Kriyocerrahi, elektrocerrahi ve normal bistüri uygulamalarının yara iyileşmesi üzerindeki etkisinin sağlıklı ve diyabetik ratlarda histopatolojik ve histomorfometrik olarak incelenmesi

Abstract

Dokunun hasarlanması sonucu oluşan yara iyileşmesi, pıhtı oluşumu, enflamatuvar hücrelerin birikimi, granülasyon oluşumu, yara kontraksiyonu ve skar maturasyonunu kapsayan süreçte gerçekleşir. Diyabette, lokal dolaşım bozukluğu, enfeksiyon ve periferik nöropati nedeniyle iyileşmede bozukluklar görülür.NO ile yara iyileşmesi arasındaki ilişkinin mekanizması belirsizliğini sürdürse de NO'nun iyileşmede rol aldığı bilinmektedir.VEGF, anjiyogenez ve vaskülogenezde rol oynayan büyüme faktörüdür. Diyabette kötü yara iyileşmesinin VEGF üretimindeki azalmayla ilişkili olduğu ileri sürülmektedir.Yara iyileşmesinin kısa sürede, sorunsuz gerçekleşmesinin önemli olduğu oral bölgede, cerrahi işlemler sırasında minimal doku hasarı ile hemostaz elde etmek amacıyla farklı alternatifler öne sürülmüştür. Damarlardan zengin olan bu bölgede cerrahi işlem sırasında bistüri kullanımından kaynaklı kanama problemleri ortaya çıkabilmektedir. Elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürerek doku yıkımı sağlayan elektrocerrahi, hızlı hemostaz ve diseksiyon sağladığından diş hekimliğinde uzun süredir kullanılmaktadır. İntrasellüler, ekstrasellüler buz oluşumuyla hücrelerde direkt mekanik hasar oluşturan kriyocerrahide insizyon yarası ve kanama oluşmaz.Bu çalışmada, sağlıklı ve diyabetik ratların, dil dorsumunda kriyocerrahi, elektrocerrahi ve bistüri ile oluşturulan yaralardan alınan örnekler, histopatolojik, histomorfometrik ve iNOS ve VEGF ekspresyon seviyeleri immünohistokimyasal yöntemler kullanılarak karşılaştırılmıştır.Tam iyileşme sağlıklı ve diyabetik grupta bistüriyle yapılan cerrahi işlemlerde gerçekleşmiş ancak bunun en fazla kanamaya sebep olan teknik olduğu görülmüştür. Sağlıklı grupta başlangıçta yüksek olan iNOS ve VEGF seviyeleri çalışmanın sonunda düşmüştür. Diyabetik grupta başlangıçta düşük olan bu seviyelerden, iNOS seviyeleri daha da azalmış, VEGF seviyelerinde anlamlı değişiklik olmamıştır. Başlangıçtaki iNOS ve VEGF seviyeleri sağlıklı grupta diyabetik gruba göre daha yüksek bulunmuştur.Sonuç olarak, bu çalışma NO ve VEGF'nin yara iyileşmesinin erken fazında önemli rol oynayan moleküller olabileceğini göstermektedir.

Wound healing involves the phases of inflammation, proliferation, and remodeling. In diabetes, impairment in wound healing occurs.Although the exact mechanism of the relation between NO and wound healing remains unclear, it is known that NO plays part in wound healing.VEGF is a growth factor and it has been suggested that impaired wound healing in diabetes is associated with the decrease in VEGF production.Bleeding problems result from the use of scalpel in oral region which is rich in vessels during surgical procedures. Electrocautery has long been used in dentistry as it enables rapid hemostasis and dissection. Cryosurgery brings about direct mechanical injury in the cells with no incision wound and bleeding.In the present study, tissue sample obtained from the wounds of healthy and diabetic rats? tongues formed by cryosurgery, electrosurgery and scalpel were compared using histopathological, histomorphometric and immunohistochemical methods for the investigation of the expression levels of iNOS and VEGF.In healthy rats, iNOS and VEGF levels, which were high at the start, decreased by the end of the study. In diabetic rats when iNOS and VEGF levels, which both low at the start of the study, were examined. It was established that iNOS level decreased further while VEGF levels remained unchanged by the end. iNOS and VEGF levels were also established to be higher in healthy group compared to diabetic group.In conclusion, this study demonstrated that NO and VEGF are molecules that may play an important role in the early phase of wound healing.