Sınıf öğretmeni adaylarının siberaylaklık sorununa ilişkin durum analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı üniversitede öğrenim görmekte olan sınıf öğretmeni adaylarının ders esnasında gösterdikleri siberaylaklık davranışlarını, bu öğrencilerin siberaylaklık yapmasına yol açan sebepleri ve bu tarz davranışları en az seviyeye indirmek adına öğrenci gözü ile neler yapılabileceğini tespit etmektir. Bu çalışma Türkiye'de 2015-2016 öğretim yılı güz döneminde Fırat Üniversitesi'ndeki yükseköğretim öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü'nde öğrenimlerine devam eden birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin farklı siberaylaklık faaliyetlerini ne kadar sıklıkta yaptığını belirlemek için, orijinali Blanch ve Henle (2008) tarafından geliştirilen ve Kalaycı (2010) tarafından Türkçeye çevrilen ölçekten yararlanılmıştır. Ayrıca katılımcılara açık uçlu sorular yöneltilmiş ve öğrencilerin gösterdikleri siberaylaklık davranışlarının sebepleri ve çözüm önerileri sorulmuştur. Günlük hayatta mobil cihazları kullanım amaçlarının tespiti ve ders esnasında mobil cihazlar aracılığıyla ders dışı aktivite yapma oranlarını tespit etmek için frekans ve yüzde hesaplamalarından yararlanılmıştır. Açık uçlu soruların analizinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğrenenlerin günlük hayatta mobil cihaz aracılığıyla en çok yaptığı etkinlikler sırasıyla müzik indirme, video izleme ve sosyal ağ sitelerini ziyaret etme; ders esnasında en çok yaptıkları etkinlikler ise sırasıyla sosyal medya sitelerini ziyaret etmek, dosya indirmek (müzik, yazılım, video gibi.) ve haber sitelerini ziyaret etmedir. Nitel veriler ise dört ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar; öğretmenden, ders içeriğinden, öğrencinin kendinden ve sınıf ortamından kaynaklanan sebepler ve bu sebepleri ortadan kaldırmak adına uygulanabilecek çözümlerdir. Elde edilen bulgular ışığında araştırmacılara, öğretmenlere, öğretmen yetiştiren kurumlara ve eğitimden sorumlu kurum ve kuruluşlara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The main goal of the study is to investigate teacher candidates' cyberloafing behaviors during a lesson, the reasons that lead them to such behavior and possible solutions to minimize those behaviors from teacher candidates' perspectives. The participants consisted of elementary school teacher candidates who continued their education at Firat University during 2015-2016 school year. In order to identify cyberloafing behaviors of the participants a survey originally developed by Blach and Henle (2008), and translated into Turkish by Kalaycı (2010) was administered. Also, open ended questions were asked to the participants related to the reasons that lead them to show cyberloafing behavior and possible solutions from their perspectives. For daily routines and in class routines with mobile technologies, frequencies were calculated. Content analysis were used for qualitative data. According to the results, in daily life participants did the following activities at most: listening to music, watching videos, and accessing to social networking sites. In addition, during a lesson, participants use their cell phones or other school technologies to check their social media accounts, to download files, and to skim newspaper websites. The qualitative data were examined based on four main factors: lecturer, course content, students themselves, and classroom environment related reasons of cyberloafing behaviors and possible solutions tominimize those behaviors. Regarding to the findings of the current study, suggestions are provided to researchers, teachers, and educational institutions.