıştır. Hastalığın günümüzde tedavisinin olmadığını düşünecek olursak, alınabilecek tek önlemin moleküller yöntemlerle doğum öncesi tanı olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle kendi toplumumuzdaki Canavan mutasyonlarını saptamamızı sağlayacak ekonomik tarama testlerinin risk altındaki bireylere uygulanmaya başlanması önerilmektedir.

-50- VII. SUMMARY Canavarı Disease is a fatal, progressive, autosomal recessive leukodystrophy. The aetiology of the disease is the deficiency in aspartoacylase enzyme which is responsible for the degradation of the substrate NAA in the brain. The molecular analysis of the ASPA gene enables us to define the mutations in the gene, however the physiopathology of the disease is still obscure. Out of 29 ASPA mutations defined yet, 6 were found in Turkish patients. Y231X, E285A and A305E mutations are the most common pathologic mutations which account for Canavan disease. These three mutations are involved in the screening program of Canavan disease which was annaunced by The American Obstetricians and Gynecologists, Committee on Genetics in 1999. In this study, we searched for the three most common mutations in 9 Canavan patients and their 6 first degree relatives using the Polymerase Chain Reaction and Restriction Fragment Length Polymorphism methods. In conclusion, none of the three mutations was observed in the 15 potential ASPA mutant individuals. We recommend to carry on the search for the Canavan mutations in our population to figure out the mutation frequencies since there is no such a medical therapy for the disease and the only way to avoid the pathology is prenatal diagnosis of affected fetus by molecular techniques.