İlköğretim ikinci kademe fen ve teknoloji, ingilizce, matematik ve Türkçe öğretmenlerinin eleştirel düşündürmeye dönük görüşleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim ikinci kademe Fen ve Teknoloji, İngilizce, Matematik ve Türkçe öğretmenlerinin öğrencileri eleştirel düşündürmeye dönük görüşlerini belirlemektir. Söz konusu eleştirel düşündürme, öğretmenin öğrencilerini eleştirel düşünme sürecine dahil edecek kısacası eleştirel düşündürecek her türlü davranış, tutum, yaklaşım, yöntem, teknik ya da metodu kapsamaktadır.Araştırmada tarama yöntemi kullanılmış olup, araştırma evrenini Diyarbakır ili merkez ilçelerinde (Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehir) yer alan ilköğretim kurumlarında (Görme Engelliler İlköğretim Okulu, İşitme Engelliler İlköğretim Okulu, Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ve normal ilköğretim okulu) görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini ise 2010 -2011 eğitim ? öğretim yılı, Diyarbakır il merkezinde yer alan ilköğretim kurumlarının ikinci kademesinde görev yapmakta olan 81 Fen ve Teknoloji öğretmeni, 102 İngilizce öğretmeni, 78 Matematik öğretmeni ve 102 Türkçe öğretmeni oluşturmaktır. Araştırmaya 4 farklı branştan 363 öğretmen katılmış olup, bu sayı evrende ilgili branşlarda görev yapmakta olan 1443 öğretmenin %25.1'ini teşkil etmektedir. Araştırmada öğretmenlere, araştırmacı tarafından geliştirilen ve 28 maddeden oluşan anket aracılığıyla bilgi toplanmıştır.Öğretmenlerin öğrencileri eleştirel düşündürmeye dönük görüşlerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanan ölçme aracı 7 alt boyut göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. 4 seçenekli 3 soru, 5 seçenekli 5 soru, 6 seçenekli 10 soru, 7 seçenekli 7 soru ve 8 seçenekli 2 sorudan oluşan 27 kapalı uçlu ve 1 açık uçlu olmak üzere toplam 28 sorudan oluşan ölçme aracı hakkında Fırat Üniversitesi öğretim üyelerinden uzman görüşü alınmıştır. Uzman görüşleri neticesinde yapılan düzeltmelerle veri toplama aracına son hali verilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma ve kay-kare tekniği kullanılmıştır. Veriler bilgisayar ortamında SPSS 17.0 paket programı ile çözümlenmiştir.Araştırma bulguları neticesinde elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:1-Araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu (%54.4) öğrencileri eleştirel düşündürmeye istekli olduklarını belirtmiş ancak gerçekleştirmede zorluk çektikleri görülmüştür.2-Öğretmenlerin ders anlatımında öğrencileri eleştirel düşündürmek için kullandıkları öğretim yöntem ve teknikleri arasında hizmet süreleri açısından anlamlı bir farklılık vardır.3-Cinsiyetin öğretmenlerin verdikleri ödev türleri üzerinde belirleyici bir etkisi bulunmamıştır.4- Hizmet süresi açısından öğretmenlerin ders esnasında kullandıkları soru tipleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Hizmet süresi 30 yıl ve üzeri olan öğretmenler Kombinasyon tipi sorular (Birden fazla soru tipi) kullandıklarını belirtmişler, hizmet süresi 30 yıldan az olan öğretmenler ise Olgusal (Tek doğru cevabı olan) sorular kullandıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca İngilizce ve Matematik öğretmenleri Olgusal sorular kullandıklarını belirtmişler, Fen ve Teknoloji öğretmenleri Kombinasyon tipi sorular kullandıklarını belirtmişler ve Türkçe öğretmenleri Iraksak sorular (Çok cevabı olan sorular) kullandıklarını belirtmişlerdir.5-Araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu kullanmakta oldukları soruların yenilenen yenilenen Bloom taksonomisine esas olan soru türlerinden anlama ile daha çok ilintili olduklarını belirtmişlerdir. Bu durum öğretmenlerin öğrencileri eleştirel düşündürmede başarısız oldukları şeklinde yorumlanabilir çünkü bilgi, kavrama, uygulama alt düzey düşünme becerilerini oluştururken, analiz, sentez ve değerlendirme üst düzey düşünme becerilerini içermektedir.6-Araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu (%47.5) eğitim sistemi ile ilgili eleştirel düşünmeyi engelleyen faktörün sınav sistemi olduğunu belirtmiştir. Diğer taraftan hizmet süresi 30 yıl ve üzeri olan öğretmenler eğitim sistemi ile ilgili eleştirel düşünmeyi engelleyen faktörü, öğretimde bilgi aktarımına önem verilmesi ve öğrenci sayılarının fazlalığı olarak; hizmet süresi 30 yıldan az olan öğretmenler ise sınav sistemi olarak ifade etmişlerdir.Bu araştırma sonucunda öğretmenlerin öğrencileri eleştirel düşündürme hususunda çok istekli oldukları, öğrencileri bu konuda yüreklendirdikleri söylenebilir. Ancak bu sonuç, kişilerin kendilerini tarafsız değerlendirmede çok da başarılı olmadığı gerçeği göz önünde bulundurularak, çalışmanın daha geniş bir evrende ve bütün eğitim kademelerinde tüm branşları kapsayacak şekilde başka bir araştırmayla desteklenmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir. Diğer taraftan, öğretmenlerin yüz yüze ve uzaktan hizmet içi eğitim