Bilgi güvenliğine yönelik öğrenci, öğretmen, veli ve okul yöneticilerinin farkındalıklarının incelenmesi

Abstract

Yapılan araştırmanın amacı, devlet okulları ve özel okullarda yer alan öğrencilerin, velilerin, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin bilgi güvenliği konusundaki farkındalıklarını araştırmak ve söz konusu bu paydaşların görüşlerinin, devlet okulları ile özel okullar arasında farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmada karma yöntem uygulanmış olup, araştırmanın çalışma grubunda, çalışmanın nicel yöntem uygulanan bölümünde kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenen 2 özel okul ve 2 devlet okulu içerisinden seçilen, ortaokul ve lise düzeyinden 50'şer öğrenci ve 30'ar öğretmen olmak üzere toplam 200 öğrenci ve 120 öğretmen yer almıştır. Nitel yöntem uygulanan bölümünde de her okuldan 3'er öğrenci, 3'er veli, 3'er öğretmen ve 1'er okul yöneticisi seçilmiş olup, toplamda 12 öğrenci, 12 veli, 12 öğretmen ve 4 okul yöneticisi araştırmaya katılmıştır. Araştırmanın veri toplama araçları öğrencilere ve öğretmenlere yönelik ayrı ayrı hazırlanan demografik bilgi anketleri, öğrencilere ve öğretmenlere yönelik ayrı ayrı geliştirilmiş olan Bilgi Güvenliği Farkındalık Ölçeği, öğrenci, öğretmen ve velilere yönelik ayrı ayrı geliştirilmiş olan yarı yapılandırılmış görüşme sorularıdır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir. Devlet okulu ve özel okuldaki öğrenciler ve öğretmenlerin ölçek puanları arasında farklılık olup olmadığı incelenmesi için bağımsız örneklem t testi (independent sample t test) ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Nitel araştırma yöntemi doğrultusunda yapılan görüşmeler de betimsel analiz yöntemi ile yorumlanmıştır.Gerçekleştirilen analizler sonucunda; okul türüne göre özel okulda öğrenim gören öğrencilerin, okul düzeyine göre ise ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu görülürken, lisede öğrenim gören öğrencilerden özel okulda öğrenim gören öğrencilerin farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu, devlet okulunda öğrenim gören öğrencilerden de ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca cinsiyete göre değerlendirildiğinde erkek öğrencilerin farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nicel verilerden ulaşılan özel okuldaki öğrencilerin farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucunun nitel verilerle desteklenebileceği görülmüştür. Ortaokul ve lise düzeyinde öğrenim gören öğrenciler arasındaki farkındalık düzeyi farklılığına yönelik ise sonuçların birbirini tam olarak desteklemediği görülmüştür.Öğretmenler, okul seviyesine göre değerlendirildiğinde, lisede görev yapan öğretmenlerin farkındalık düzeyinin daha yüksek olduğu, özel okulda görev yapan öğretmenler içerisinde de devlet okulunda görev yapan öğretmenler içerisinde de lisede görev yapan öğretmenlerin farkındalık düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Fakat bu sonucunun nitel verilerle tam olarak desteklenmediği görülmüştür. Öğretmenlerin cinsiyetine göre sonuçlar değerlendirildiğinde, erkek öğretmenlerin farkındalık düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca İnternette ve bilgisayarda daha uzun süre vakit geçiren öğretmenlerin farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Okul yöneticilerinin Bilgi Güvenliği Farkındalık Ölçeği analizleri değerlendirildiğinde, özel okulda görev yapan okul yöneticilerinin devlet okulunda görev yapan okul yöneticilerine göre farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Nicel verilerden ulaşılan sonucun nitel verilerle desteklendiği görülmüştür.Veliler ile yapılan görüşmeler sonucunda, velilerin önemli bir kısmının farkındalık düzeylerinin düşük olduğu, çocuklarını gözlemleme konusunda ve bilinçli kullanıma dair yönlendirmede yetersiz kaldıkları sonucuna ulaşılmıştır.Bu sonuçlar doğrultusunda özel okullarda ve devlet okullarında yer alan öğrenci, veli öğretmen ve okul yöneticilerinin farkındalık düzeylerinin üst seviyeye çıkarılabilmesi için her bir hedef kitleye özgü seminerler düzenlenebileceği, yaşanılabilecek sorunlara yönelik alınması gereken önlemler konusunda bilinçlendirme sağlanabileceği önerilmiştir.

The aim of the research is to investigate the awareness of students, parents, teachers and school administrators in public and private schools about information security and to examine whether the opinions of these stakeholders differ between public and private schools. Mixed method was applied in the study. In the working group of the study, in the quantitative part of the study, 200 students and 120 teachers, 50 students and 30 teachers from secondary and high schools, selected from 2 private schools and 2 public schools determined by easily accessible sampling method. has taken place. In the qualitative part, 3 students, 3 parents, 3 teachers and 1 school administrators were selected from each school and a total of 12 students, 12 parents, 12 teachers and 4 school administrators participated in the study. The data collection tools of the research are demographic information questionnaires prepared for students and teachers, Information Security Awareness Scale developed for students and teachers separately, and semi-structured interview questions developed for students, teachers and parents. Significance level was accepted as p <0.05 in the analysis of the data obtained from the research. Independent sample t test (ANOVA) and independent sample t test (ANOVA) were used to examine the difference between the scale scores of students and teachers in public and private schools. The interviews conducted in line with the qualitative research method were also interpreted with descriptive analysis method.As a result of the analyzes performed; It is seen that the students who are educated in private schools according to the type of school, and the students who are educated in secondary school are higher than the school level, the students who are educated in the private school are more aware than the students who are educated in high school and the students who are educated in the public school. levels were found to be higher. In addition, when evaluated according to gender, it was concluded that the awareness level of male students was higher. It was seen that the level of awareness of the students in the private school, which was obtained from quantitative data, was higher and could be supported by qualitative data. Concerning the difference of awareness level among the students in secondary and high school levels, the results did not fully support each other.When the teachers were evaluated according to the school level, it was seen that the awareness level of the teachers working in high school was higher and that of the teachers working in the public school was higher among the teachers working in the public school. However, this result was not fully supported by qualitative data. When the results were evaluated according to the gender of the teachers, it was seen that the awareness level of male teachers was higher. Moreover, it was concluded that the awareness levels of the teachers who spent longer time on the Internet and computer were higher.When the Information Security Awareness Scale analyzes of the school administrators were evaluated, it was seen that the school administrators working in the private school had higher awareness levels than the school administrators working in the public school. The results obtained from the quantitative data were supported by qualitative data.As a result of the interviews with the parents, it was concluded that a significant portion of the parents had low levels of awareness and that they were inadequate in observing their children and directing them for conscious use.In line with these results, it has been suggested that seminars specific to each target group can be organized in order to raise the awareness levels of students, parents, teachers and school administrators in private schools and public schools, and awareness raising can be provided for the problems to be experienced.