Üst ekstremite yüksek gerilim elektrik yanıklarında fasyotominin morbiditeye etkisi

Abstract

ÖZET Üst Ekstrenıite Yüksek Gerilim Elektrik Yanıklarında Fasyotominin Morbiditeye Etkisi Üst ekstremite yüksek gerilim elektrik yanıkları yüksek amputasyon ve periferik sinir disfonksiyon oranlan ile yüksek morbiditeye sahiptir. Elektrik yanığı sonucu üst ekstremitelerde gelişebilecek kompartman sendromunun eğer dekompresyon yapılmazsa, elektriğin kendisinin ve çıkardığı ısının meydana getirdiği doku hasarını arttıracağı düşünülmektedir. Bu düşünceden yola çıkarak çalışmamızda üst ekstremite yüksek gerilim elektrik yanığı sebebiyle yatarak tedavi gören hastaların, demografik özellikler, ilk değerlendirme bulguları, cerrahi müdahaleler, tedavi sonuçlan ve morbidite açısından literatür ile karşılaştırılarak, kompartman dekompresyonu amacıyla yapılan fasyotominin ve eğer varsa diğer faktörlerin morbiditeye olan etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Bu amaçla, 1987-1999 yılları arasında, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Yanık Ünitesinde üst ekstremite yüksek gerilim elektrik yanığı sebebiyle yatarak tedavi gören ve yaşları 10 ay ile 59 yaş arasında değişen, 20 kadın 229 erkek toplam 249 hasta çalışma kapsamına alındı. Literatür ile karşılaştırılma sonrasında, ki-kare testleri ile biyoistatistiksel analizler yapılarak fasyotominin ve eğer varsa diğer faktörlerin amputasyon ve periferik sinir disfonksiyonu oranlarına, başka bir deyişle morbiditeye olan etkileri araştırıldı. Elde ettiğimiz verilere göre, fasyotomi ile morbidite arasında istatistiksel anlamlı bir ilişki saptandı. Benzer şekilde fasyotomi zamanlaması ve yanık şekli ile morbidite arasında da istatistiksel anlamlı bir ilişki mevcuttu. Buna göre, fasyotomi ve fasyotomi zamanlaması morbiditeye direk olarak etkilidir ve kompartman sendromu bulguları varlığında fasyotomi zaman geçirmeden uygulanmalıdır. Yanık şeklinin de morbiditeye olan etkisi unutulmamalı, özellikle temas yanığı bulunan hastaların tedavisi ve sonuç beklentisi buna göre yönlendirilmelidir. Anahtar sözcükler: üst ekstremite, elektrik yanığı, fasyotomi, morbidite VII

SUMMARY The Effect of Fasciotomy on The Morbidity of Upper Extremity High Voltage Electric Burns High voltage electric burns of upper extremity have high morbidity with high amputation and peripheric nerve disjunction rates. Compartment syndrome, as a result of electric burn, may aggravate the destruction of the tissues which were influenced by heat generated and by electric itself, unless decompression is performed. For this reason we want to determine, whether fasciotomy and the other factors have an effect on the morbidity of upper extremities, after comparing demographics, treatment and the final results of the patients to the literature. For this purpose, 249 cases ( 20 female- 229 male, age range 10 months- 59 years ) who had treated in Burn Unit of Çukurova University Medical Faculty Plastic and Reconstructive Surgery Department, between 1987 and 1999, and diagnosed as upper extremity high voltage electric burn, were studied. After comparing to literature, association between morbidity and fasciotomy and also the other factors were analyzed biostatistically with chi-square tests. According to data, a statistically significant relationship between fasciotomy and morbidity was found. A similar statistically significant relationship between timing of fasciotomy and morbidity, and also between burn pattern and morbidity were found. We conclude that, fasciotomy and timing of fasciotomy have direct influence on morbidity and should be performed in the presence of compartment syndrome. And also, the effect of burn pattern on morbidity should be kept in mind, and the estimation of the result should be made carefully, especially in the patients with contact burn. Keywords: upper extremity, electric burn, fasciotomy, morbidity VIII