Türk yazılı basınında örgütlenme ve basın sendikalarının karşılaştığı sorunlar ve çözüm yolları

Abstract

ÖZET Toplumlarda demokrasinin yerleşmesi, gelişimi ve devamı için, demokrasinin temel ilkeleri olan özgürlük ve hakların toplumun tüm bireylerini içine alması, bununla birlikte bu haklar ve özgürlüklerin eşit olarak kullanımı gereklidir. Bu noktada, sivil toplum örgütleri ön plana çıkmaktadır. Toplum içinde oluşan sivil toplum örgütlerinin işlev bakımından en önemlilerinden biri olan sendikalar, çalışanların sahip olması gereken sosyal hak ve sosyal güvencelerinin elde edilmesinde ve bütün çalışanlara bunların yaygınlaştırılmasında önem kazanmaktadır. Bir sivil toplum örgütü olan sendika, baskı grubu özelliğini kullanarak siyasal iktidar ve muhalefet açısından yaptırım gücü yüksek bir unsur olmaktadır. Sendikalar arasında da, yapılan işin niteliğinden dolayı ön plana çıkan meslek gruplarının oluşturduğu sendikalar demokrasi için daha bir önem kazanmaktadır. Bireylerin haberleşme özgürlüğünün yerine getirilmesinde, olaylardan haberdar olma, bilgilenme, eğitilme, eğlenme haklarının kullanımında basına büyük görevler düşmektedir. Demokrasinin dördüncü gücü olarak da adlandırılan basının, toplum içinde kamuoyu oluşturma ve kitleyi yönlendirme işlevini sağlıklı bir biçimde yerine getirebilmesi için özgür bir basın rejiminin bulunması zorunludur. Basının bu öneminden dolayı, onun temel elemanı olan gazetecilerin görevlerini özgür ve tarafsız, güvence içinde yerine getirebilmeleri şarttır. Bu nedenle, gazetecilerin sosyal hak ve güvencelerinin sağlanması hem basın özgürlüğü hem de demokrasi için temel koşuldur. Gazetecilerin haklarını ve güvencelerini elde etmeleri için oluşturulan basın sendikaları, iyi örgütlenebildiği ve işlevlerini yerine getirebildiği ölçüde demokrasiye katkıda bulunacaktır.Bugün için, Türkiye'de gazetecilerin ve dolayısıyla sendikalarının bir takım sorunları vardır. Uyulması kanunlarca zorunlu olan hükümlere uygulamada uyulmamaktadır. Bunun yanısıra kimi kanunların da yaptırım gücü kalmamıştır. Bütün bu yetersizliklerin bir sonucu olarak, basının çok önemli sorunları meydana gelmiştir. Tekelleşme, bunun ortaya çıkardığı sendikasızlaştırma, işsizlik, toplu sözleşme yapılmaması, teknolojik yeniliklerin getirdiği olumsuzluklar ve tüm bu sorunların yarattığı diğer problemlerin eklemlenmesiyle basın, bir olumsuzluklar yumağı içine girmiştir. Son günlerde meydana gelen, Teşmil Kararı'nın alınması, yeni bir sendikanın kurulması ve gazetecilik işkolunda değişiklik yapılması gibi olumlu gelişmelerin de eklenmesiyle, bugün için, basın ve gazetecilerle ilgili olan kanunlarda ve yönetmeliklerde bir an önce günün koşullarına uygun değişikliklere gidilmesi zorunlu hale gelmiştir. Basın ve gazeteciler açısından, görevlerinin niteliklerinden ve öneminden dolayı gerekli önlemler alınmadığı takdirde bundan, demokrasi ve kişilerin haber alma özgürlüğü zarar görecek, tek seslilik oluşacak ve çıkacak olumsuzluk ortamından toplumun tüm kesimleri sorumlu olacaktır.