Sağlık çalışanlarının el yıkama alışkanlıklarını geliştirtirmede precede modelinin kullanımı

Abstract

Araştırmanın amacı; hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde temel ilke olan sağlık çalışanlarının el yıkama ile ilgili istendik davranış geliştirmelerinde PRECEDE modelinin etkisini incelemektir. Sağlık çalışanlarının el yıkama konusundaki bilgi, tutum ve inanışlarını ve hastane enfeksiyon oranlarını girişimsel el yıkama programı öncesi ve sonrasında değerlendirmektir.Araştırma prospektif, yarı deneysel bir çalışma olarak planlanmıştır. Araştırma Muğla Devlet Hastanesi Yoğun Bakım Klinik'lerinde 26.02. 2007- 26.09.2007 tarihleri arasında yapılmıştır.Araştırmanın 1. aşamasında 35 sağlık çalışanı gözlenmiş olup bu aşamada, genel el yıkama oranı % 7 bulunmuştur. 2. aşamada sağlık çalışanlarının el yıkama ile ilgili bilgi, tutum ve inançlarını değerlendirmek amacıyla ?El Yıkama Davranışını Planlı Davranış Modeli Açısından Değerlendirme Ölçeği? ve soru formu uygulanmıştır. 3. Aşamada örneklem grubundaki 35 katılımcıya eğitim verilmiş ve el yıkama ile ilgili çalışma ortamındaki olanakları idare ile işbirliği içinde geliştirilmiştir. 4. Aşamada eğitim aşamasından 3 ay sonra sağlık çalışanlarının bilgi, tutum ve inançlarına yönelik ölçek ve soru formu tekrardan uygulanarak, verilen eğitim, geribildirimler, alkol bazlı el dezenfektanlarının sağlanması gibi el yıkama davranışını pekiştirici müdahaleler sonrasında mevcut bilgi, tutum ve inançlarında ne oranda bir değişim olduğu saptanmıştır. 5. Aşamada el yıkama oranları ve sıklığı tekrar gözlenerek, yapılan girişimlerin ve eğitimin etkinliği değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda gözlemlenen genel el yıkama oranları % 7'den % 33'e yükselirken, hastane enfeksiyon hızı da %0 30,44' den %09,5' lere gerilemiştir (p<0.001). Sağlık çalışanlarının el yıkama alışkanlıklarını geliştirmede PRECEDE Modelinin kullanımı etkili bulunmuştur. Anahtar Kelimeler : El Yıkama, PRECEDE Modeli, Hastane Enfeksiyonu, Sağlık Çalışanlarıe-mail: gulbulbul@mynet.com

This prospective quasi-experimental study was designed to address PRECEDE Models to improve frequence of handwashing.The study took place in Anesthesiology, Medical and Surgical Intensive Care Unit (fourteen bedded) at Muğla State Hospital on February and October in 2007. In the pretest phase 937 indications for handwashing were observed and 74 observations of handwashing practices in the overall group of healthcare workers (n =35). Nurses, doktors, other healthcare workers were observed in the pretest and postest phase. In the posttest phase, 741 observations of handwashing occured out of a possible 241 indications. This led to an overall compliance rate of % 7,8 being established in the pretest and % 33 in the posttest. Implementation of the multifaceted interventional behavioural hand hygiene programme resulted in a overall improvement in compliance with hand hygiene guidelines (%7- %33 , p < 0,005). Significant changes were also found in relation to healthcare workers? attitudes, beliefs and knowledge (p < 0.005).The PRECEDE Model was found to be effective and can be used for the educational activities and researches on the handwashing behaviour.Rates of hospital-acquired infection was reduced from 30,44 /1000 patient days to 9,5/1000 patient days. Key word: Handwashing, PRECEDE Model, Nosocomial Infection, Healthcare Workerse mail : gulbulbul@mynet.com