Bornova Belediyesinden evde bakım hizmeti alan 60 yaş üstü bireylerde düşme korkusunun tespiti ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Giriş ve amaç: Dünya nüfusunun hızla yaşlanmasına bağlı olarak yaşlı sağlığı sorunları da artmaktadır. Kronik hastalıklar ve kazalar yaşla birlikte artış göstermektedir. Düşme yaşlıların en sık yaşadığı kazalardan olup yaralanma ve ölümle sonuçlanabilmektedir. Düşme korkusu, düşme ile birlikte bulunan bir kaygı durumudur ve yaşlılarda sık rastlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı Bornova Belediyesi tarafından sunulan evde bakım hizmetlerinden yararlanan 60 yaş üzerindeki bireylerde düşme korkusunu tespit etmek ve bununla ilişkili faktörleri belirlemektir. Gereç ve yöntem: Bornova Belediyesi'nden evde bakım hizmeti alan 60 yaş üzeri bireylerden dâhil edilme kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 386 kişi ile Mayıs-Ekim 2018 tarihleri arasında beş bölümden oluşan bir anket formu kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemiyle kesitsel bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Düşme korkusu Uluslararası Düşmenin Etkinliği Ölçeği (UDES) ile değerlendirilmiştir. Sosyo-demografik özellikleri değerlendiren bir anket formu, enstrumantal günlük yaşam aktiviteleri formu, EQ5D yaşam kalitesi formu ve ev güvenliği kontrol listesinden yararlanılmıştır. Analizler SPSS 23.0 programı ile gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı analizlerde sayı, yüzdeler, ortalama ve standart sapma hesaplanmıştır. Çözümleyici analizlerde ki-kare analizi, ileri analizler için lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. P<0,05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak belirlenmiştir.Bulgular: Araştırma grubunun yaş ortalaması 77,66±7,59 olup, %74,6'sını kadınlar oluşturmaktadır. Katılımcıların %74,1'inde düşme korkusu tespit edilmiştir. İleri yaş grubunda, kadınlarda, okuryazar olmayanlarda, evli olmayanlarda, hiç çalışmamış olanlarda, geliri olmayanlarda, kronik hastalığı olanlarda, düşme öyküsü olanlarda, günlük yaşam aktivitelerinde bağımlı olanlarda, yaşam kalitesi kötü olanlarda düşme korkusu daha fazladır (p<0,05). Çok değişkenli analiz sonuçlarına göre, düşme korkusu, düşme öyküsü olanlarda olmayanlara göre 2,31 kat artmaktadır (OR 2,31; %95 GA 1,33-4,01; p=0,003), yaşam kalitesi ölçeğinin beş boyutlu anket kısmına göre, sağlıklı olmayanlarda sağlıklılara göre 6,02 kat daha yüksektir. (OR 6,20; %95GA 2,73-14,08; p<0,001).Sonuç: Araştırmanın sonuçlarına göre geçirilmiş düşme öyküsü olanlarda ve yaşam kalitesi kötü olanlarda düşme korkusu fazladır. Düşme öyküsü olan yaşlı bireylerin risk grubu olarak değerlendirilmesi ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik koruyucu girişimlerde bulunulması gerekmektedir. Düşme korkusunun azaltılması ve dolayısıyla düşmelerin azaltılması ve yaşlıların sosyal yaşama kazandırılması için multidisipliner çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Introduction and Aim: Depending on the rapid ageing of the world population, elderly health problems are increasing. Chronic diseases and accidents are also escalating with age. Falls are the most common accident type that elderly experience, and they can result in injuries and death. Fear of falling is the worry that appears with the fall, and it is quite commonly seen in elderly. The aim of the current study is to determine the fear of falling and related factors in individuals who are older than 60 years old and are receiving home care services provided by Bornova Municipality.Methods: A cross-sectional study was conducted with the participation of 386 individuals above the age of 60 who were eligible for the inclusion criteria and agreed to participate to the study. The data was collected via face-to-face interviews by a questionnaire form with five sections between May and October, 2018. The fear of falling was measured by The Falls of Efficacy Scale-International (FES-I). In addition, a questionnaire to collect sociodemographic data, Instrumental Activities of Daily Living, EuroQol-5D, and Home Security Control List were used. The analyses were conducted by SPSS 23.0. For the descriptive analyses, the numbers, the percentages, the mean value and the standard deviation were calculated. For the bivariate analysis, chi-square test, and for further analysis logistic regression were used. The statistical significance value was determined as p<0.05. Results: The mean age of the sample was 77.66±7,59 and females constituted 74.6% of the sample. 74.1% of the participants were detected to have fear of falling. The fear of falling were higher in older ages, females, illiterates, unmarried individuals, the ones who never worked, the ones with no income, the ones with chronic disease, the ones with a falls history, the ones who were dependent on others for the daily activities and the ones with a low quality of life (p<0.05). Multivariate analyses revealed that fear of falling was 2.31 times higher in the individuals who had a falls history compared to the individuals who had not (OR: 2.31; %95 CI: 1.33-4.01; p=0.003). Based on EuroQol-5D definition, fear of falling was 6.02 times higher in the unhealthy elderly than the healthy elderly (OR: 6.20; %95 CI: 2.73-14.08; p<0.001).Discussion: The study results revealed that the fear of falling is higher in the individuals who have a past experience of falling and the individuals who have a low quality of life. The elderly who have falls history should be determined as a risk group and protective measures should be applied in order to enhance their quality of life. Multidisciplinary work is needed to decrease the fear of falling and falls itself, and to reintegrate the elderly to the society and social life.