yoluyla eleştirel düşünme ve düşündürme konusunda bilgilerinin artırılması, okul, derslik, laboratuar ve ders kitaplarının öğrencileri eleştirel düşündürmeye teşvik edecek şekilde tasarlanmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Purpose of this study is to define the opinions of secondary school Science and Technology, English Language, Mathematics and Turkish Language Teachers on promoting critical thinking. Promoting critical thinking includes all kinds of behavior, attitude, approach, method, technique or method to promote students critical thinking.Survey method was used in the research. Research population consists of the teachers who work in secondary schools (Secondary School for the Visually Impaired, Secondary School for the Hearing Impaired, Regular secondary schools, Regional Primary Boarding School) which locate in the central districts (Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehir) of Diyarbakır. Research sample consists of 81 Science and Technology, 102 English, 78 Mathematics and 102 Turkish Language Teachers who work in the secondary schools. 363 teachers participated in the reseacrh in 4 different disciplines. This number constitutes %25.1 of total 1443 teachers serving as a Science and Technology, English, Mathematics and Turkish Language Teachers in the population of research. In the research, data was collected by the survey method which consists of 28 item questionaire and developed by the researcher.7 sub-dimensions were took into account for preparing the Measuring tool which was prepared to determine the opinions of teachers on students? promoting critical thinking. Measuring tool comprises 3 questions with 4 choices, 5 questions with 5 choices, 10 questions with 6 choices, 3 questions with 4 choices, 7 questions with 7 choices, 2 questions with 8 choices. 27 of them are closed-ended questions and 1 of them is open-ended question, totally 28 questions. In the developing process of the research tool expert opinion was got by the faculty members of Fırat University. Analysis of the data, frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, loss-square technique were used. The data analyzed by computer package program SPSS 17.0.The results obtained as a result of the research findings can be summarized as follows:1- The vast majority of participating teachers (%54.4) explained their eagerness to promote students critical thinking but had difficulty to achieve.2-There are no significant differences between methods and techniques used to promote students critical thinking in the context of teachers? seniority.3-Gender was not a decisive impact on the types of assignments given by the teachers.4-In terms of length of service of teachers, there is a significant difference between the types of questions used during the lessons. Teachers who have 30 years and more service stated that they used Combination-type questions (more than one type of question), teachers who have less than 30 year service stated that they used factual (Single questions with one correct answer) questions. Into the bargain, English and Mathematics teachers stated that they used factual (Single questions with one correct answer) questions, Science and Technology teachers stated that they used Combination-type questions (more than one type of question) and Turkish Language Teachers stated that they used Divergent questions (questions with many answers).5-The vast majority of participating teachers stated that questions were more associated with ?comprehension? types of questions based on Bloom Taxonomy. In this context, it can be said that teachers are unsuccessful to promote students to the process of critical thinking as knowledge, comprehension, application comprise lower-level thinking skills, analysis, synthesis and evaluation comprise higher-order thinking skills.6-The vast majority of participating teachers (%47.5) reported that examination system prevents critical thinking. Furthermore, teachers who have 30 years and more teaching experience reported that emphasis knowledge transfer on education and crowded classes prevent critical thinking, teachers who have less than 30 years teaching experience reported that examination system prevents critical thinking.As a result of this research, it can be said that teachers are overzealous and encouraged to promote students to think critical thinking but when the reality that people are not objective enough to evaluate themselves is taken into account, it is thought that it will be supportive to apply another research which has a wider population and comprises all the educational levels. On the other hand, it will be beneficial to increase the knowledge of teachers on critical thinking by in service trainings and distance education, schools, classrooms, laboratories and textbooks should be designed to promote students thinking critically.