Türkiye`de organ bağışının özendirilmesi ve yaygınlaştırılmasında halka ilişkilerin rolü ve önemi

Abstract

TEZ ÖZETİ İçinde bulunduğumuz yüzyıla damgasını vuran gelişmelerin en önemlilerinden bir tanesi organ nakli ameliyatlandır. Bu ameliyatlar sayesinde organ yetmezliği olan hastalara ikinci bir yaşama şansı tanınmaktadır. Cerrahinin yüzyıllar boyu süren gelişimi sırasında hiçbir olayın organ nakli kadar kamuoyunun ilgisini çekmediği görülmüştür. Günümüzde ve gelecekte de sağlık açısından taşıdığı önem nedeniyle ilgi odağı olmayı sürdüreceği düşünülen organ naklinin yalnızca biyolojik açıdan değil, aynı zamanda tüm kamuoyunu ilgilendiren etik, hukuksal, dinsel sorunları da içermesi bu konuyu özel bir statüye sokmaktadır. Ülkemizde özellikle son 20 yılda büyük gelişme gösteren transplantasyonun en önemli sorunu, ölen kimselerden organ alınmasındaki yetersizliktir. Bununla ifade edilen kadavradan organ bağışının yetersiz sayıda oluşudur. Bu durum transplantasyonun önünde duran en büyük engeldir. Bu sorunun çözümü için toplumun tamamının katkı ve katılımı gerekmektedir. Ancak sağlanan katkı ve katılım sayesinde bu alandaki en büyük sorun olan `donör- verici` sorunu çözülebilecektir. Toplumun desteği olmadan organ nakillerinin devam etmesi söz konusu değildir. Organ naklinin büyük avantajlan nedeni ile ülkemizde organ bağışındaki sayıyı arttırmak öncelikli hedef olmalıdır. Yukarıdaki açıklamalardan hareketle, bu çalışmada ülkemizde organ bağışı yetersizliğinin sebepleri araştınlarak, olayın çözümüne yönelik yeni bir bakış açısı getirmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, organ bağışının özendirilmesi ve yaygınlaştırılması için halkla ilişkiler yöntem ve tekniklerinden yararlanma gerekliliği üzerinde durulmuştur. Organ bağışının toplumsal bir sorumluluk olarak benimsenmesi gereğinden hareketle, ülkemizde söz konusu çalışmalar analiz edilerek mevcut durum değerlendirilmiş, gerçekleştirilen anket verileri ve araştırmalar ışığında, halkın sosyo-kültürel, ekonomik vb. özellikleri dikkate alınarak, organ bağışının yaygınlaştırmasına yönelik bir halkla ilişkiler planı model olarak sunulmuştur. Dünyada organ bağışını yaygınlaştırmaya yönelik halkla ilişkiler uygulamalarından örneklere değinilmiştir. Ayrıca önerilen halkla ilişkiler uygulamalarının sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve amacına ulaşması için gerekli koşulların oluşturulması gerekliliği üzerinde durulmuştur.Sağlık alanında kamuoyu oluşturulmasına yönelik AİDS'le savaş, Sigara ve Kanserle mücadele vb. konularda halkla ilişkiler uygulamalarından örneklere yer verilmiştir. Organ bağışını yaygınlaştırma çalışmalannda halkla ilişkiler uygulamalarının etkinliğini göstermek amacıyla Ege Üniversitesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi Halkla İlişkiler Birimi tarafından gerçekleştirilen organ bağışı kampanyasının sonuçlan aktanlmıştır.