Baş boyun karsinomlarında radyoterapi ile oluşan akut yan etkilerin klinik olarak incelenmesi

Abstract

ÖZET Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalında Ekim 1998 - Ekim 2000 tarihleri arasında 87 baş boyun tümörlü hastaya konvansiyonel fraksiyone radyoterapi uygulanarak tedavi sırasında oluşan erken yan etkilerin ve klinik ilişkili faktörlerin incelenmesi amaçlandı. Hastaların tümör yerleşim alanlarına göre dağılımları; nazofarinks 33 (%37.9), larinks 37(% 42.5), oral kavite 10 (% 11.4), orofarinks 7 (13-85) idi. Hastaların 49'una biopsi, 9'una eksizyon, 29'una eksizyon ve boyun diseksiyonu uygulanmıştı. Evreleme AJCC sistemine göre yapıldı. Evre I-II olgular % 18, Evre III-IV olgular ise % 81.6 idi. Öpere olan hastaların boyun bölgesine 50-56 Gy elektif doz verildi; Histopatolojik özelliklere göre değişen dozlarda riskli bölgelere total 60-68 Gy, gros rezidive 70-72 Gy boost dozu uygulandı. Öpere olmayan hastalarda; nazofarinks, larinks, oral kavite ve orofarinks (Ti: 60-66 Gy), T1-2 tümörlerinde 60-70 Gy ve T3-4 tümörlerine 70-74 Gy toplam tümör dozu uygulandı. Lenfatik tutulumda Nı evresinde 65 Gy, N2-3 evresine 70-76 Gy uygulandı. Akut yan etkileri EORTC/RTOG kriterlerine göre haftada bir defa değerlendirildi. Sonuçta akut yan etki oranlan; Gr 1-2 dermatit % 82.7, Gr 3 dermatit % 17.2, Gr 1-2 mukozit % 81.6, Gr 3 mukozit % 9.2, Gr 1-2 özefajit % 95.4, Gr 1-2 larenjit % 63.2, Gr 1-2 kserostomi % 93 bulundu. Dermatit ve mukozitin evre grubu, T evresi ve operasyonla; kserostominin evre grubu, T-N evresi, operasyon ve radyasyon dozuyla; larenjitin evre grubu ve radyasyon dozuyla istatistiksel anlamlı ilişkisi (p<0.05) bulundu. Bulgularımız, konvansiyonel fraksiyone şemanın, günümüzde rutin olarak kullanılabilecek en güvenilir, standart radyoterapi şeması olarak kaldığı görüşünü desteklemektedir. Anahtar Kelimeler: Baş-boyun tümörleri, erken yan etkiler, konvansiyonel fraksiyone radyoterapi. III

ABSTRACT Eighty-seven patients with head and neck tumors had conventional fractionated radiotherapy in between the dates October 1998 - October 2000 at the department of radiotherapy in Çukurova University Medical Faculty. The aim was to find out the acute side effects and to analyze the relevant clinical factors. The distribution of the patients regarding to the tumor localization's were: nasopharynx 33 (37.9 %), Larynx 37 (42.5%), oral cavity 10 (11.4%), oropharynx 7 (8%). 19 patients were female, 68 were male and their mean age was 51 (13-85). Forty nine of the patients had biopsy and 9 patients had excision and 29 patients had excision and neck dissection. Staging was done according to the AJCC systems. The percentage of this patients in stage I-II and in stage III-IV were 18% and 81.6%, respectively. Fifty and fifty-six were given electively to the neck region of the operated patient. Varying doses (60-68 Gy) according to the histopathologic characteristics to were given to the risky regions; a boost dose of 70-72 Gy was given to the gross rezidive tumor. In inoperable patients, T1.2 tumors of nasopharynx, larynx, oral cavity and oropharynx (Ti: 60-66 Gy), primaries were given, 66-70 Gy and T3.4 tumors of those, 70-74 Gy total dose. For lymphatic involvement stage Ni 65 Gy and 70-76 Gy to N2-3 stages was given. Complications were evaluated once a week. Finally the frequency acute side effects were found as: Grade 1-2 dermatitis 82,7%, Grade 3 dermatitis 17.2 %, Grade 1- 2 mucositis 81.6%, Grade 3 mucositis 9.2 %, Grade 1-2 esophagitis 95.4%, Grade 1-2 laryngitis 63.2 %, Grade 1-2 xserostomiae 93%. There found that significant statistical correlation's (p<0.05) with dermatitis, mucositis and the stage group, T-stages and operations; with xserostomiae and the stage group, T-N stages, operations and the dose of radiation; with laryngitis and stage group and the dose of radiation. Our findings support the opinion that the conventional fractione schema has still been remaining the most safe and standard radiotherapy schema in routine was today. Key Words: Head and neck tumors, acute side effects, conventional fractionated radiotherapy. IV xc.yflKSEldKlCTİMKiniM' BOKÖMAKEASYOH MERKEÖ