İslâm tarihi kaynaklarında Türkler :Câhiliye döneminden Emevîler`in sonuna kadar

Abstract

İslâm Tarihi kaynaklarında Türkler çok genel bir konu olduğu için çalışmamızda Câhiliye döneminden Emevîler?in sonuna kadar Türkler incelenmiştir.Araştırmamızda Mâverâünnehir bölgesinde bulunan Türkler ele alınmıştır. Bilindiği üzere İslâm Tarihi kaynaklarında başka bölgelerde yaşayan Türklere, özellikle de Kafkaslar bölgesinde bulunan Hazarlara dair de birçok bilgi bulunmaktadır. Bu yüzden tezimize coğrafî açıdan da bir sınırlama getirilerek Türklere ait bilgilerin çoğunluğunun odaklandığı Mâverâünnehir bölgesi çalışılmıştır.Araştırma giriş dışında iki bölümden oluşmaktadır. Girişte çalışmanın metodu ve kaynakları ayrıca Türk kelimesinin anlamı üzerinde durulmuştur. Birinci Bölüm?de Câhiliye, Hz. Peygamber ve Hulefâ-i Râşidîn Dönemlerinde Türkler başlığı altında bu dönemle ilgili İslâm Tarihi kaynaklarında yer alan rivayetler ele alınmıştır. İkinci Bölüm?de ise Emevîler Döneminde Türkler başlığı altında Emevîler döneminde Türklerle ilgili rivayetler Akınlar Dönemi, Fetih ve Hâkimiyet Kurma Dönemi, Hâkimiyeti Kaybediş ve İç Karışıklıklar Dönemi ve Mâverâünnehir?de Hâkimiyetin Yeniden Sağlandığı Dönem olarak dört alt başlık şeklinde verilmiş, değerlendirmeler, tahliller yapılmaya ve irtibatlar kurulmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise araştırmanın genel bir değerlendirmesi yapılmış, ulaşılan sonuçlar sunulmuştur.

Since ?the Turks in the Islamic Historical sources? is a very general subject, in this study we examined the period from Jahiliyyah to the end of Umayyads.In this dissertation we have discussed the Turks who have lived in Transoxania. As is known, Islamic historical sources contain lots of information about Turks living in other regions, especially about the Khazars in the Caucasus region. Therefore, we have also limited our thesis from the geographical point and we have concentrated on Transoxania, where the majority of information about the Turks focuses.The research consists of an introduction and two chapters. In the introduction, we dealt with methods and sources of the study and the meaning of the word ?Turk?. In the first chapter entitled ?the Turks at the period of Jahiliyyah, Prophet Muhammad and The Rightly Guided Caliphs? we discussed the narrations in Islamic historical sources about Turks. In the second chapter entitled ?Turks during the Umayyad period?, relations about the Turks under the Umayyads have been studied, in addition to four sub-topics: Raids Period, Conquest and Sovereignty Period, Internal Disorder Period and Reconquest of Transoxania Period. Additional assessments and analysis have been made and relations between issues have been established. At the conclusion, an overview of the research has been given and the reached results have been presented.