Hemodiyaliz hastalarının beslenme durumlarının, vücut bileşimlerinin saptanması ve fonksiyonel testler ile ilişkilendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, hemodiyaliz hastalarında beslenme durumunu ve vücut bileşimini değerlendirmek ve fonksiyonel testlerle arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla yapılmıştır. İzmir'de özel bir diyaliz merkezinde yapılan bu kesitsel çalışmaya, yaşları 18-85 yıl arasında değişen 204 (85 kadın ve 119 erkek) kronik hemodiyaliz hastası katılmıştır. Çalışmaya katılan hastaların kişisel bilgileri, hastalık ve tedavilerine ait bilgileri, üç günlük besin tüketimi (diyaliz öncesi, sırası ve sonrası) ve fiziksel aktivite kayıtları, vücut bileşimleri ve antropometrik ölçümleri alınmış, Subjektif Global Değerlendirme (SGD) uygulanmıştır. Hastaların performans ve komorbidite durumları Charlson Komorbidite İndeksi ve Karnofsky Performans Skalası kullanılarak ölçülmüştür. Çalışmanın verileri SPSS (17.0) programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde yüzdelik, ortalama, standart sapma, Independent Samples t- testi, Mann-Whitney U testi, Krurskal Wallis testi ve Spearman korelasyon katsayısı kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Çalışmamızda, hastaların yaş ortalamaları 64.2±13.11 yıldır. Subjektif Global Değerlendirme'ye göre hastaların %36.7'sinin orta veya şiddetli derecede malnütrisyonlu olduğu saptanmıştır. Beden Kütle İndeksi sınıflamasına göre hastaların %4.4'ü zayıf, %43.6'sı normal kilolu, %37.7'si fazla kilolu ve %24.2'si obez olarak bulunmuştur. İyi beslenmiş ve malnütrisyonlu hastaların üst orta kol çevresi, triceps deri kıvrım kalınlığı, el kavrama gücü, BKİ, yağ doku kütlesi, adipoz doku kütlesi ve faz açısı ölçümlerinin ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05), fazla sıvı düzeyi, yağ doku indeksi, yağsız doku kütlesi, vücut hücre kütlesi, yağsız doku indeksi (p>0.05) arasında anlamlı fark bulunmamıştır. SGD skoru ile Karnofsksy Performans Skoru, genel sağlık skoru, fiziksel ve mental sağlık skorları negatif yönde korelasyon göstermiştir. Bu sonuçlara göre, hemodiyaliz hastalarının nütrisyonel durumu ve vücut bileşiminin yaşam kalitesi ve performans skoru ile ilişkili olduğu görülmüştür. Malnütrisyon gelişimi açısından risk altında olan bu hastaların beslenme durumlarının takibi fonksiyonel durumlarını ve yaşam kalitelerini arttırabilir.Anahtar Kelimeler; Hemodiyaliz; Beslenme Durumu; Vücut Bileşimi; Fonksiyonel Durum

This study was aimed to evaluate nutritional status and body composition, to investigate the relationship between functional status in hemodialysis patients. 204 (85 female and 119 male) chronic hemodialysis patients aged between 18 and 85 years participated in this cross-sectional study in a dialysis center in Izmir. Personal information, information about diseases and treatments, physical activity records, three-day food consumption records and body composition monitor results of patients were taken. Antropometric measurements and Subjective Global Assessment (SGA) were applied on patients. The comorbidity and performance status of the patients was measured using Charlson Comorbidity Index and Karnofsky Performance Scale. Data of the study were analyzed with SPSS 17.0 program. Percentile, mean, standart deviation, Independent Samples t-test, Mann-Whitney U test, Kruskall Wallis test and Spearman correlation coefficient were used in the analysis of data. The level of significance was accepted as p<0.05. In our study, the mean age of the patients 64.2±13.11 years. According to the Subjective Global Assessment, %36.7 of the patients were determined to have moderate or severe malnutrition. According to the Body Mass Index classification, %4.4% of the patients were found to be underweight, 43.6% were normal weight, 37.7% were overweight and 24.2% were obese. There was no significant difference between middle arm circumface, triceps skinfold thickness, handgrips, LTM, ATM and phase angle levels (p>0.05), whereas OH, FTI, LTM, BCM, and LTI levels were significantly different between malnourished and well-nourished patients (p<0.05). There was a negative correlation between SGD score and Karnofsky Performance Score, general health score, physical, mental health scores .According to these results, nutritional status and body composition of hemodialysis patients were correlated with quality of life and performance score. Follow-up of nutritional status of these patients at risk for malnutrition may improve their functional status and quality of life.Key words: Hemodialysis; Nutritional Status; Body Composition; Functional Status