Postmenopozal osteoporozda hormon replasman tedavisi ve kalsiyum tedavisinin kemik mineral dansitesine etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Postmenopozal osteoporoz oldukça sık rastlanılan erken tanı ve tedavisi mümkün olan hastalıklardan birisidir. Menopozu izleyen ilk yıllarda başlanan HRT ile östrojen eksikliğine bağlı kemik kaybı ödenebilmektedir. Östrojen olmaksızın yüksek dozda Ca++ alımı yeterli olmamaktadır. Bu çalışmada Tip I (postmenopozal) osteoporoz tanısı almış olan hastalarda HRT'i ve Ca++ tedavisinin kemik mineral dansitesi üzerine etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ocak 1996 - Haziran 1996 tarihleri arasında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadm Hastalıkları ve Doğum Menopoz polikliniğine başvuran postmenopozal osteoporoz tanısı almış 30 hasta ile Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon polikliniğine başvuran ve aynı tanıyı almış 30 hasta çalışma kapsamına alındı. Birinci grup hastaya HRT, ikinci grup hastaya Ca++ tedavisi verildi. Her iki gruptaki hastalara ayrıca diyetle Ca++ alması önerildi. Tüm hastalara tam kan sayımı, biyokimyasal analizler yapıldı ve lumbosakral grafiler çekildi. HRT alan gruba mamogram ve meme USG çekildi. Her iki grubun tedavi almasma engel olabilecek ve sonuçları etkileyebilecek hastalık ve ilaç kullanım öyküsü bulunmamasına dikkat edildi. Tedavi öncesi ve sonrası Lumbar vertebradan (Lw) DEXA ile ölçülen kemik dansitometri sonuçlan değerlendirilip, her iki grup sonuçlan karşılaştırıldı. Tedavi öncesi kemik dansitometri sonuçları her iki grup arasında istatistiksel olarak farklı bulunmazken tedavi sonrası fark anlamlıydı. HRT grubunda tedavi sonrası BMD,T,Z değerlerindeki artış istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Ca++ tedavi grubunda ise BMD, T değerlerinde düşüş, Z değerlerinde hafif artış saptanmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi. Sonuç olarak hormon replasmam ciddi olarak kullanılır ve iyi takip edilirse, güvenli ve etkili osteoporozisi önleyici tedavi biçimidir denilebilir. HRT ve Ca++'un 52birlikte kullanılabileceği ve böylece kombine bir etkinin ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bu kombine tedavi ile HRT ve Ca++'un tedavi edici dozlarında bir azalma ile birlikte komplikasyonlar ve yan etkilerinde de azalma olabileceği sonucuna varılmıştır. 53