Aktif ve latent tüberkülozlu olguların tanısında tüberkülin Deri testi ile QuantiFERON-TB-TB gold ın tube testinin etkinliğinin karşılaştırılması

Abstract

Tüberküloz (TB), tüm dünyada yüksek mortalite ve morbiditesi ile önemli bir infeksiyöz hastalıktır. Tüberkülin deri testi (TDT) TB'nin bilinen ilk immünolojik tanı aracıdır. Ancak, TDT klinik tanıda birçok yönden kısıtlı öneme sahiptir. Son dönemlerde geliştirilen QuantiFERON-TB Gold In Tube (QFT-GIT) testi gibi serolojik testlerin TB infeksiyonunu saptamada TDT'ye oranla daha spesifik sonuç verdiği konusunda çalışmalar vardır. Çalışmamızda aktif ve latent TB'si olan hastalarda QFT-GIT ve TDT testinin tanısal değerinin araştırılması ve bu iki testin etkinliğinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.Çalışmamıza 16 aktif akciğer TB'li, 26 latent TB'li olgu ve 21 sağlıklı kontrol olgu alındı. Aktif akciğer TB tanısı en az bir balgam yayma ARB (+)'liği ve ARB kültür pozitifliğine göre konuldu. Aktif akciğer TB'li olgularda tedavi başlanmadan önce olmak üzere tüm olgularda önce QFT- GIT için kan alındı daha sonra TDT'leri uygulandı.Gruplar arasında yaş ortalaması ve cinsiyet açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p ? 0.05). Aktif TB olgularının 8'inde (%50) TDT çapı 15 mm'nin altında idi. Ortalama TDT çapı latent TB'li olgularda aktif akciğer TB'ye göre (p:0.001) ve aktif akciğer TB'li olgularda kontrol grubuna göre (p:0.001) istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptandı. Ortalama QFT-GIT testi düzeyleri hem aktif hem de latent TB olgularında kontrol grubu ile karşılaştırıldığında istatistiksel olarak yüksekti (sırasıyla p:0.003, p:0.005). QFT-GIT testi aktif TB hastalarının 12 (%75.0)'sinde, latent TB olgularının 15 (%65.2)'inde pozitif iken, kontrol grubunda 3 (%14.3) olguda pozitif sonuç elde edildi. QFT-GIT testinin duyarlılığı ve özgüllüğü aktif akciğer TB'nin saptanmasında %75 ile %85.7, latent TB'nin saptanmasında %65.2 ile %85.7 olarak saptandı. Aktif akciğer ve latent TB'li olgular değerlendirildiğinde ise testin duyarlılığı %75, özgüllüğü %34.8 olarak bulundu. QFT-GIT testi ile TDT arasında pozitif korelasyon saptandı.Latent TB infeksiyonunun ve aktif TB'li hastaların saptanmasında QFT-GIT'in tanıda katkısının olabileceği düşünülse de testin aktif hastalık ve latent infeksiyon ayırımında özgüllüğü düşmektedir. QFT-GIT ile TDT arasında pozitif korelasyon saptanmış olması ve QFT-GIT'in maliyetinin yüksek olması nedeniyle özellikle ülkemiz şartlarında TDT'ye daha üstün gibi görülmemektedir.Anahtar Kelimeler: Aktif akciğer tüberkülozu, Latent tüberküloz infeksiyonu, QuantiFERON-TB Gold IT, Tüberkülin deri testi.

Tuberculosis (TB) is an important infectious disease with high mortality and morbidity worldwide. The tuberculin skin test (TST) is known as the first immonologic diagnostic method in TB. TST has limited value for diagnosis of TB in different settings. There are some studies demonstrated that recently developed some serological tests such as Quanti FERON-TB Gold (QFT-GIT) test had greater diagnostic specificity than TST. The aim of our study was to compare the usefulness and the performance of QFT-G assays and TST in patients with active and latent TB disease.Sixteen patients with active tuberculosis, 26 patients with latent TB ve 21 controls were included into the study. The diagnosis of active TB was based on presence of at least one positive sputum smear and positive TB culture. Blood samples were taken for QFT-GIT before the treatment in patients with active TB and then TST was performed.There was no difference according to age and gender among groups (p ? 0.05). In 8 (50%) patients with active TB mean enduration of TST was under 15mm. Mean enduration of TST was significantly greater in latent TB patients than those of active TB patients (p:0.001) and in active TB patients it was higher than those of controls (p:0.001). QFT-GIT test was found to be significantly higher in active TB patients and in latent TB patients compare to those of controls (respective p:0.003, p:0.005). QFT-GIT tests were positive in 12 (%75.0) of active TB patients, in 15 (%65.2) of latent TB patients and in 3 (%14.3) controls. Sensitivities of QFT-G were found to be as 75% and specificities 85.7 % for active TB and 65.2 % and 85.7 % respectively for latent TB. When patients with active and latent TB were evaluated sensitivities of QFT-GIT were 75% and specificities 34.8 %. A positive correlation was detected between QFT-GIT test and TST.Even it was thought that QFT assays have the supplementary role for detection of active and latent TB, specificity of the test for the diagnostic discrimination between active TB and latent TB disease is low. QFT-GIT is not more valuable in the diagnosis of active pulmonary TB than TST especially in our country condition due to higher cost of QFT-GIT and presence of positive correlation between QFT-GIT ile TST.Key words: Active tuberculosis, latent tuberculosis, QuantiFERON-TB Gold IT, tuberculin skin test