Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik ebeveynlerin denetimleri ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrenci ebeveynlerinin çocuklarının bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik tutumlarını, davranışlarını, denetimlerini ve getirdikleri sınırlamaları ortaya koymak ve ebeveynlerin bu tutumları ile öğrencilerin ders başarıları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu doğrultuda araştırmada öncelikle kullanılacak bir ebeveyn teknoloji tutum ölçeği geliştirilmiş ve uygulanmış; daha sonra öğrenciler ve ebeveynlerle görüşmeler yapılmıştır. Bu nedenle araştırma hem nicel hem de nitel verilere yönelik yürütüldüğü için karma yöntem şeklinde desenlenmiştir. Ölçek geliştirme sürecinde öncelikle pilot uygulama yapılmış; elde edilen veriler analiz edilerek ölçek üzerinde düzeltmeler yapılmıştır. Faktör analizi ve güvenirlik çalışmaları ardından ölçeğe son şekli verilmiştir. Demografik soruların, teknoloji kullanım durumlarının ve 18 maddelik ölçeğin yer aldığı anket Elazığ ili Merkez ilçede yer alan yedi devlet okulu ve dört özel okulda öğrenim gören 354 6. ve 7. sınıf öğrenci ebeveynlerine uygulanmıştır. Nitel veri toplama boyutunda ise rastgele belirlenen 13 öğrenci ve ebeveynleriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Başarı bağımlı değişkenine yönelik elde edilen verilere göre; evinde bilgisayar ve internet erişimine sahip olan ve bu teknolojileri kullanmalarına izin verilen öğrencilerin sahip olmayan ve kullanmayanlara göre ders başarılarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ebeveynlerin çocuklarının bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik tutumları ile öğrenci ders başarı puanları arasındaki ilişki belirlenirken faktörler ayrı olarak ele alınmıştır. Ebeveynlerin teknolojinin eğitimde kullanımına yönelik tutum puanları ile öğrencilerin fen ve teknoloji, bilişim teknolojileri ve yazılım, yabancı dil derslerine yönelik başarı puanları arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu; ebeveynlerin teknolojinin olumsuz etkilerine yönelik tutumları ile öğrencilerin fen ve teknoloji, bilişim teknolojileri ve yazılım derslerine yönelik başarı puanları arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra ebeveynlerin çocuklarının bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik tutumlarının olumlu olduğu ve özellikle eğitim amaçlı kullanmalarını destekledikleri; ancak çocuklarının sanal ortamlarda karşılaşabilecekleri olası riskler ve güvenlik tehditleri noktasında tedirgin oldukları ve bu nedenle çocuklarını bilgilendirerek, kontrol ederek ve bazı sınırlamalar getirerek önlem aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT), Ebeveyn, Tutum, Denetim ve Sınırlamalar, Başarı

The aim of this research is to reveal the attitudes, behaviors, controls and limitations of middle school student's parents, and their attitudes towards students' use of information technology, and to show the relationship between these attitudes of parents and students' academic success. In this context, an parental attitude scale has been developed and applied to parents. Then students and their parents were interviewed. Since both quantitative and qualitative data were used in the study, the method of research was identified as a mixed method. In the scale development process, first of all, pilot tests were conducted. The obtained data were analyzed and require modifications were made on the scale. After the factor analysis and reliability studies were carried out, the scale was formed as the final version. The survey consisting of demographic questions, the use of technology and the 18-item scale were applied to the parents of 354 6th and 7th grade students studying at seven state schools and four private schools in the center of Elazığ city. In the qualitative data collection phase, semi-structured interviews were conducted with 13 randomly selected students and their parents. According to the results obtained for students'achievement as a dependent variable, it was concluded that the students who have computer and internet access at home had significantly higher success than those who do not. The factors were examined separately when determining the relationship between parents' attitudes towards their children's use of information technology and students' achievement scores. It was concluded that parents' attitude scores for the use of technology in education were moderately correlated with positive scores between students' achievement scores of science and technology, information technology, software and foreign language courses. Also, parents' attitudes toward adverse effects of technology were found to have a moderately significant negative correlation between students' achievement scores in science and technology, information technology and software courses. Parents attitudes their children's use of information technology were positive and they supported their students to use information technology especially for educational purposes; but it is clear that parents were worried about their children's potential risks in the virtual environment and security threats, and therefore prevent them by informing, controlling and introducing some limitations.Key Words: Information and communication Technologies (ICT), Parent, Attitude, Control and Limitations, Academic Achievement.