Çeşitli sosyo-kültürel gruplarda kültürel veya sosyal kimlik olgusunun incelenmesi

Abstract

-90- ÖZET Araştırmamızda sosyal kimlik olgusu Zavalloni ' nin (1984) yaklaşımı ile ele alınarak, toplumumuzda kültürel değerlerini korumaya eğilimli etnik bir grup olan Çerkeslerin sosyal kimlik yapıları incelenmiştir. Bu araştırmada Zavalloni 'nin (Zavalloni ve Louis- Guerin,1984) Sosyal Kimlik Envanteri 'nden hareketle geliştirilen üç aşamalı bir envanter kullanılmıştır. Veriler, İzmir' in Gürçeşme semtinde, Eskişehir'in Belpınar ve Konya'nın Başhüyük köylerinde yaşayan Çerkeslerden araştırmacı tarafından toplanmıştır, araştırmamıza 18-50 yaş grubundan 50 kadın 5ü erkek toplam 100 kişi denek olarak katılmıştır. Uygulama, her denekle yaklaşık üç saat süren yüzyüze görüşme yoluyla ger çekleştirilmiştir.Çerkeslerin temel kimlik gruplarında (cinsiyet, din, yaş, medeni durum, aile ve etnik grup) bizzat kendi lerini tanımlamaları esas alınmıştır. Temel kimlik gruplarının sınırlarını belirlemek amacıyla 'Biz' ve 'Onlar' durumun da alınan tanımlamalar `Odaklaştırılmış İçebakış Tekniği` ile denekler tarafından belirlenen Kendine Uyarlık ve Değer Atfı boyutlarında karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler Istatist ıksel Analizler ve içerik Analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Çerkeslerin 'Biz' ve 'Onlar' durumunda temel kimlik gruplarını tanımlar ken kullandıkları ifadelerin daha çok kendilerine uygun ve olumlu ifadeler olduğu bulunmuştur 5 Kendine Uyarlık ve Değer Atfı skala puanları `Biz' ve 'Onlar' durumunda göre benzer bir şekilde değerlendirilmiştir. Ayrıca 'tamamen uygun' olarak-91- belirtilen tanımlamaların aynı zamanda 'olumlu' olarak değerlendirildiği bulunmuştur. Araştırmamıza denek olarak katılanlar etnik kimliklerini sosyal kategorizasyonun önemli bir yönü olarak değerlen dirmişlerdir, kendilerini gelenek ve göreneklerine bağlı, saygıya önem veren, yardımsever, birbirine bağlı, akrabağlığa önem veren gibi özelliklerle tanımlamışlardır. Araştırmamızın amacı doğrultusunda deneklerin kişisel kimlikleri ile sosyal kimlikleri arasındaki ilişki incelenmemiştir.