Üniversite öğrencilerinde psikolojik güçlülük ile ruh sağlığı arasındaki ilişki

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Ege Üniversitesi hazırlık ve 1. sınıflarında öğrenim gören öğrencilerin stres faktörlerine karşın `Psikolojik Güçlülük` düzeyinin ruh sağlığını nasıl etkilediğinin araştırılması amaçlanmıştır. Stres düzeyinin ruh sağlığına olan etkileri farklı araştırmalarla belirlenmeye çalışılarak stresli yaşam olaylarının kişide ruhsal ve fiziksel belirtiler oluşturduğu bilinmektedir. Ancak, bazı kişilerin yoğun stresli koşullara rağmen daha az hastalık belirtisi göstermeleri veya hastalanmamaları kişilik değişkeninin önemini göstermektedir. Bu çalışmada bir kişilik özelliği olarak da ele alınan ve dönüştürülmüş başa çıkma davranışı olarak tanımlanan `Psikolojik Güçlülük` araştırılmıştır. Kişinin yabancılaşmadan hayata, işe veya okuluna bağlanma inancı, olayları kontrol edebileceği ve değişimleri tehdit edici bir durum yerine mücadeleye davet olarak değerlendire bilme özellikleri stres algısı üzerinde etkili olmakta ve kişinin daha az hastalanmasını sağlayabilmektedir. Psikolojik güçlülüğün stresli yaşam olayları ve hastalık ilişkisinde doğrudan (direct) etkisinin yanısıra sosyal desteklerin, başa çıkma yöntemlerinin ve sağlığı koruma alışkanlıklarının uygun kullanımını sağlayarak tampon (buffer) etkisi de söz konusudur. Örneklemi oluşturan ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden öğrenciler değişik fakülte ve yüksekokullarda öğrenim görmektedirler. 237 kız ve 88 erkek öğrencinin katıldığı araştırmada } Bireysel Bilgi Formu (BBF), Katz Uyum Skalası-Bireysel Formu (KAS-S), Kişisel Değerlendirme Ölçeği (KDÖ), Stresle ilgili Faktörler Ölçeği (SÎFÖ) ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Ölçeği (SBYÖ) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; psikolojik güçlülük düzeyi ile ruh sağlığı arasında olumlu bir ilişki bulunmuştur. Güçlülük düzeyiarttıkça ruh sağlığının daha iyiye gitmekte, güçlülük düzeyi azaldıkça ruh sağlığının daha kötüye gitmekte olduğu sonucuna varılmıştır. Stres düzeyi ile güçlülük düzeyi arasında olumlu bir ilişki bulunurken, stres düzeyinin arttığı durumda güçlülük düzeyinin azalmakta olduğu ve stres düzeyi azaldıkça güçlülük düzeyinin artmakta olduğu görülmüştür. Güçlülük düzeyi ile etkisiz başa çıkma yöntemleri arasında olumlu bir ilişki söz konusu olup, güçlülük düzeyi arttıkça etkisiz başa çıkma yöntemlerinin kullanımı azalmakta, güçlülük düzeyi azaldıkça etkisiz başa çıkma yöntemlerinin kullanımı artmaktadır. Varyans analizi sonucunda, psikolojik güçlülük düzeyinin ruh sağlığına temel etkileri manidar düzeyde bulunmuştur. Güçlülük düzeyi ile stres düzeyinin karşılıklı ilişkilerine bağlı olarak ruh sağlığına etkileri manidar bulunamamıştır. Bundan sonraki çalışmaların yoğun stres altında olduğu düşünülen ve yapısı daha heterojen olan bir grupla yapılmasının ayrıca self-report türü ölçeklerin yanısıra hastalık öykülerinin ele alınmasının ve görüşme tekniklerinin de kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.

ABCSTRACT This study investigates the effects of stress levels and psychological hardiness on psychological health status. Data involuing stress, hardiness, coping mechanisms and psychological health statuses were collected from 326 students of Ege University. Analyses of variance revealed that stress and psychological hardiness has significant main effects on psychological health statuses. The interaction between stress levels and psychological hardiness and their relationship on psychological health statuses was found not to be significant. Psychological hardiness and coping was found to be significantly related to psychological health status. Suggestions were also made for further studies in this area.