The impasse of Descartes` modern subject and a politics of the historicity of Dasein in Heidegger`s philosophy

Abstract

Modern felsefenin kurucusu olarak kabul edilen Descartes'ın kurduğufelsefi sistem kendisinden sonra gelen filozoflar üzerinde büyük bir etkiyaratmıştır. Özellikle Descartes'ın kuruduğu mutlak özne anlayışı felsefeninmerkezini oluşturmuştur. Descartes ile birlikte ontoloji önemini yitirmiş ve asılsorun öznenin bilmesine yani epistemolojiye indirgenmiştir. Descartes, modernözneyi yaratma uğruna geri kalan bütün varolanların nesne kategorisineindirgenmesine neden olan düalizmi literatüre yerleştirmiştir. Bunun en önemlisonucu da dünya fenomeninin maddi nesnelerin toplamından ibaret halegelmesidir. Descartes bunu da res cogitans ile res extensa olarak varlığı bölerekonlara düşünen töz ve yer kaplayan şeyler olarak tözsellik atfederek yapmıştır.Bütün bu sebepler Kartezyen dünya dediğimiz olguyu ortaya çıkarmış ve bununçıkardığı sorunlar içinden çıkılamaz hale gelmiştir. Bütün bu sebeplerden dolayıHeidegger Varlık ve Zaman kitabında doğrudan Descartes'ı hedef alır.Heidegger'in eleştirileri özellikle Descartes'ın özne merkezli anlayışı, tözselliğiönceleyen felsefesi ve dünya kavramını yanlış yorumlaması üzerine temellenir.Ancak Heidegger'in en büyük eleştirisi kuşkusuz öznenin yani bir varolan olarakinsanın zamansallığının Descartes tarafından dışarıda bırakılmasıdır. OysaHeidegger bize özne-nesne ayrımına dayanmayan bir ontoloji sunar. Buontolojinin temeli, Dasein'ın dünyada olma durumu ve onun sonluzamansallığıdır. Ayrıca Dasein belirli bir töz olarak sunulmaz ve onun varoluşusorunsallaştırılır. Bu bağlamda, bu tezin ana amacı, Heidegger'in Dasein'ıntarihselliğini incelerken kullandığı tekrar kavramına başvurarak Descartes'ınmodern öznesinin açmazlarını aşmak adına politik bir zemin aramaktır. Burada,tekrar, Dasein'ın tarihselliğini bugününe devralarak kendisini geleceğe doğrutasarlamasının bir yoludur; bu tasarlama da Dasein'ın içine doğduğu bir nesil ilebirlikte gerçekleşir. Modern politik öznenin statik bir şekilde ele alınmasına veonun birtakım tözlere uygun olarak belirlenimine karşılık, Dasein'ın tarihselliğiDasein'ın yaratıcı ve dinamik karakterini ortaya çıkarır. Dolayısıyla, Dasein'ıntarihselliği, Dasein'ın kendi nesli ile birlikte politik bir karakter kazanması adınabir imkan sağlar.

Descartes is recognized as the founder of modern philosophy and itsphilosophical system has made a lasting impact on following modernphilosophers. Especially, the subject-centered understanding which is constitutedby Descartes has formed the center of the modern philosophy. Ontology had lostits importance with Descartes and the main issue has been reduced to the ways ofknowing of the subject, that means epistemology. Also, Descartes reduces otherbeings to the category of the object for the sake of constituting the absolutemodern subject. One of the most important consequences of this effort is to makethe world composed of the sum of material objects. Descartes does it throughattributing substances to beings and dividing the being into two as res cogitansand res extensa, which correspond to thinking thing and extended thing. All thesereasons caused to expose the Cartesian world and its problems have becomeimpasse. Due to these reasons, Heidegger challenges to Descartes' philosophy inBeing and Time. Especially, the critique of Heidegger is grounded on subject-centered understanding, substance, and misunderstanding of the concept of theworld. However, the main critique of Heidegger is temporality of the subject thatDescartes ignores. In contrast to Descartes' philosophy, Heidegger presents us anew ontology which does not depend on the distinction between subject andobject. This ontology is depending on the being-in-the-world and the finitude ofDasein. Also, Dasein is not presented as having a particular substance but itsexistence is problematized. In this context, the main aim of the thesis is to searchfor a political ground to overcome the impasse of Descartes' modern subject byexamining Heidegger's concept of repetition in the historicity of Dasein. Here,repetition is a way for Dasein to project itself to the future by handing down itshistoricity to its present; and this projection occurs in a particular generation thatDasein is thrown into. Against grasping the modern political subject statically anddeterminating it in compliance with some particular substances, the historicity ofDasein reveals the creative and dynamic characteristics of Dasein. Consequently,it gives a possibility to gain political characteristics for Dasein within itsgeneration.