Hypecoum procumbens L. subsp. atropunctatum Å. E. dahl bitkisinin kalite kontrol açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de yabani olarak yetişen bir Hypecoum türü olan Hypecoum procumbens L. subsp. atropunctatum Å. E. Dahl bitkisi çeşitli açılardan ele alınarak ayrıntılı olarak incelenmiştir.Bitki üzerinde yürütülen botanik çalışmalarda, bitkinin tayininde yararlanılabilecek ve muhtemel monografilerde yer alabilecek anatomik ve mikroskobik özellikler araştırılmıştır.Kalite kontrol çalışmaları kapsamında, çiçekli ve meyveli dönemde farklı lokalitelerden toplanan bitkilerden ayrı ayrı hazırlanan drog örneklerinde kurutmada kayıp, total kül, hidroklorik asitte çözünmeyen kül ve sülfat külü deneyleri yapılmıştır. Drogların teşhis ve saflık kontrollerinde yararlanmak amacıyla ince tabaka kromatografisi (İ.T.K.) kullanılmıştır. Drogların total alkaloit miktar tayinleri titrimetrik bir yöntemle tayin edilmiştir. İlave olarak, drog örneklerinde protopin miktarı, yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) ile tayin edilmiştir. En yüksek protopin miktarı Yapağılar, Uşak'dan toplanan örneklerde bulunmuştur.Bunlara ilaveten, drog örneklerinden hazırlanan alkaloit ekstrelerinin asetilkolinesteraz inhibitör aktivitesi in vitro Ellman yöntemine dayalı mikroplaka deneyinden yararlanılarak saptanmıştır.

In this study, Hypecoum procumbens L. subsp. atropunctatum Å. E., which is a wild-growing Hypecoum species of Turkey, has been thoroughly investigated by several approaches.In botanical investigations carried out on the plant, anatomical and microscobical features, which may be used in the determination of the species and may be included in a prospective monograph, were investigated.In the course of the quality control studies, assays for loss on drying, total ash, acid-insoluble ash and sulphated ash were carried out for the drug specimens prepared from plants in flowering and fruiting period and collected from different localities. Thin Layer Chromatography (TLC) was used for the identification and purity control of the drug specimens. The total alkaloidal contents of the drugs were determined by a titrimetric method. Moreover, the drug specimens were quantitatively analyzed for protopine, by using High Pressure Liquid Chromatography (HPLC). The highest content of protopine was detected in the samples collected from Yapağılar, Uşak.Moreover, acetylcholinesterase inhibitory activity of the alkaloidal extracts prepared from drug specimens were determined by using microplate assay based on in vitro Ellman method.