Tireli Muhammed İbn Melek`in `Şerhu Mesâbîhi`s-Sünne` adlı eserinin edisyon kritiği ve değerlendirilmesi `İman-nikah bölümü)

Abstract

Bu doktora çalışmasında, İbn Melek er-Rumî olarak bilinen Muhammed b. Abdullatif'in Şerhu Mesâbihi's-Sünne isimli şerhi, kitabın başından nikah bölümüne kadar doktora öğrencisi Raed Alaween tarafından tahkik edilmiş ve değerlendirilmiştir.Konunun seçilme sebebi: Alanında son derece kıymetli bir eser olan Şerhu Mesâbihi's-Sünne'nin önemli bir şerhi olması, mevcut yazmaların modern neşir ilkelerine uygun olarak yayınlanarak ilmi çevrelerin ve müslüman dünyasının faydasına sunulmak istenmesi.Tezin içeriği: Tez, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde konunun önemi ve seçilme sebebi açıklanmıştır.Birinci bölümde müellif Bağavi ve şarih İbn Melek'in hayatı hakkında bilgi verilmiştir. Öncelikle Bağavi'nin hayatı, ismi, nesebi, doğum yeri, hocaları, öğrencileri, yazdığı eserler ve vefatı anlatılmıştır. Şarih İbn Melek hakkında da ayrıntılı bilgi verilmiş, ismi, nesebi, hocaları, yaşadığı dönemin siyasi, ilmi ve sosyal durumu ortaya konmuş, yazdığı eserler, öğrencileri, alimlerin kendisi hakkındaki övgüleri ve vefatı anlatılmıştır.İkinci bölüm, Mesâbihu's-sünne'ye ayrılmıştır. Bu eserin önemi, başta İbn Melek'in şerhi olmak üzere bu esere yapılan şerhler, eserin isminin tespiti, şerhin İbn Melek'e aidiyetinin kontrolü, şarihin şerhinde takip ettiği yöntem ve kullandığı kaynaklar bu bölümde ele alınmıştır.Üçüncü bölüm, eserin tahkikli metni hakkındadır. Burada mevcut yazma nüshalar tanıtılmış ve tahkikli metin eserin başından nikah bölümüne kadar verilmiştir.Sonuç kısmında, çalışmamızdan ortaya çıkan neticeler, bazı tavsiye ve tekliflere yer verilmiştir.

In this dissertation I have critically edited the first part of the book Sharh Masabih al-Sunnah by Muhammad ibn Abd al-Latef, known as Ibn al-Malak ar-Rumi (d. 854 AH), from the beginning to the end of the book of Marriage (kitab al-Nikah). Critical edition and study by the Ph.D. candidate Raed Alaween, at the Faculty of Theology, University of Selcuk.Motive for the choice of the subject: The importance of research lies in that it addresses the explanation (sharh) of the book Masabih al-Sunnah which has many benefits, as well as to contribute to the revival of Islamic heritage and the output of this book based on the earliest manuscripts available and for the benefit of scholars and all Muslims.Content of the dissertation: The dissertation consists of an introduction, three chapters and a conclusion.The Introduction has demonstrated the importance of the subject and the reasons for his choice.Section one talked about the author al-Baghawi and the author of the commentary Ibn Malak. First Baghawi?s biography, his name and lineage, his birth, mentors, his disciples, his books and his death.We have given detailed information about the biography of Ibn Malak, his name, lineage, and mentors. We have also given information about the era of the author including the political, scientific and social situation in that era. We also mentioned his books, his students, scholars words in praise of him and finally his death.The second part is about the book Masabih, its importance and commentaries, especially the commentary by Ibn Malak, the verification of the title of the book, the attribution of the book to Ibn Malak, and the sources of the author in his book, and the methodology of the author.Section three is about the critical edition of this book, a description of the available manuscripts, the text of the critical edition of the book from its beginning to the end of the Book of Marriage (kitab al-Nikah).The conclusion contains the most important results of our research, some recommendations and suggestions for further research.