Türkiye Avrupa Birliği ilişkilerinde turizmin sosyal boyutu

Abstract

ÖZET Büyük insan kitlelerinin kısa zamanda ve ucuz biçimde seyahat edebilmelerinin olanaklı olmasıyla turizm çağımızın üzerinde çok durulan en önemli toplumsal olaylarından biri durumuna gelmiştir. Gerek toplumlar içinde gerek toplumlararasında büyük insan kitleleri dinlenmek, yeni bir yer görmek ya da yeni bir deneyim edinmek amacıyla seyahat etmekte bu olay toplumsal yaşamda önemli sonuçlara ve değişmelere yol açmaktadır. Bu anlamda turizm sosyolojik bir boyut da kazanmaktadır. Bu çerçevede tez çalışmasında `Avrupa Birliği Türkiye ilişkilerinde turizmin sosyal boyutu irdelenmiştir. Ocak 1996'da yürürlüğe giren Türkiye- Avrupa Birliği Gümrük Birliği sözleşmesi önemli bir aşama olarak kaydedilmektedir. Türk turizm sektörü Gümrük Birliğinden olumlu yönde etkilenecektir. Turizm sektörel bazda Avrupa Birliği üyesi ülkelerin turizm sektörleriyle görece bir uyum göstermektedir. Bir bakıma turizm hizmetler sekötrü içinde tampon bir işlev kazanmaktadır. Dolayısıyla tez çalışmasında yerli ve yabancı turistlerin turizm çerçevesinde Avrupa Birliği üyeliğine bakışı ve beklentileri irdelenmiştir. Turizm tüm dünyada giderek artan bir önem kazanmaktadır. Bir zamanlar turizme sadece aristokrat elit bir sınıf ilgi gösterirken günümüzde kitlesel bir görünüm kazanmaktadır özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında değerler sistemindeki değişmeler turizmi lüks olmaktan çıkarmıştır. Bu bağlamda araştırmada bu olguya bağlı olarak turizmin sosyal boyutu tartışılmıştır. Turizm faaliyetlerine katılan turistlerin farklı sosyo-ekonomik tabakalardan gelmeleri ve turizm çerçevesinde boş zamanlarını değişik aktivitelerle zenginleştirdikleri görülmektedir. Fakat seyahatin amacı, tercih edilen konaklama birimi, ulaşım aracı, tüketim kalıpları ve gerçekleştirilen aktiviteler gelir düzeyi, yaş ve cinsiyete göre farklılaşabilmektedir.Araştırmanın evrenini Kuşadası ve Gümüldür oluşturmaktadır. 70 yerli ve 70 yabancı turist olmak üzere 140 turistle görüşme yapılmıştır. Alan çalışmasından elde edilen temel veriler şu şekildedir. Turizm giderek önem kazanmaktadır. Çalışma yaşamının monotonluğu ve yorgunluğu bireyleri turizm faaliyetlerine yöneltmede itici bir faktör olmaktadır. Gerek yerli ve gerek yabancı turistlerin Türkiye'deki turizmden beklentilerinde görece bir benzerlik olduğu söylenebilir. Çevreye yaklaşımda Doğal, kültürel ve tarihsel mekânlar algılayışta, boş zamanlarını değerlendirmede bu benzerlik görülmektedir. Gene yerli ve yabancı turistlerin Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine bakışında araştırma verileri benzerlik göstermektedir. Her iki grupta yer alan turistlerin büyük bir çoğunluğu olumlu bakmaktadır.