Kronik hepatit B enfeksiyonunda sitokinlerle histopatolojik aktivite ve fibrozis arasındaki ilişki

Abstract

l.ÖZET Viral hepatit B, oldukça yaygın bulaşıcı bir hastalıktır. Akut enfeksiyonun yaklaşık %4-10'u kronikleşerek siroz ve/veya hepatoselüler karsinom gelişir. Bulaşıcı olması, yaygın görülmesi, siroz ve hepatoselüler karsinom gibi ölümcül seyredebilmesi nedeniyle hala ciddi bir sağlık sorunu olarak önemini korumaktadır. Hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonu, genellikle immünolojik mekanizmalarla gelişmekte ve bu süreçte başlıca rolü sitotoksik T lenfositlerle birlikte, Thl ve Th2 lenfositlerden salman sitokinlerin oynadığı bilinmektedir. Fibrozis sürecinin başlaması ve siroz gelişmesinde karaciğer stellate hücre aktivasyonunun başlangıç noktası olduğu ve bunun da transforming growth faktör- P (TGF-P) tarafından uyarıldığı büinmektedir. Çalışmamıza kronik hepatit B (KHB) olarak takip edilen ve histolojik inceleme için karaciğer biyopsisi yapılan 30 hasta ile sağlıklı 10 kişi kontrol grubu olarak alındı. Tüm hastaların ve kontrol grubunun, Interferon- y (IFN-y), Interlökin-4 (IL-4), Tümör nekrozis faktör- a (TNF-a) ve TGF- p* düzeyleri ELİSA yöntemiyle ölçüldü. Ayrıca karaciğer biyopsi örnekleri histolojik aktivite indeksi (HATj'ne göre yeniden değerlendirildikten sonra stellate hücre aktivasyonunun belirlenmesi amacıyla immünohistokimyasal olarak a-smooth muscle actin (a-SMA) uygulandı. Sitokin düzeylerinin değerlendirilmesinde; IFN-y'nın kontrol grubuna göre düşük, istatistiksel olarak anlamlı (p=0.000) ve literatürle uyumlu bulundu. IL-4 ve TGF- p düzeyleri kontrollere göre yüksek, istatistiksel olarak anlamlı (p=0.000) ve literatürle uyumlu bulundu. TNF-a düzeyleri ise kontrollere göre yüksek olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı (p>0.05) bulunmadı. Sitokinler arasındaki korelasyona bakıldığında ise, sadece IL-4 ile TGF- P arasında korelasyon olduğu ^==0.04) görüldü. Sitokinlerle aktivite indeksi, arasında korelasyon (p>0.05) kurulamazken, TGF- p ile fibrozisin korele olduğu (p=0.05) saptandı. Aktivite indeksi ile fibrozis, stellate hücre belirteci olan a-SMA'nın boyanma özellikleri ile karşılaştırıldığmda, korele oldukları (p=0.000) saptandı. XIBu çalışmada; hepatit B enfeksiyonunda, kronikleşme ve fîbrozis sürecinde sitokinlerin önemli olduğu ve a-SMA'mn fîbrozis gelişiminin erken evrelerinde stellate hücre proliferasyonunun ve fîbrozise gidişin önemli bir göstergesi olduğu kamsma varılmıştır. Anahtar kelimeler: Kronik hepatit B, aktivite indeksi, fîbrozis, sitokin, a-SMA. XII

2. ABSTRACT Viral hepatitis B is a common and infectious disease. Acute infection become chronic as approximately 4-10%, so cirhosis and/or hepatocellular carcinoma develops. It is stil an important, common and infectious health problem because it may cause mortal diseases as cirhosis and hepatocellular carcinom. Usually immunologic mechanism take role in hepatitis B virus (HBV) infection development especially cytotoxic T lymphocyte with cytokines that is secreted by Thl and Th2 lymphocytes. Liver stellate cell activates is the starting point in development at cirhosis and beginning at fibrosis process. It is known that this process is activated by timisforming growth factor-^ (TGF-P) Our study is composed of, 30 patients whom diagnosed as chronic hepatitis B (CHB) and have had liver biopsy for histological examination, and 10 healthy control group. ELİSA system is used at all patient for detection of interferon-y, interleukin-4, tumor necrosis factor-a, and TGF-p levels. Other than this, all the liver biopsies are reexamined according to the histological activity index (HAI) and then a-smooth muscle actin (a-SMA) is applied as irnmunohistochemical staining. IFN-y level is lower in control group, when it's statistically analysed. This is statistically meaningful (p=0.000) and correlated with literature. IL-4 and TGF- j3 levels are higher in control group, when they are statistically analysed. This is statistically meaningful (p=0.000) and correlated with literature.TNF-a levels are higher in control group howewer it is not statistically meaningful (p>0.05). The correlation between cytokines are as, only there İs correlation between IL- 4&TGF-p (p=0.04). There is no correlation between cytokines and activity index (p>0.05) whereas there is correlation between TGF-p and fibrosis (p=0.05). When compared with a-SMA staining properties which is stellate cell marker correlation is obtained between this and activity index and also fibrosis (p=0.000). As a conclusion in this study, in the processes fibrosis and being chronic, cytokines play important role, and a-SMA is an important marker in early development at fibrosis, stellate cell proliferation and development of fibrosis. XMlKey words: Chronic hepatitis B, activity index, fibrosis, cytokines, a-SMA. XIV