Postpartum erken dönemde düzenli fundus masajının uterus involüsyonuna ve loşia rubra miktarına etkisi

Abstract

Bu arastırma, normal dogum yapmıs kadınlara postpartum erken dönemdeyapılacak olan fundus masajının uterus involüsyonuna ve losia rubra'ya etkisini incelemekamacıyla kontrol gruplu deneysel bir arastırma olarak planlanmıstır.Arastırma, 20/06/2007-30/07/2007 tarihleri arasında, TC. Saglık Bakanlıgı Dr.Ekrem Hayri Üstündag Kadın Hastalıkları ve Dogum Hastanesinde; Dogum Salonu veDogum Servisinde yürütülmüstür.Arastırmanın örneklemini, 20/06/2007-30/07/2007 tarihleri arasında T.C. SaglıkBakanlıgı Dr. Ekrem Hayri Üstündag Kadın Hastalıkları ve Dogum Hastanesinde normaldogum yapmıs, arastırmaya alınma kriterlerine uyan ve arastırmaya katılmayı kabul eden30 masaj gurubu ve 30 kontrol grubu olmak üzere toplam 60 hasta olusturmustur.Arastırmada veriler; literatür bilgileri dogrultusunda arastırmacı tarafındangelistirilmis ?Gebe Tanılama (Degerlendirme) Formu? ve ?Postpartum DegerlendirmeFormu? yüz yüze görüsme teknigi kullanılarak ve veri toplama formlarına yönelik izlemleryapılarak toplanmıstır. Toplanan verilerin degerlendirilmesinde; sayı ve yüzde, Ki-Kare, ttest,Repeated Measures Anova (RMA) ve ?post hoc? ileri analizinde LSD, OnewayAnova ve ?post hoc? ileri analizinde LSD kullanılmıstır.Masaj ve kontrol grubu kadınların dogum sonu 24 saatlik toplam losia ortalamalarıarasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıstır ( t =-2.826, p=0.007<0.05).Beden kitle indeksi (BKI)'nin postpartum erken dönemde masaj grubu kadınlarıntoplam losia miktarını etkiledigi bulunmustur.Masaj ve kontrol grubu kadınların dogum sonu 24. saatte, umblikusa göre fundusyüksekligi ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıstır.Masaj grubunda iki dogum yapan kadınların , umblikusa göre fundus yüksekligininbir dogum yapan veya üç dogum yapan kadınlara göre daha asagıda oldugu saptanmıstır.Kontrol grubunda; gebeligi süresince 11-16 kg alan kadınların 17 kg ve üzerindeyada 5-10 kg kilo alan kadınlara göre 24. saatte umblikusa göre fundus yüksekliginin dahaaz oldugu bulunmustur.İndüksiyon uygulanmayan kontrol grubu kadınların indüksiyon uygulananlara göredogum sonu 24. saatte fundus yüksekliginin daha az oldugu saptanmıstır.Postpartum 24. saat hemotokrit degerleri normal sınırlarda olan masaj grubukadınların, hemotokrit degeri düsük olanlara göre fundus yüksekliginin daha az oldugubulunmustur.Arastırma sonuçlarına göre; postpartum erken dönemde düzenli fundus masajınınlosia rubra miktarını azalttıgı saptanmıstır. Postpartum düzenli fundus masajı normaldogum yapan lohusalarda yararlı bulunmustur.Bu bilgiler ısıgında; düzenli fundus masajını farklı zaman aralıklarında ve farklısürelerde yaparak masajın etkinliginin karsılastırılması, sezaryenle dogum yapanlardafundus masajının etkinliginin arastırılması, annelerin hastaneden taburcu edilmeden öncelohusalık dönemi hakkında ebe /hemsireler tarafından yeterli bilgilendirilmesi ve halksaglıgı ebe/hemsireler tarafından dogum sonu egitimlerin evde de sürdürülmesininsaglanması, 15-49 yas tüm kadınlarda anemi taramasının yapılarak beslenme egitimi veücretsiz demir takviyesinin yapılması için kampanyaların baslatılması, prekonsepsiyonel,gebelik ve dogum sonu dönemde anne ve babaların yeterli egitimlerinin sağlanmasıönerilebilir.Anahtar kelimeler; postpartum dönem, involüsyon, fundus masajı.

This research has been planned as an experimental study with control group toinvestigate the effects of the fundus-massage to be performed to the normally deliveredwomen at the early postpartum period, on the involution of uterus and lochia rubra.Research has been carried out at the Maternity Gallery and Maternity Service ofT.R. Department of Health Dr. Ekrem Gynecologic Diseases and Maternity Hospitalbetween 20 June 2007 and 30 July 2007.The sampling of the research is comprised of 60 patients (30 in massage group and 30in control group) who made normal childbirth at the Dr. Ekrem Üstündag GynecologicDiseases and Maternity Hospital between 20 June 2007 and 30 July 2007, who met theinclusion criteria and who accepted to participate in the study.During research, data were collected by using face to face interview technique andobservations concerning forms used and the `Pregnant Identification [evaluation] Form`developed by the researcher in accordance with literature data and `Postpartum Evaluation: Form` were used. In the evaluation of the data collected, the number and percentage, chisquare,t-test, Repeated Measures Anova (RMA) were used and in advanced `post-hoc`analysis and in One-way Anova, LSD was used.A statistically significant difference was found between massage and controlgroups in terms of mean amount of total lochia at postpartum 24 hours (t = - 2.826,p=0.007<0.05).It was determined that the body mass index (BMI) has affected the mean amount oftotal lochia at the early postpartum period in message group of women.At postpartum 24 hours a statistically significant difference was not found betweenthe fundus-height averages by umbilicus in massage and control groups.163It was detected that fundus-height by umbilicus of multipar women in massage groupwas less compared other women.The fundus-height by umbilicus at 24 hours in the women who gained 11-16 kgduring gestation period was inferior compared to those who gained 17 kg or more andthose who gained 5-10 kg in the control group.Compared to induction-applied women, the fundus-height at postpartum 24 hourswas less in induction-unapplied control group of women.Among message group of women compared to women who had reduced atpostpartum 24th hours hemotokrit values those who had hemotokrit levels within limitshad less fundus-height,.According to the results of the research, a regular fundus-massage at postpartum earlyperiod reduces the amount of lochia rubra, a postpartum regular fundus-massage isbeneficial to the normally delivered puerperal women.Under the light of these data the followings can be recommended; makingcomparisons between the effectiveness of the regular fundus massages by performing themin different time frames and in different durations, investigating the effectiveness of thefundus massage in those who delivered through caesarean section, appropriately informingthe mothers related to puerperium by the midwives/nurses prior to their discharge fromhospital, providing postpartum trainings at home by community health midwives/nurses,initiating campaigns to provide nourishment training and free iron supplement by screeninganemia in all women between 15-49 years of age and giving sufficient training to mothersand fathers during preconception, gestation and postpartum periods.Key Words: postpartum period, involution, fundus massage.