Boş zaman eğitiminin akademik erteleme davranışına etkisi

Abstract

Boş zaman, kısaca yetişkinler için işten, çocuklar ve öğrenciler için ise eğitim-öğretim faaliyetleri gibi gün içinde saatler alan çalışmalardan, uykudan, ev işlerinden, öz-bakım faaliyetlerinden arta kalan ve tamamen `özgür` olunan zaman dilimi olarak tarif edilir. Boş zaman, güdülenmeler ile başlayıp özgürce seçimler yaparak anlamlı ve faydalı etkinliklere katılım gösterme ile sonuçlanan bir deneyimdir. Bu deneyim, boş zamana özgü kapsamlı bir eğitim gerektirir. Boş zaman eğitimi; boş zamana ilişkin bir farkındalık ve bilinç gelişimi vasıtası ile desteklenen, bireylerin rekreasyonel beceri gelişimlerine ek olarak güdülenme, zaman yönetimi, problem çözme, sosyal etkileşim becerileri vb. niteliklerini zenginleştiren bütünsel bir gelişim sürecidir. Bir işin veya vazifenin, sonunda olumsuz durumlar yaşanma ihtimali bulunmasına rağmen gönüllü olarak geciktirilmesi anlamına gelen erteleme davranışı, çoğunlukla bir öz-denetim kusuru olarak tanımlanır. Erteleme davranışı, iş, eğitim, sağlık vb. yaşamın her alanına nüfuz eden yaygın bir olgudur. Özellikle eğitimde, öğrencilerin ödev ve proje hazırlama, derse ve sınava hazırlanma gibi sorumluluklarını yerine getirmeyi son anlara kadar geciktirmeleri şeklinde açığa çıkan akademik erteleme davranışları yalnızca akademik başarıya zarar vermekle kalmayıp, stres, kaygı, keyifsizlik, bunalım vb. olumsuz duygulanımlara da yol açmaktadır. Bu bilgiler ışığında, bu çalışmanın amacı; boş zaman eğitiminin, akademik erteleme davranışlarına bir etkisinin bulunup bulunmadığının açığa çıkarılmasıdır. Nicel yöntemde hazırlanan bu çalışmada tarama modelinden faydalanılmıştır. Araştırmaya farklı üniversitelerden 529'u erkek ve 641'i kadın olmak üzere toplam 1170 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formuna ek olarak Munusturlar (2014) tarafından geliştirilen `Boş Zaman Eğitimi Ölçeği` (α=0.82) ile Ocak ve Bulut (2015) tarafından geliştirilen `Akademik Erteleme Davranışları Ölçeği` (α=0.95) kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; katılımcıların büyük bir çoğunluğu (%73.3) daha önce hiç boş zaman ya da rekreasyon eğitimi nitelikli kuramsal bir ders almamışlardır. Boş zaman eğitimi nitelikli ders alanların boş zaman eğitimi toplam puanları anlamlı biçimde daha yüksek bulunurken, ders almamış olanların akademik erteleme toplam puanları ile birlikte sorumsuzluk alt boyutu puanları anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca katılımcıların %62.6'sı, boş zaman değerlendirme ve rekreasyon hakkında yeterli bilgi ve beceriye ya da bu konuda herhangi bir fikre sahip olmadıklarını belirtmişlerdir. Bir diğer bulgu; boş zamanlarını verimli bir şekilde geçirdiğini düşünenlerin boş zaman eğitimi değerlerinin, boş zamanlarını verimli bir şekilde geçirmediğini düşünen katılımcıların da akademik erteleme ölçeği toplam puanlarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Ek olarak, boş zaman eğitiminin sınıf arttıkça artış, akademik erteleme davranışlarının ise sınıf arttıkça düşüş göstermesi yine önemli bir bulgu olarak göze çarpmaktadır. Sonuç olarak; bu araştırma boş zaman eğitiminin (dışsal motivasyon, can sıkıntısı, sosyal etkileşim becerileri ve zaman yönetimi alt boyutları ile) akademik erteleme davranışlarını istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkilediğini ortaya koymaktadır.

Leisure is defined as a residual period of time in which people feel freedom precisely to act at one's own will following the completion of vital and imperative activities suck as eat, sleep, work, study, houseworks, self-care etc. Leisure behavior originates from (intrinsic and/or extrinsic) incentives and transformed into an experience which is formed by the independent choices of useful and meaningful leisure activities. This experience requires a leisure-specific education to reveal itself. Leisure educa-tion is a total improvement process that enriches individuals' time management, problem solving, social interaction, motivation and most particularly recreation skills along with encouraging people to acquire an awareness and conscious peculiar to leisure. Delaying a task voluntarily, even if being conscious of potential unfavorable outcomes, is defined as procrastinaton and usually characterized as a self-regulation failure. Procrastination is phenomenon which affects diverse life domains such as work, education, health and so on. Particularly in education, procrastination appears as postponing homeworks, projects, and academy-related administrative duties or preparations to courses and tests until the last moment. This behavior not only harms the academic success but also causes students to experience worry, anxiety, stress, depression etc. By that of this information, the purpose of this research is to understand the relation in between leisure education and academic procrastination with respect to different variables; and reveal the effects of leisure education on academic procrastination. The reseach is designed on quantitative methods by adopting descriptive survey model. 1170 students voluntarily participated in this research (641 female, 529 male) from different universities. As data collection tools; a personal information survey developed by the researcher, Leisure Education Scale (α=0.82) developed by Munusturlar (2014), and Academic Procrastination Scale (α=0.95) developed by Ocak & Bulut (2015) were used. According to results; most of the participants (%73.3) have not had taken a theoretical leisure-specific education before. With reference to this result, participants who have had theoretical leisure education before, obtained statistically significant results (higher points) from leisure education scale than those who have not had. Supporting the hypothesis of this research, participants who have not had theoretical leisure education before, obtained statistically significant results (higher points) from academic procrastionation scale than those who have had. Also, more than half of the participants (%62.6) have stated that they either did not have sufficient information or have no idea about leisure and recreation. Participants who consider that their leisure time is efficient achieved significantly higher points on leisure eduation scale. On the other hand, participants who consider that their leisure time is inefficient ahieved significantly higher points on academic procrastination scale. Furthermore, as the class of the student increases, it is determined that the level of leisure education increases and the level of academic procrastination decreases signi-ficantly. As a conclusion, this research demonstrates that the leisure education (along with extrinsic motivation, boredom, time management, and social interaction skills sub-dimensions) significantly affects academic procrastination behaviors.