Babaların çocuk bakımı ve ev işlerine katılım düzeyleri ve belirleyicileri

Abstract

Vİ ÖZET Son yıllarda, erkeklerin aile içindeki rolleri eşleriyle paylaşım düzeylerinde ve erkeklerin aile ile ilgili işlere katılım düzeylerinde eskiye görece değişimlerin olduğu babaların görev ve sorumluluklarının eskiden olduğu gibi sadece ailenin maddi ihtiyaçlarını karşılamak ve çocukları için otorite figürü olmakla sınırlı olmadığı, çocuk bakımı ve ev işlerine aktif olarak katılmaya başladıkları şeklindeki görüşler kendini göstermeye başlamıştır. Yine son yıllarda, çocuğun gelişiminde anne-çocuk ilişkisi kadar baba-çocuk ilişkisinin de önemli olduğunun farkedilmesiyle, batılı araştırmacılar baba-çocuk ilişkisinin niteliğine ve niceliğine yönelik çatışmalar yapmaya başladılar. Bu araştırmacılardan bazıları, çocuk bakımı ile ilgili görev ve sorumlulukların annelerde toplandığını saptarken, diğer bazıları bu konuda eşlerarasında tam bir paylaşım olmasa bile babaların çocuk bakımına katıldıklarını saptamışlardır. Böylesine çelişkili bulgular, babaların çocuk bakımına katılım düzeylerinde bireysel farklılıkların olduğunu düşündürmüştür. Bu araştırma, babaların çocuk bakımına katılım düzeylerini ye katılım düzeylerini etkileyen belirleyicileri saptamayı amaçlamaktadır. Araştırmanın deneklerini, 120 aile oluşturmaktadır. Bu ailelerin 60' ında çocuklar okul öncesi (0-6 yaş grubu)yaşta, 60'ında ise okul yaşındadır (7-11 yaş grubu). Her iki ebeveynin de ilk evliliği sürmektedir ve çocuklar kendi öz çocuklarıdır, Ayrıca annelerin çalışma durumları da dikkate alınmıştır. Okul öncesi yaşta çocukları olan 29 anne çalışmakta, 31 anne çalışmamaktadır,' ilkokul çağında çocukları olan annelerin ise 30' u çalışmakta, 31'1 çalışmamaktadır. Anneler, anneler için hazırlanan bireysel bilgi formunu, Çocuk Bakımının Paylaşımı Ölçeğini, EvVI İşlerinin Paylaşım Ölçeğini, Cinsiyet Rol Tutumları Ölçeğini, Cinsiyet Rol Standartları Ölçeğini cevaplanışlardır. Babalar ise babalar için hazırlanan bireysel bilgi formunu, Cinsiyet Rol Tutumları Ölçeğini, Cinsiyet Rol Standartları Ölçeğini cevaplamışlardır. Araştırsa bulguları, annelerin hem ev işlerine hem de çocuk bakısına babalardan daha fazla katıldıklarını göstermiştir. Çocuk bakısının farklı alanları ele alındığında ise çocuğun fiziksel bakımına, eğitimine, çocuk hastalandığındaki sağlık bakısına, çocuğun ihtiyaçları İçin alış-verişe, çocuğun disiplinine annelerin babalardan daha fazla katıldıkları, çocukla oyun aktivitesinde ise annelerin ve babaların katili» düzeylerinde farklılıkların olmadığı saptanmıştır. Ayrıca, babaların çocuk bakımına katılım düzeylerini etkileyen bazı değişkenler de saptanmıştır. Çocuğun yaşının büyük olması, kadının çalışıyor olması, ailenin üst gelir düzeyinde olması, eşlerin eğitim düzey inin yüksek olması, ihtiyaç duyulduğunda kadınların iş yerinden izin alsakta güçlük çekmeleri, kadınların kocalarından çocuk bakımına katılmalarına talep etmeleri, kadınların ailedeki karar mekanizsasını eşiyle paylaştıklarını algılamaları, kadınların ve erkeklerin geleneksel kadın rollerini fazlaca beni »ses i yor oltaları erkeklerin çocuk bakımına katılışını oluşlu yönde etki İçmektedir. Ev işlerinin farklı alanları ele alındığında, kadınların fesinin ev işlerine katılımlarının, her saskülin ev işlerine katılışlarından hem de erkeklerin fesinin ev işlerine katılışlarından daha fazla olduğu saptanmıştır. Erkekler ise Baskül in ev işlerine hem fesinin ev işlerinden hem de eşlerinin saskülln ev İşlerine katılımlarından daha fazla katı {saktadırlar. Erkeklerin ev işlerineVİİİ katılımlarında, belirleyici nitelikteki değişkenlerden ziyade aile içindeki bazı işlerin kadınların, bazı işlerin erkeklerin görevi olduğunu, bu işbölümünün ise geleneksel yapıya uygun bir şekilde yapıldığını düşündürmüştür. Erkeklerin feminin ev işlerine katılımlarında, onların eşitlikçi cinsiyet rol tutumları olmasının ve geleneksel kadın rollerinin fazlaca benimsemiyor olmalarının belirleyici değişkenler olduğunu saptamış olmamız, bu görüşümüzü desteklemektedir. İleride yapılacak araştırmalarda, daha geniş bir örnekler kullanılarak analizlerde geçersiz çıkan değişkenlerin tekrar incelenmesi, babaların çocuk bakımı ve ev işlerine katılımlarında belirleyici özellikte olabileceği düşünülen başka değişkenlerin de incelenmesi, ölçeklerin standardize edilmesi, babaların çocuk bakımına katılımlarının sonuçlarının incelenmesi önerileri getirilmiştir.