Kardiyak iskemi reperfüzyon hasarında nitrik oksit ve serbest radikallerin rolü

Abstract

l.OZET Nitrik oksit ve serbest radikaller; iskemi-reperfuzyon esnasında hücresel yapılarda morfolojik ve fonksiyonel değişikliklere neden olur. Bu çalışmada deneysel olarak iskemi reperfüzyon hasarı oluşturulan ratların doku ve plazma örneklerinde nitrik oksit (NO`) ve lipid peroksidasyonunun son ürünü olan malondialdehit (MDA) düzeyleri ile antioksidan enzimlerden (süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) ve katalaz (CAT)) aktivitelerinin değişimi incelenmiştir. Ayrıca bir antioksidan ve nitrik oksit sentaz (NOS) inhibitörü olan aminoguanidinin (AG) iskemi reperfüzyon hasarını önlemedeki rolü araştırılmıştır. Çalışmada toplam 36 adet rat kullanılmış olup ve bu ratlar 4 eşit gruba bölünmüştür. Gruplar sham, iskemi-reperfuzyon (İ/R), iskemi öncesi aminoguanidin (İ/AG) ve reperfüzyon öncesi aminoguanidin (R/AG) grupları olarak belirlenmiştir. Gruplardan İ/R grubuna %0.9 NaCI, İ/AG ve R/AG gruplarına ise 10mg/kg dozda AG intravenöz olarak jüguler venden iskemi ve reperfüzyon öncesi verilmiştir. İskemi-reperfuzyon grubunda sham grubuna göre NO` ve MDA düzeyleri bakımından doku ve plazmada anlamlı bir artış görülmüştür (pO.001). Aminoguanidin uygulanan gruplarda ; özellikle İ/AG grubunda daha fazla olmak üzere R/AG grubunda da İ/R grubuna göre NO' ve MDA düzeylerinde anlamlı bir azalma saptanmıştır. (I/AG'de pO.001 ve R/AG' de p<0.05). Antioksidan aktivite incelendiğinde; doku ve plazma SOD, GSH-Px ve CAT aktiviteleri, İ/R grubunda sham grubuna göre anlamlı bir şekilde azalmıştır (pO.001). Aminoguanidin uygulanan gruplarda; İ/AG grubunda İ/R grubuna göre enzimlerin doku ve plazma aktiviteleri anlamlı bir şekilde artmıştır. (Doku CAT ve plazma GSH-Px için p<0.05; doku ve plazma SOD ve doku GSH-Px için pO.001 olarak bulunmuştur). R/AG grubunda ise İ/R grubuna göre doku ve plazma SOD aktivitelerinde (p<0.05) ve doku GSH-Px aktivitesinde anlamlı bir artış gözlenmiştir (pO.001). Sonuç olarak ; aminoguanidinin kardiyak iskemi reperfüzyon hasarını önlemede etkili bir antioksidan ve NOS inhibitörü olduğu, antioksidan aktiviteyi arttırdığı ve kardiyoprotektif etki gösterdiği bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Nitrik oksit, İskemi- Reperfüzyon, Aminoguanidin, Antioksidan Enzimler.

2.ABSTRACT Nitric oxide and free radicals may cause morphological and functional changes within the cellular structures during ischemia-reperfusion. In the present study, the plasma and tissue levels of nitric oxide (NO'), malondialdehyde (MDA) which is the end product of lipid peroxidation was assessed and the activity of antioxidant enzymes, SOD, GSH-Px, Catalase was determined in rats with experimentally induced ischemia- reperfusion. Additionally, the effect of the aminoguanidinin (AG), an antioxidant and nitric oxide synthase inhibitor, was assessed in the prevention of ischemia-reperfusion. A total of 36 rats divided equally into 4 groups were used in the study. Groups were defined as sham, ischemia-reperfusion (I/R), aminoguanidin treated group before the ischemia and aminoguanidin treated group before reperfusion. Before the ischemia-reperfusion, intravenously %0.9 NaCl was applied to I/R group and 10 mg/kg AG was applied to R/AG via jugular vein. There was a significant increase in the plasma and tissue levels of MDA and NO` in ischemia-reperfusion group when compared to sham group(p<0.001). Aminoguanidin groups, especially I/AG group rather than R/AG group showed significant decrease in the level of NO' and MDA in respect to I/R group(I/AG; p<0.001 and R/AG;p<0.05). In the examination of antioxidant activities of plasma and tissue SOD, GSH-Px and CAT, overall activities were significantly decreased in I/R group compared to sham group (p<0.001). In aminoguanidin receiving groups, I/AG group revealed increased tissue and plasma levels of antioxidants when compared to I/R group ( for tissue CAT and plasma GSH- Px. P<0.05, for tissue and plasma SOD and tissue GSH-Px, p<0.001). A significant increase in tissue and plasma levels of SOD activity (p<0.05) and tissue GSH-Px activity (p<0.001). in R/A group was observed in comparison to I/R group. In conclusion, aminoguanidin was found to increase antioxidant activity and had cardioprotective effects and determined to be an effective antioxidant and NOS inhibitor in the prevention of cardiac ischemia-reperfusion injury. Key Words: Nitrik oxide, ischemia- Reperfusion, Aminoguanidin, Antioxidant Enzymes. 1BOK0MANTASwW