12-13 ve 16-17 yaş grubundaki öğrencilerde sosyo-ekonomik düzey ile solunum fonksiyonları arasındaki ilişki

Abstract

ÖZET Bu çalışma, Adana ilinde 12-13 ve 16-17 yaş grubu öğrencilerde solunum fonksiyonlarının sosyo-ekonomik düzey ile olan ilişkisini ve bu ilişkiden sorumlu risk faktörlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma 1997 yılı Mayıs - Haziran aylarında Adana kent merkezindeki 22 okuldan rastgele örneklem yöntemi ile seçilen 12-17 yaş grubu öğrencilerde astım prevalansını saptamak amacıyla yapılmış olan bir çalışmaya paralel olarak düzenlenmiştir. Çalışmanın birinci aşamasında ülkemiz koşullarına göre uyarlanan `International Study of Asthma and Allergies in Childhood` (ISAAC) anketi uygulanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında, ankete uygun yanıt veren 3933 öğrenciden, bu ankette astım ile ilgili semptomları olmadığını belirten 12-13 yaş grubunda 967, 16-17 yaş grubunda 844 öğrenci belirlenmiştir. Bu öğrencilerden çalışmaya alınma kriterlerine uygun olanlara (Sigara içmeyen, hiçbir allerjik ve sistemik hastalığı bulunmayan, son üç haftada solunum sistemi enfeksiyonu geçirmemiş olan) solunum fonksiyon testleri (FEVı ve FVC) yapılmıştır. Sonuçta, uygun spirometrik test yapan toplam 833 öğrencinin verileri incelenmiştir. 12-13 yaş grubundaki öğrencilerde ortalama FEVı ve FVC değerleri yönünden kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Fakat 16-17 yaş grubunda erkeklerde ortalama FEVı ve FVC değerlerinin kızlardan daha yüksek olduğu saptanmıştır. İncelenen 12-13 yaş grubu öğrencilerde ortalama FEVı ve FVC değerleri ile öğrenci ailelerinin aylık gelirlerine göre tanımlanan sosyo-ekonomik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki görülürken, bu ilişkinin 16-17 yaş grubu öğrencilerde daha az belirgin olduğu izlenmiştir. Bu çalışmada solunum fonksiyon testlerini etkileyen demografik, sosyo ekonomik faktörlerle birlikte, çevresel risk faktörleri de araştırılmıştır. Tüm yaş grublarındaki erkek ve kız öğrencilerin FEVı ve FVC değerini belirleyen en önemli faktörlerin öğrencilerin vücut kitle indeksi (VKİ),cinsiyeti,ailelerinin sosyo-ekonomik düzeyi (SED) olduğu görülmüştür. Bu çalışmadan elde edilen verilere göre ailelerinin sosyo-ekonomik düzeyi 12- 13 ve 16-17 yaş grubu öğrencilerin solunum fonksiyonlarının gelişimini etkilemekte ve sosyo ekonomik düzeyle ilgili bazı çevresel risk faktörleri de bu gelişimde önemli rol oynamaktadır. Anahtar Kelimeler: Akciğer fonksiyonları, Sosyo-ekonomik düzey. VI

ABSTRACT In order to evaluate the association between the «ocio-economic statue and pulmonary functions, and the risk factors that are responsible for this association,we studied 833 students at age groups 12-13 and 16-17, in Adana, Turkey. This study were done parallelly with another study that was performed to determine the prevalence of symptoms related to asthma in students at age group 12-17 chosen by using cluster sampling method in 22 schools in Adana city centre. In the first step of that study, the `International Study of Asthma and Allergies in Childhood` (ISAAC) questionnaire that was adopted for our country was performed. In the next step, 967 students at 12-13 ages, and 844 students at 16-17 ages were chosen who said that they had no symptoms related to asthma in 3993 students who replied the ISAAC questionnaire. Of these students who had suitable criteria (who never smoked, who had no allergic disorder, who had no respiratory infections within the last three weeks), the spirometric tests were performed. Finally, the data of 833 students who had proper spirometric tests were analysed. No significant difference was observed between boys and girls at 12-13 ages by means of pulmonary function test (FEVi and FVC); however mean FEVand FVC were found higher in boys than in girls at 16-17 ages. There was a significant association between the pulmonary function tests of the students and socio-economic statue of their families in students at 12-13 ages, however this association was found less significant in students at 16-17 ages. In this study, environmental risk factors were also evaluated as well as demographic and socio-economic risk factors, and it was found that body mass index (BMI), socio-economic statue and gender are the factors that affect the FEVI and FVC in boys and girls in all age groups. We conclude that the socio-economic statue of the families affect the development of pulmonary functions in students ages 12-13 and 16-17 and some environmental risk factors related to socio-economic statue affect devolopment of the lung functions. Key Words: Pulmonary functions, socio-economic statue, VII TC YÜKSEKÖ?RETİM KURULU