Elit askeri pentatloncuların performans değişkenlerinin araştırılması

Abstract

Yapılan çalışmada elit askeri pentatlon sporcularının performanslarına etki eden psikolojik becerilerin; sporcularda cinsiyet, tecrübe düzeyleri, yarışma başarıları ve yaş gruplarıyla ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunu dünya ordularından 98 erkek ve 32 kadın elit askeri pentatloncu oluşturmuştur. Katılımcılara Thomas, Murphy ve Hardy (1999) tarafından oluşturulan Performans Stratejileri Envanteri (TOPS) uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; SPSS (ver.23) kullanılmıştır. İki ve üç grupta normal dağılıma sahip verilerin karşılaştırılmasında; Student t testi ile Anova ve Lsd çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Normal dağılıma sahip olmayan üç grubun karşılaştırılmasında Kruskal-Wallis ve tüm alt kümeler çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan grupların yarışma ve antrenman ölçeği puanları incelendiğinde; kadın sporcuların puanlarının alt ölçeklerde erkeklerden daha yüksek olduğu ve farkın anlamlı olduğu görülmüştür. Erkek ve kadın sporcular yarışma deneyimine göre karşılaştırılmış; her iki grupta da yarışma ve antrenman ölçeklerinde, deneyim düzeyine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Başarılı takım sporcuları, Türk sporcular ve diğer takım sporcuları karşılaştırılmış; yarışma ve antrenman ölçeklerinde aldıkları puanlar arasında anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Türk sporcuların duygusal kontrol puanlarının başarılı takım sporcularına göre anlamlı düzeyde düşük olduğu tespit edilmiştir. Bayanlarda başarılı takım sporcularının hem yarışma hem de antrenman ölçeklerinin uyarılma alt boyutunda, diğer takımların sporcularına anlamlı üstünlük sağladığı görülmüştür. Sonuç olarak; elit askeri pentatlon sporcularının psikolojik becerilerinin cinsiyete göre farklılık gösterdiği ve bayan sporcuların bu becerilerden daha fazla faydalandığı görülmüştür. Psikolojik becerilerin sporcularda yarışma tecrübeleriyle paralel olarak arttığı görülmüştür. Başarılı sporcularda öne çıkan becerilerin hedef koyma, uyarılma, duygusal kontrol, gevşeme ve dikkat kontrolü olduğu ve bu sporcuların yarışmalarda olumsuz düşüncelerden kendilerini uzak tutabildikleri anlaşılmıştır. Askeri pentatlon sporcularının yarışmalarda kullandıkları becerilerden hedef koyma ve gevşeme becerilerini, antrenmanlarda daha etkin kullanmalarının performanslarına katkı sağlayacağı söylenebilir.

The aim of this study was to examine the relationships between the psychological skills of the elite military pentathlon athletes and their gender, experience levels, competition successes and age groups. The research group was consisted of 98 male and 32 female elite military pentathlon athletes from the world armies. A 64-item Performance Strategy Inventory (TOPS) created by Thomas, Murphy, and Hardy (1999) was applied to participants. In evaluating the data; SPSS (ver.23) was used. Student t test, Anova and Lsd multiple comparison tests were used for comparison of data with normal distribution in two and three groups. Kruskal-Wallis and all subset multiple comparison tests were used for comparison of three groups that does not have normal distribution. When the competition and training scale scores of the participating groups were examined, it was seen that the scores of female athletes were higher in subscales than men and the difference was significant. Male and female athletes were compared according to the competition experience; there were significant differences in competition and training scales according to experience level in both groups. Successful team athletes, Turkish athletes and other team athletes were compared; there were significant differences between the scores they had at the competition and training scales. Emotional control scores of Turkish athletes were found to be significantly lower than those of successful team athletes. In females, successful team athletes showed significant superiority to the athletes of the other teams in the arousal subscale of both competition and training scales. As a result, the psychological skills of elite military pentathlon athletes differ according to gender where female athletes have benefited more from these skills. Psychological skills have been shown to increase in parallel with the competition experience in sports, and it has been understood that the skills that stand out in successful pentathletes are goal setting, arousal, emotional control, relaxation and attention control, and these athletes can keep themselves away from negative thoughts in competitions. It can be said that more effective use of goal setting and negative thinking skills by military pentathletes in training will contribute to their performances in competition.