Romatoid artritte anemi

Abstract

ÖZET Çalışmamıza, 1987 American Rheumatism Association (ARA) kriterlerine göre romatoid artrit (RA) tanısı almış 108 RA'li hasta ile 25 sağlıklı kontrol alındı. Hastaların %40'ında anemi saptanmadı. Hastaların %30.5'inde kronik hastalık anemisi (KHA), %25.9'unda demir eksikliği anemisi, %2.7'sinde Talasemi minor, %0.9'unda megaloblastik anemi saptandı. Tüm hastaların %60'ında anemi saptandı. Genel olarak kadınlarda aneminin daha sık olduğu görüldü (x2 : 9.12; p: 0.01), KHA'si bakımından cinsler arasında fark saptanmadı (p>0.05). Hastalık süresi ve hastaların yaşları açısından, anemisi olmayan RA'liler, demir eksikliği anemisi olan RA'liler ve KHA'si olan RA'liler arasında anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Eritrosit sedimentasyon hızı (ESR), demir eksikliği ve KHA'si olan grupta, anemisi olmayan gruba göre anlamlı olarak daha yüksekti (p< 0.05). Ferritin düzeyi, demir eksikliği anemisi olan grupta, KHA'si ve anemisi olmayan gruba göre anlamlı şekilde daha düşüktü (p<0.05). Vitamin B12 ve folik asit düzeylerinde herhangi bir düşüklük saptanmadı. Antiparietal Hücre Antikoru (APA) (+)'liği RA'li olgularda %14 oranında, sağlıklı kontrol grubunda % 8 oranında mevcuttu. Anti-intrinsik Faktör Antikoru (İFA) (+)'liği RA'li olgularda %3.5 oranında mevcuttu, sağlıklı kontrol grubunda (+)'lik saptanmadı ancak aradaki farklar anlamlı değildi (p>0.05). Bütün RA'li hastalarda Direk Coombs testi negatif (-) idi. Anemisi olan RA'li hastalar ile anemisi olmayan RA'li hastalar, Eritropoetin (EPO) düzeyi açısından karşılaştırılırsa, EPO düzeyi anemisi olan grupta daha yüksekti (anemisi olanlarda: 21.5 mIU/ml; anemisi olmayanlarda: 15.4 mIU/ml) ancak aradaki fark anlamlı bulunmadı (p>0.05). RA'li ve anemisi olan grubun EPO düzeyi, sağlıklı kontrol grubundan anlamlı şekilde daha yüksek saptandı (p: 0.01). Sonuç olarak şu söylenebilir; RA'te anemi sıklıkla görülmektedir. Çalışmamıza aldığımız hastalarda %60 oranında anemi tesbit ettik. Aneminin en sık görülen sebepleri, kronik hastalık anemisi ve demir eksikliği idi. Literatürde RA'li hastalarda % 16-65 oranında anemi tespit edilmişti. EPO düzeyleri anemik RA'li hastalarda, sağlıklı kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksekti ancak anemisi olmayan RA'lilere göre anlamlı bir yükseklik saptanmadı. Bu durum RA'lilerde anemiye cevap olarak eritropoetinin yükseldiğini, ancak beklenen kadar bir yükselme olmadığını göstermektedir. Eritropoetin cevabında beklenen yükselmenin olmaması, anemik RA'li hastalarda eritropoetin tedavisinin bir seçenek olarak düşünülebileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Romatoid Artrit, anemi, eritropoetin. IV

ABSTRACT ANEMIA IN RHEUMATOID ARTHRITIS Our study groups were consisted of 108 patients with rheumatoid arthritis (RA) as defined by the American Rheumatism Association (ARA) 1987 criteria and 25 healthy subjects. Anemia was observed in 60% of patients and classified as anemia of chronic disease (ACD) (30.5 %), iron deficiency anemia (25.9 %), thalassemia minor (2.7 %) and megaloblastic anemia (0.9 %). Anemia was found to be more frequently in females when compared to males (x2: 9.12; P: 0.01). In patients with ACD, there was no difference between sexes (p>0.05). In respects to the duration of the disease and ages of patients, there were no differences between the RA patients with no anemia with ACD and with iron deficiency anemia (p>0.05 for all). Erythrocyte sedimentation rates were higher in patients with ACD and iron deficiency anemia when compared to patients with no anemia (p<0.05 for both). In patients with iron deficiency anemia, ferritin levels were significantly lower than the patients with ACD and with no anemia (p<0.05 for both). No decreased levels of vitamin B12 and folic acid were found in any group. Antiparietal cell antibody positivity was observed in 14% of patients with RA and 8% of healthy subjects. Although Anti-intrinsic factor antibody pozitivity was found in 3.5 % of patients with RA but none in healthy controls, there was no difference between these groups (p>0.05). Direct Coombs test was negative in all patients. Mean erythropoietin (EPO) level was found to be higher in patients with anemia (21.5 mIU/ml) when compared to patients with no anemia (15.4 mIU/ml) but there was no statistical difference between these patients (p>0.05). Mean EPO level of the patients with anemia was higher than the healthy subjects (p: 0.01). Our results indicate that anemia is frequently present in RA. We found out that 60% of the patients in our study had anemia. The most frequent reasons of anemia were the ACD and iron deficiency anemia. In literature anemia was detected in a range of 16- 65 % in patients with RA. Mean EPO level of the patients with anemia was significantly higher than the healthy subjects but there was no difference when compared to the patients with no anemia. Since the expected increase did not occur to the EPO response, EPO treatment can be considered as an alternative treatment in all RA patients with anemia. Key Words: Rheumatoid Arthritis, anemia, erythropoietin. V