Acil serviste karın ağrılı hastalarda ultrasonografi ile aort çapı değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Acil Servise başvuran karın ağrılı hastaların abdominal aort anevrizması yönünden taranması, erken tanı ve ölüm oranının azaltılmasında önemlidir. Çalışmamızda, acil servise karın ağrısı şikayeti ile başvuran 50 yaş üstü hipertansiyon, arteroskleroz ve sigara içme öyküsü gibi risk faktörleri olan hastaların ultrasonografi ile abdominal aort çapları ölçülerek, bu hastalarda abdominal aort anevrizması sıklığı değerlendirildi. Böylece, acil serviste ultrasonografi ile aort çaplarının ölçümünün acil tanı ve tedavisindeki yeri ile acil pratiğine katkısının belirlenmesi amaçlandı.Gereç Yöntem: İleriye dönük olarak yapılan çalışmamızda, Haziran 2010 ve Ekim 2011 tarihleri arasında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi'ne karın ağrısı şikayeti ile başvuran 50 yaş üstü ve hipertansiyon, arteroskleroz, sigara içme gibi abdominal aort anevrizması risk faktörlerinden en az birine sahip olan 115 hastanın ultrasonografi ile abdominal aort çapları değerlendirildi. Ultrasonografi ile çöliak-süperior mezenterik arter seviyesi, orta hat ve bifurkasyon seviyesi olmak üzere abdominal aort çapı üç seviyeden değerlendirilerek kayıt altına alındı. Hastaların demografik verileri, abdominal aort anevrizması risk faktörleri ve ek hastalıkları kayıt edilerek analizleri yapıldı.Bulgular: Çalışmaya 60'ı (% 52,2) erkek, 55'i (% 47,8) kadın ve yaşları 50 ile 84 arasında değişen (ortalama yaş 66,9±9,1) 115 hasta alındı. Olguların 8 (% 7)'sinde abdominal aort anevrizması olduğu belirlendi. Anevrizma olan hastaların yaş ortalaması 74,4±7,8 iken; anevrizması olmayan hastaların yaş ortalaması 66,3±9,0 idi. Buna göre hasta yaşının artmasının anevrizma gelişimi için bir risk faktörü olduğu belirlendi (p=0,015). Sigara içenlerin anevrizma olma olasılığının, içmeyen hastalara göre 11,3 kat daha fazla olduğu saptandı. Anevrizma tespit edilen hastaların 8'i (% 100,0) erkek idi. Erkek cinsiyetin anevrizma için bir risk faktörü olduğu saptandı.Sonuç: Acil servis şartlarında yapılan ultrasonografinin abdominal aort anevrizması tanısında hızlı ve doğru bir tanı aracı olduğu, özellikle ileri yaş (60 yaş üstü) sigara içen, erkek cinsiyeti olan ve acil servise karın ağrısı ile başvuran hastalarda abdominal aort anevrizmasının dışlanması unutulmamalıdır. Yatak başı ultrasonografi ile acilde abdominal aort anevrizması tanısının konulup tedavisinin erken dönemde başlatılması abdominal aort anevrizmasına bağlı ölümleri azaltabilir.Anahtar Sözcükler: Abdominal aort anevrizması, acil ultrasonografi, karın ağrısı, risk faktörleri

Aim: Scanning the patients consulting the emergency department with abdominal pain for abdominal aortic aneurysm is important for early diagnosis and reduction in mortality. In our study, abdominal aortic diameter of patients aged at least 50, consulting emergency department for abdominal pain and having risk factors such as hypertension, atherosclerosis and smoking history were measured with ultrasonography, and these patients were evaluated for the frequency of abdominal aortic aneurysms. Thus, it was targeted to determine the contribution of aortic diameter measurement on emergency practice and its place in emergency diagnosis and treatment.Material and Method: In our prospective study, abdominal aortic diameters of 115 patients who admitted to Cukurova University Medical School Department of Emergency between June 2010 and October 2011 having at least one of the abdominal aortic aneurysm risk factors such as hypertension, atherosclerosis and smoking history were evaluated with ultrasonography. Abdominal aortic diameters were recorded after an evaluation in three levels with ultrasonography; celiac-superior mesenteric artery level, mid-line and bifurcation level. Demographic data, abdominal aortic aneurysm risk factors and additional diseases of the patients were recorded and analyzed.Findings: 60 (52,2 %) male and 22 (47,8 %) female, total 115 patients aged between 50 and 84 (mean age 66,9 ± 9,1) were included in the study. Abdominal aortic aneurysm was reported in 8 (7 %) cases. The patients with aneurysms have a mean age of 74,4 ± 7,8; while the patients without aneurysms have a mean age of 63,3 ± 9,0. Thus, it has been determined that the increasing patient age is a risk factor for developing aneurysms (p = 0.0015). The likelihood to have aneurysms is 11,3 times greater in smoking patients than non-smoking patients. 8 (100 %) of the patients with a detected aneurysm were male. It has been determined that male gender is a risk factor for abdominal aneurysm.Conclusion: It should be remembered that ultrasonography in emergency departments is a rapid and reliable tool for diagnosis to rule out abdominal aortic aneurysm in patients especially elderly (over 60), smoking and male patients consulting the emergency department with abdominal pain. With bed side ultrasonography, early diagnosis and treatment of abdominal aortic aneurysm in emergency departments may decline the deaths related to abdominal aortic aneurysm.Keywords: Abdominal aortic aneurism, abdominal pain, emergency ultrasonography, risk factors