Non-alkolik steatopatitli hastaların tedavisinde ursodeoksikolik asit ve n-asetil sisteinin etkinliği

Abstract

1. ÖZET Non-alkolik steatohepatit (NASH) karaciğerde diffuz yağlı infiltrasyon, lobuler inflamasyon, balonlaşma dejenerasyonu ve /veya presinüzoidal fibrosis ve mallory cisimciği ile karakterizedir. NASH'in tedavisinde henüz ideal bir ilaç yoktur. Bu konuda yapılmış kısıtlı sayıda çalışmalar vardır. Biz bu çalışmada NASH'li hastaların tedavisinde ursodeoksikolik asitle (UDKA), N-asetil sisteinin (NAS) etkinliğini karşılaştırmayı planladık. Histopatolojik olarak NASH tanısı konulan, alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) düzeyleri yüksek olan olgular çalışmaya alındı. Yaş, cinsiyet uyumlu 10 sağlıklı kişiden kontrol grubu oluşturuldu. NASH tanısı konulan 22 hasta randomize olarak iki gruba ayrıldı. Birinci gruba ursodeoksikolik asit günde 13-15 miligram/kilogram (mg/kg), ikinci gruba N-asetil sistein günde iki kez 600 mg olarak altı ay süreyle verildi. Hastalar 0, 1,3, 6. ayda değerlendirildi. 0, 3, 6. ayda aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), gamaglutamil transpeptidaz (GGT), alkalen fosfataz (ALP), proteinler, lipidler, interlökin 8 (İL 8), doku büyüme faktör beta (TGF P), tümör nekrozis faktör a (TNF a) düzeyleri analiz edildi. UDKA tedavi grubundaki hastalarımızın 6 ay sonraki değerlendirilmesinde VKİ ve serum lipidlerinde anlamlı bir değişme yoktu. Glukoz düzeylerinde anlamlı yükselme vardı (p<0.05). Tedavi periyodu sonunda ursodeoksikolik asit kullanan olgularımızın AST ve ALT düzeylerinde anlamlı azalma oldu (p<0.05). ALP değerinde anlamlı olmayan, GGT değerinde ise, anlamlı azalma vardı (p<0.05). NAS tedavi grubundaki hastalarımızın 6 ay sonunda VKİ, glukoz ve serum lipid düzeylerinde anlamlı değişme bulunmadı. Transaminaz düzeylerinde anlamlı olmayan azalma gözlendi. ALP ve GGT düzeylerinde ise anlamlı olmayan artma bulundu. Her iki tedavi grubunda sitokin değerlerinde istatistiksel anlam taşımayan değişiklikler oldu. Sonuç olarak; UDKA tedavisi karaciğer enzimleri üzerine daha etkin görülmekle beraber, her iki tedavi de patogenezde temel rol alan sitokinler üzerine etkili görülmemektedir. UDKA'in karaciğer enzimleri üzerine olan bu etkisi başka bir mekanizma ile olmaktadır. Anahtar kelimeler: Non-alkolik steatohepatit, Ursodeoksikolik asit, N-asetil sistein, karaciğer enzimleri, sitokinler.

2. ABSTRACT URSODEOXYCHOLIC ACID AND N-ACETYL CYSTEINE TREATMENT IN NON-ALCOHOLIC PATIENTS TREATMENT Non-alcoholic steatohepatitis (NASH) is a liver disease characterized by diffuse fatty infiltration, lobular inflammation, ballooning degeneration and/or presinusoidal fibrosis and mallory bodies. There is no ideal drug for NASH treatment. Limited number of studies is present about this issue. The aim of the study was to compare the eficacy of ursodeoxycholic acid (UDCA) and N-Asetyle cysteine (NAC) treatment in NASH patients. Patients with elevated alanine aminotransferase (ALT) and aspartate aminotransferase (AST) levels and histologically proven NASH and 1 0 age and sex matched healthy individuals were enrolled the study. 22 NASH patients randomly divided into two groups. First group treated with 13-15 mg/kg/day doses of ursodeoxycholic acid and second group with N-acetyle cysteine 600 mg bid. daily. Patients were evaluated at the begining, 1st, 3rd, and 6th month. Serum aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), gamaglutamyl transpeptidase (GGT), alkalene phospatase (ALP), proteins, lipids, interleukine 8 (IL 8), tissue grovth factor (TGB P), tumor necrosis factor a (TNF a) levels were analysed at basal, 3rd, and 6th month. No significant difference found between the 6' month and basaline BMI and serum lipid levels in UDCA group. Serum glucose levels were significantly elevated (p<0.05). AST, ALT, GGT levels decreased significantly at the end of treatment (p<0.05). ALP levels were also decreased but the change was nonsignificant. There were no significant differences with regard to BMI, serum glucose and serum lipids between the 6th month and begining in the NAC group. Nonsignificant decreases in serum transferase levels and increases in ALP, GGT levels were observed. In both treatment groups, the changes in cytokine levels were not significant. Conclusion: UDCA therapy seems to be more effective upon liver enzymes, but neither UDCA nor NAC treatment were effective for cytokines, which have basic role in the pathogenesis. The effect of UDCA on the liver enzymes may be due to other mechanism beside the cytokines. Key words: Non-alcoholic steatohepatitis, Ursodeoxycholic acid, N-asetyle sistein, liver enzyme, cytokines.