Çocuklarda denetim odağı ölçeği uygulaması

Abstract

-91- ÖZET Bu tez 1975 yılında i/ı.Milgram ve R.Milgram tarafından geliştirilmiş alan Tel-Aviv Denetim Ddağı Ölçeğinin Türkçe uyarlaması üzeri nedir. Çalışma iki aşamada yürütülmüştür. öncelikle, ölçeğin Türkçe eşdeğer formu oluşturulmuştur, daha sonra bu Türkçe formun güvenirliği ve geçerliliği üzerinde çalışılmıştır. Çalışmanın eşdeğerliliği kısmında, ölçeğin İngilizce ve Türkçe formları her iki dili iyi bildiği varsayılan 60 ortaokul 1. sınıf öğrencisine uygulanmıştır. İki yönlü varyans analizi, product-moment korelasyonu, Kuder-Richardson-20 güvenirlik katsayısı ve Madde Analizleri ile yapılan istatistiki analizler ölçeğin İngilizce ve Türkçe formlarından elde edilen puanlar arasında anlamlı farklılıklar olmadığını göstermiştir. Bu bilgi bize ölçeğin İngilizce ve Türkçe formlarının psikolinguistik yönden kıyaslanabilir olduğunu göstermiştir. Ancak madde analizinde geçmiş ölçeği için 1. 2. 5. 7. 8. 13. 14. maddelerin gelecek ölçeğinde 2. 11. 10. 13. 20. maddelerin İngilizce ve Türkçe uygulamaları arasında analiz farklılıkları vardır. Bu sonuçtan hareketle maddeler gözden geçirilmiş, ancak ölçekten çıkarılmamıştır. ölçeğin Türkçe formunun güvenirlik kısmında, Türkçe formun kararlılığı ve iç tutarlılığı araştırılmıştır. Bu amaçla İzmir'in farklı eğitim (ilk ve ortaokul) ve sosyo-ekonomik düzeylerinden-92- seçilen 765 türk öğrencisi teste alınmıştır. Ölçeğin türxçe formundan elde edilen puanların kararlılığı 6 haftalık bir zaman aralığıyla yapılan test-tekrartest korelasyon katsayısı ile hesaplanmıştır. Elde edilen korelasyon katsayıları ölçeğin kararlılığının olduğu şeklinde değerlendirilmiştir. Türkçe formun iç tutarlılığı Kuder-rtichardson-20 korelasyon katsayısı ve product-moment korelasyon katsayıları ile hesaplanmıştır. Bu değerlere göre genel olarak iç tutarlılığın yeterli olduğuna karar verilmiştir. Yine iç tutarlılık kapsamında yapılan madde analizinde geçmiş ölçeği maddeleri toplam varyansa katkıları açısından gelecek ölçeğinden daha iyi bulunmuştur. Çalışmanın geçerlilik kısmında, halihazır geçerliliğin saptan ması amacıyla türkçe formun uygulandığı 132 kişilik bir örnekleme ayrıca, aynı gün bir başka Denetim Odağı ülçegi uygulanmıştır. İki ölçek arasında, geçmiş ölçeği için k. ve 5. sınıflar hariç olmak üzere, uygun korelasyonlar elde edilmiştir. Türkçe formun yordama geçerliliğinin saptanabilmesi amacıyla, ilkokul 5. sınıftaki 37 kişilik bir orneklemde Anadolu Liselerine giriş başarısı ile Denetim Odağı puanı arasında farklılaşma olup olma dığı araştırılmıştır. Ancak bu amaçla yapılan tek yönlü varyans analizinde anlamlı farklılaşma bulunamamıştır.