Mevlevilikteki çile olgusunun fizyolojik ve psikolojik boyutları

Abstract

Tasavvuf, İslâm'ın temel ilkelerine dayanarak nefsi terbiye etme, arındırma, ahlâkı güzelleştirme, ruhu yücelterek Allah (c.c.)'a ulaşma ilmidir. Bu anlamda tasavvuf, bir takım uygulamalarla kişinin nefs terbiyesi aşamalarından geçmesini öngörür. Tasavvuf, bir hal ilmi ve ruhi bir tecrübe olduğundan onun fiilen yaşanması gerekir.Tasavvufta, bu nefs terbiyesi süreci için ?çile çıkarma? tabiri kullanılır. Genel anlamda bütün tasavvufî yollarda çile olgusu vardır ve birbirleri ile benzerlikler gösterir.Mevlevîlikte, çile süreci, bir mürşid-i kâmil rehberliğinde bin bir günde tamamlanır. Çile çıkarmak isteyen kişi, Mevlevî dergâhına gelerek bir kâmil-i mürşide intisâb eder ve onun verdiği görevleri eksiksiz yerine getirmeye çalışır. Böylelikle üç yıla yakın bir süre manevî eğitime tâbî tutulur. Bu manevî eğitim sürecinde, zikir, sema, hizmet ve halvet gibi bazı uygulamalara yer verilir. Bu uygulamalar kişi üzerinde bir takım fizyolojik ve psikolojik değişiklikler ortaya çıkarır. Nefsin terbiyesi, kişisel gelişme ve kemâle erme bu değişikliklerle kendini gösterir.Biz bu çalışmamızda, Mevlevîlikte çile çıkarma sürecinde ortaya çıkan değişiklikleri psikoloji ve fizyoloji bilimi ışığında ele almaya gayret gösterdik. Yaptığımız çalışmanın, tasavvufla ilgili yapılan araştırmalara, tasavvufî uygulamalara bilimsel bir yaklaşım çerçevesinde katkı sağlayacağını umuyoruz.

Sufism can be described as learning how to get closer to Creator-Allah as to practice self-discipline, purify the self [carnal soul] (nefs), make morals better, sublime-uplift the soul based upon the basic principles of Islam. In this sense, sufism sets forth the person pass through some self-discipline phases. Sufism is a kind of state-condition science and spiritual experience,that?s why a person needs to practice it.In tradition to define this self-discipline process ?çile çıkarma- [Practice of Khalwah ] (to undergo a period of suffering or just suffering/Chilla- a practice involving withdrawal (`uzla) from ordinary social interaction for the purpose of dedicating oneself wholly to spiritual exercises and ascetical disciplines)? phrase is used in sufism.We can see a suffering fact-term in all sufism ways and there are several similarities among them.This suffering process [tazkiyah al-nafs] is practiced within one thousand one days in Mawlave (Mevlevi) way with the guidance of a sheikh (şeyh).The person who demands to practice of Khalwah (çile çıkarma) would come to dargah (dergah),express commitment to strive to become a true dervish , and struggle to fulfill the duties given by sheikh.This spiritual education process continues for three years approximately. There are some sort of applications named zikr (to mention Allah), Samâ Âyîns (Whirling Prayer Ceremonies) , hizmet (to serve the others), khalwat ( in sufism, asolitary retreat, traditionally for 40 days during which a disciple does extensive spiritual exercises under the direction of a sufi master) during this education time. These activities cause some physiological and psychological changes on a person.The self-discipline process can be observed with these acts and could become visible with these changes.We have tried to tackle the changes that emerge during the self-discipline process under the light of psychology and physology sciences.We hope this study will help the other researches about sufism in a scientific frame.