Kanalis palatinus majör morfolojisi ve lokalizasyonunun konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmesi

Abstract

Diş hekimleri, maksillofasiyal cerrahlar ve kulak burun boğaz uzmanlarının uyguladığı lokal anestezi, dental implant yerleştirilmesi, ortognatik cerrahi ve sinonazal cerrahi gibi işlemler öncesinde oluşabilecek olası komplikasyonları önlemek için kanalis palatinus majörün (KPM) anatomisinin bilinmesi çok önemlidir. Maksiller sinirin blok anestezisini gerektiren cerrahi işlemlerde, anestezik solüsyonun orbita ve burun boşluğuna penetrasyonu sonucu proptozis, oftalmik arterin vazokonstrüksiyonuna bağlı körlük ve intrakraniyal yayılım gibi komplikasyonları önlemek için, KPM'ün ortalama uzunluğu, ortalama açısı ve izlediği anatomik yol, cerrahi öncesinde belirlenmelidir. Bu araştırmanın amacı, KPM'ün ortalama uzunluğu, ortalama açısı ve en sık görülen anatomik yollarını, konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) görüntüleri ile retrospektif olarak değerlendirmektir. Çalışmada yaşları 18 ile 86 arasında değişen (yaş ortalaması±standart sapma=47±13,6), toplam 200 hastanın (90 erkek, %45; 110 kadın, %55) çeşitli nedenlerle elde edilmiş KIBT görüntüleri retrospektif olarak incelendi. Sagital ve koronal kesitlerde, KPM'ün ortalama uzunluğu, kendi içinde yaptığı ve yer düzlemiyle yaptığı ortalama açısı ve izlediği anatomik yollar (sagital düzlemde `önce inferiyor, sonra anteriyor-inferiyor yönde`, `direkt inferiyor yönde` ve `önce posteriyor-inferiyor, sonra anteriyor-inferiyor yönde`; koronal düzlemde `direkt inferiyor yönde`, `önce mediyal-inferiyor, sonra inferiyor yönde` ve `önce inferiyor, sonra mediyal-inferiyor yönde`) tek araştırmacı tarafından değerlendirildi. Görüntülerin %30'u, aynı araştırmacı tarafından bir ay sonra tekrar incelendi. KIBT görüntülerinde toplam 400 KPM incelendi. Ortalama KPM uzunluğu, sagital kesitlerde 31,07 mm; koronal kesitlerde ise 32,01 mm olarak belirlendi. KPM'ün kendi içerisinde yaptığı ortalama açı, sagital kesitlerde 156,16°; koronal kesitlerde ise 169,23° olarak ölçüldü. KPM'ün yer düzlemiyle yaptığı ortalama açı, sagital kesitlerde 113,76°, koronal kesitlerde ise 92,94° olarak ölçüldü. KPM'ün en sık izlediği anatomik yol; sagittal düzlemde `önce aşağı, sonra aşağı-öne` (n=289, %72,25) yönde, koronal düzlemde ise `önce içe-aşağı, sonra aşağı` (n=228, %57) yöndeydi. Sonuç olarak; maksiller sinirin blok anestezisi gereken cerrahi işlemler öncesinde oluşabilecek komplikasyonları önlemek için KPM morfolojisinin, KIBT ile belirlenmesi yararlıdır.

The detection of greater palatine canal (GPC) anatomy is an important issue for dentists, maxillofacial surgeons and otolaryngologists before surgical procedures including administration of local anesthesia, dental implant placement, orthognathic and sinonasal surgeries to prevent possible complications. Mean length, angle and anatomic pathway of GPC should be determined preoperatively to prevent possible complications such as blindness from vasoconstriction of the ophthalmic artery or intracranial spread, proptosis in surgical procedures required block anesthesia of maxillary nerve. The purpose of this investigation was to evaluate the mean length, mean angle and its most common anatomic pathways of GPC via cone beam computed tomography (CBCT) images, retrospectively. CBCT images obtained the several causes of 200 patients (90 males, 45%; 110 females, 55%) age ranged between 18 and 86 (mean age±standard deviation=47±13,6) were examined retrospectively. The mean length, mean angle of GPC, mean angle of GPC with ground plane and anatomic pathways (`firstly inferior, then anterior-inferior direction`, `direct inferior direction` and `firstly posterior-inferior, then anterior-inferior direction` in sagittal sections; `direct inferior direction`, `firstly medial-inferior, then inferior direction` and `firstly inferior, then medial-inferior direction` in coronal sections) of GPC were evaluated by one investigator. Of 30% images' were reexamined by the same investigator one month later. Totally 400 GPC was examined in CBCT images. The mean length of GPC was found to be 31,07 mm and 32,01 mm in sagittal and coronal sections, respectively. The mean angle of GPC was measured as 156,16° and 169,23° in sagittal and coronal sections, respectively. The mean angle of GPC with ground plane was measured as 113,76° in the sagittal sections and 92,94° in the coronal sections. The most common anatomic pathways of GPC were `firstly inferior, then anterior-inferior direction` (n=289, 72,25%) in the sagittal plane and `firstly inferior-medial, then inferior direction` in the coronal plane (n=228, 57%). In conclusion, the detection of GPC morphology is useful with CBCT to prevent the possible complications before surgical procedures required block anesthesia of maxillary nerve.