Toplu konutlarda insan-mekan ilişkileri

Abstract

ÖZET Bu araştırmada temel alınan model (Weldemann ve Anderson, 1985), eve ve yerleşim çevresine ilişkin tutumların birbirleriyle ilişkili farklı sosyal, psikolojik-çevresel deneyimler sonucu oluştuğu, bu deneyimlerin de mekana ilişkin affektif ve doyum ve niyet oluşturduğu kabulü ne dayanmaktadır. Bu teorik çerçeve temelinde oluşturulan Yerleşim Çevrelerine İlişkin Tutumlar Ölçeği (YÇTÖ), farklı tür evlerde yaşayan, kentin değişik bölgelerinde ikamet eden 109 kişiye uygulanarak güvenirlik çalışması yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı, kent problemlerine ve plansız kentleşmenin yarattığı sorunlara çözümlerden biri olarak yerel yönetimler tarafından üretilen toplu konutlarda yaşayan insanların, yaşadıkları eve ve yerleşim çevresine ilişkin doyumlarını saptamaktır. Bu amaçla İzmir'de üç toplu konut bölgesinde yaşayan (Buca, Bornova, Çiğli- EV-KA ) 260 yetiş kinle görüşülmüş, YÇTÖ uygulaması sonucunda elde edilen veriler, ön çalışma örnekleminden sağlanan bilgilerle karşılaştırılmıştır. Araştırmanın sonuçları, iki örneklemden elde edilen tepkilerin, estetik, güvenlik, prestij, sosyal fiziksel kolaylıklar ve affektif doyum açısından farklılaştığını; niyet ve mahremiyet altölçekleri açısından ise anlamlı bir farklılaşmanın olmadığını göstermiştir. Ayrıca mahremiyet dışında tüm boyutların ( altölçeklerin) doyum ve niyete verilen tepkilerin düşük, orta ve yüksek olarak ayrılan Uç grubunu ayırdetmede etkili oldukları yapılan discriminant analizleri sonucunda görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğin de, ölçeği oluşturan boyutların eve ve yerleşim çevresine ilişkin doyum ve niyeti değerlendirme sürecinde etkili olduğu görülmüş, bulgular önceki çalışmaların sonuçları ile karşılaştırılmıştır.

ABSTRACT Residental satisfaction is an important research issue in Environmental Psychology since it reveals some practical and theoretical implications. Many housing types have been investigated in ' terms of residential satisfaction that they offer in Turkey, public housing has been developed as a solution to housing problems and unplanned urbanization in the present study public housing as a housing type is aimed to be investigated in terms of residential, aâtisf action. Structured interviews and questionnaires have been conducted with 260 residents of EV-KA Public Housing complex in three areas around İzmir ( Buca, Bornova, Çiğli ). The subjects have been questionned about their attitudes and evaluations towards residential environments that they live in. Effects of socio-demograpic features of the sample and objective characteristics of the housing environment, and residents '. perceptions arid attitudes about residential environments that they live in, on the residential satisfaction have been investigated. Variance, regression and discriminant analysis have been applied in order to determine components of residential satisfaction. The results have been discussed in relation to the theoretical framework of residential satisfaction and in terms of its practical implications. According to the results of this study cross-cultural comparisons have been made.