Farklı iskemik inme tiplerinde vazomotor reaktivite

Abstract

ÖZET Serebrovasküler rezerv kapasitesinin ölçülmesinde vazomotor reaktivite (VMR) testleri önemli bir endikatördür. Soluk tutma indeksi (STİ) ise son yıllardaki çalışmalarla klinik pratiğe girmeye başlamıştır. 'İskemik inme' tanılı 78 olgu ile nörolojik açıdan normal olan 24 kontrol olgusunda STİ araştırılmıştır. Oxfordshire Community Stroke Project sınıflamasına göre olguların 21' i LAG (laküner infarkt), 15'i TACI (total anterior sirkülasyon infarktı), 19'u PACI (parsiyel anterior sirkülasyon infarktı) ve 23'ü POCI (posterior sirkülasyon infarktı) olarak sınıflandırılmıştır. Kontrol ve hasta gruplarının STİ karşılaştırılmasında, STİ 'nin hasta grubunda anlamlı olarak düşük bulunduğu görülmüştür. Kontrol olguları ile LACI, TACI ve PACI olgularının asemptomatik ve semptomatik tarafları ile POCI olgularının STİ değerlerinin karşılaştırılmasında, bu grupların tümünde STİ 'nin kontrol olgularına göre düşük olduğu tesbit edilmiştir. LACI, TACI ve PACI gruplarının semptomatik ve asemptomatik taraflarının karşılaştırılmasında sadece PACI olgularının iki tarafı arasında anlamlı farklılık saptanmıştır. LACI, TACI ve PACI subgruplarının semptomatik ve asemptomatik taraflarının birbirleriyle karşılaştırılmasında ise tüm grupların semptomatik ve asemptomatik taraflarının STİ'lerinin birbirlerinden anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği izlenmiştir. İskemik inmede VMR düşmektedir. Patolojik VMR testi, inme gelişiminde güvenilir bir endikatör/risk faktörü olabilir. Farklı iskemik inme tiplerinde STİ ile farklı derecelerde bozukluklar ortaya çıkmaktadır. Bu bulgular bize OCSP sınıflamasının klinik özelliklerin yanısıra, fizyopatolojik bir temelinin de olduğunu telkin ettirmektedir. Anahtar sözcükler: İskemik inme, Vazomotor reaktivite, soluk tutma indeksi. -VI-ABSTRACT VASOMOTOR REACTIVITY IN VARIOUS ISCHEMIC STROKE SUBTYPES Vasomotor reactivity (VMR) is a significant indicator for estimation of cerebrovascular reserve capacity. Breath-holding index (BHI) has been used increasingly in clinical practice recently. Seventy eight patients with ischemic stroke and twenty four neurologically normal control subjects were investigated by using BHI. According to the classification of Oxfordshire Community Stroke Project (OCSP), 21 cases diagnosed as LACI (lacunar infarct), 15 as TACI (total anterior circulation infarct), 19 as PACI (partial anterior circulation infarct) and 23 as POCI (posterior circulation infarct). When control subjects were compared with patients group, the BHI of the patients group was significantly less than in control subjects. In the patients with POCI, symptomatic and asymptomatic sides of LACI, TACI and PACI groups, the BHI scores were significantly less than in normal control subjects. When symptomatic side was compared with asymptomatic side in each subgroup a significant difference was found only between both sides of PACI subgroup. In the all patients with ischemic stroke the BHI of symptomatic sides was significantly less than in the asymptomatic sides Ischemic stroke reduce VMR. Impaired VMR test may be a reliable indicator /risk factor for stroke development. BHI shows different changes in various types of ischemic stroke. As a result these findings, implicate that OCSP has pathophysiological basis as well as clinical features. Key Words: Ischemic stroke, Vasomotor reactivity, breath-holding index. -VII-

ABSTRACT VASOMOTOR REACTIVITY IN VARIOUS ISCHEMIC STROKE SUBTYPES Vasomotor reactivity (VMR) is a significant indicator for estimation of cerebrovascular reserve capacity. Breath-holding index (BHI) has been used increasingly in clinical practice recently. Seventy eight patients with ischemic stroke and twenty four neurologically normal control subjects were investigated by using BHI. According to the classification of Oxfordshire Community Stroke Project (OCSP), 21 cases diagnosed as LACI (lacunar infarct), 15 as TACI (total anterior circulation infarct), 19 as PACI (partial anterior circulation infarct) and 23 as POCI (posterior circulation infarct). When control subjects were compared with patients group, the BHI of the patients group was significantly less than in control subjects. In the patients with POCI, symptomatic and asymptomatic sides of LACI, TACI and PACI groups, the BHI scores were significantly less than in normal control subjects. When symptomatic side was compared with asymptomatic side in each subgroup a significant difference was found only between both sides of PACI subgroup. In the all patients with ischemic stroke the BHI of symptomatic sides was significantly less than in the asymptomatic sides Ischemic stroke reduce VMR. Impaired VMR test may be a reliable indicator /risk factor for stroke development. BHI shows different changes in various types of ischemic stroke. As a result these findings, implicate that OCSP has pathophysiological basis as well as clinical features. Key Words: Ischemic stroke, Vasomotor reactivity, breath-holding index. -VII-GİRİŞ VE AMAÇ Serebrovasküler rezerv herhangi bir vazodilatatör uyarana karşı serebral kan akımında (SKA) oluşan değişmeler olarak tanımlanabilir. Vazodilatatör uyaranın uygulanmasıyla beyin mikrodolaşımı dilatasyona zorlanır (Vazomotor reaktivite testi- VMR). Normalde teste yanıt olarak SKA'nda % 15-100 oranında artış gözlenir. Buna karşın herhangi bir nedene bağlı hemodinamik yetersizliği olan olgularda, lezyonlu bölgelerde teste yanıt alınamaz. Böylelikle serebral vasküler yatağın rezerv mekanizmaları, beynin kollateral kapasitesi güvenilir bir şekilde ölçülebilir. TCD ve SPECT gibi yöntemlerle bu testler sağlıklı bir şekilde yapılabilmektedir. Diğer yöntemlere göre daha kolay uygulanabilir bir test olan soluk tutma indeksi son yıllarda pratik kullanıma girmeye başlamıştır. Böylelikle standart bir sürede hastaya, potent bir vazodilatatör olan C02 solutulmuş olur. Testin güvenilirlik ve geçerlilik çalışmaları yapılmış, ancak şu ana dek farklı iskemik inme tiplerinde ayrıntılı olarak araştırılmamıştır. İskemik inme sınıflaması, hemorajik inmelere göre göreceli olarak zorluklar göstermektedir. Bu zorluklan aşmak amacıyla şimdiye değin çok sayıda sınıflama önerilmiştir. Oxfordshire Community Stroke Project (OCSP) tarafından önerilen sınıflama ise hastaların klinik özelliklerini ön plana alan bir sınıflamadır. Bu çalışmada OCSP sınıflamasına göre sınıflandırılan bir grup iskemik inme hastasında soluk tutma indeksi araştırılmış ve böylelikle bu sınıflamanın olası fizyopatolojik temeli ortaya konmaya çalışılmıştır.