Kronik obstrüktif akciğer hastalığı gelişiminde oksidatif stresin rolü

Abstract

ÖZET Son yıllarda KOAH patogenezinde oksidatif stresin önemli rolü olduğunu gösteren çalışmalar yayınlanmıştır. Fakat oksidatif stres varlığının klinik önemi ve hastalık gelişimindeki temel rolü konusunda yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu çalışmada KOAH gelişiminin değişik aşamalarında oksidatif stresin rolünü değerlendirmek amacıyla, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı polikliniğine başvuran 30 kronik bronşitli (yaş ort.±SS) (58.3±5.4 yıl), 77 stabil KOAH'lı (63.4±7.9 yıl) ve 31 KOAH alevlenmesine sahip hasta (64.2±7.3 yıl) ile hasta yakınları ve hastane personelinden oluşan 30 sigara içmeyen sağlıklı yetişkin (62.4±9.3 yıl) ve 30 sigara içen sağlıklı yetişkin (58.7±6.0 yıl) incelenmiştir. Tüm çalışma gruplarında, lipid peroksidasyonunu gösteren plazma malondialdehid (MDA) düzeyi, antioksidan kapasiteyi gösteren eritrosit superoksit dismutaz (SOD) enzim seviyesi ile bazı biyokimyasal parametreler, interlökinler ve T lenfosit alt grupları incelenmiştir. Sigara içmeyen grupla karşılaştırıldığında, sigara içen sağlıklı yetişkinlerde, stabil KOAH ve KOAH alevlenmesine sahip hastalarda ortalama plazma MDA seviyelerinin anlamlı olarak yüksek olduğu saptanmıştır. (p<0.05) İncelenen tüm çalışma grupları arasında ortalama eritrosit SOD düzeyi yönünden anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Bununla birlikte ortalama eritrosit SOD değerleri KOAH alevlenmesi bulunan hastalarda, kronik bronşitli (p=0.08) ve sigara içmeyen gruba göre daha yüksek olarak tespit edilmiştir. (p=0.07) Buna ek olarak sigara içen sağlıklı yetişkinlerde sigara içmeyenlere göre serum ortanca ferritin düzeylerinin daha yüksek olduğu, stabil KOAH'lı hastalarda, sigara içmeyen sağlıklı yetişkinlere göre serum ortanca seruloplazmin değerlerinin daha düşük olduğu ve KOAH alevlenmesi bulunan hastalarda, sigara içmeyen sağlıklı yetişkinlere göre beta-2 mikroglobulin değerinin ise daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. (p<0.05) Çalışma gruplarında serum interlölrin (TL) ve T lenfosit alt gruplarına bakıldığında ise, sigara içen ve içmeyen sağlıklı gruplarla karşılaştırıldığında, KOAH'lı hastalarda serum ortanca IL-2 düzeyinin daha düşük, serum ortanca IL-8 ve İL- 12 düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, sigara içiminin oksidatif strese neden olduğu ve bu durumun KOAH gelişiminde rol oynadığını düşündürmektedir. KOAH gehşiminin değişik aşamalarında serum oksidan ve antioksidan düzeylerinde gözlenen farklılıkların, hastalığın her aşamasında egemen inflamatuar hücre ve sitokinlerdeki farklılıklarla ilişkili olabileceğini düşündürmüştür. Anahtar Kelimeler: KOAH, inflamasyon, oksidatif stres m

ABSTRACT In recent years, some articles have been published showing the important role of oxidative stress in the pathogenesis of COPD. However there is no sufficient data about clinical importance and the main role of oxidative stress in the deveplopment of COPD. In this study, in order to evaluate the role of oxidative stress in the different stages of development of COPD, 30 healthy non-smokers (mean age ± SD) (62.4 ± 9.3 years), 30 healthy smokers (58.7±6.0 years), 30 smokers with chronic bronchitis (58.3±5.4 years), 77 stable COPD patients (63.4+7.9 years), and 31 COPD patients with exacerbation (64.2±7.3 years) who were admitted to tile Chest Department of Çukurova University, School of Medicine were evaluated. In all of the groups, plasma malonyldialdehyde (MDA), which shows lipid peroxidation, erythrocyte superoxide dismutase (SOD), which shows antioxidant capacity, some biochemical parameters, interleukines and T lymphocyte subgroups were analysed. When compared with healthy non-smokers, the plasma MDA levels significantly higher in healthy smokers, stable COPD patients and COPD patients with exacerbation (p<0.05). The erythrocyte SOD levels did not differ significantly between all` groups. However erythrocyte SOD levels were higher in COPD patients with exacerbation when compared with healthy non-smokers (p=0.07), and smokers with chronic bronchitis (p=0.08). It is also found that the median serum ferritin level was higher than healthy non-smokers (p<0.05), the median serum ceruloplasmin levels were lower in stable COPD patients man healthy non-smokers, and the median serum beta-2 microglobulin was higher in COPD patients with exacerbation than healthy non-smokers (p<0.05). Additionally, when median serum levels of interleukines and T lymphocyte subgroups are compared, in COPD patients, median serum IL-2 level was found lower but median serum IL-8 and EL- 12 levels were higher than healthy smokers and non-smokers. The results of tiiis study remark that cigarette smoking causes oxidative stress, and this oxidative stress have a role in the development of COPD. It is suggested that the difference of levels of serum oxidants and antioxidants in the different stages of COPD development is related to the differences of predominant inflammatory cells and cytokines of various stages of COPD. Keywords: COPD, inflammation, oxidative stress n; ^ C YÜKSEKÖ?RETİM KmOLV 1V »KOMAOTASW MSSMMU