Hadislerin takviyesinde Telakkî bi`l-Kabûl`ün etkisi

Abstract

Tez, bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. `Hadislerin Takviyesi ve Türleri` başlıklı birinci bölümde, telakkî bi'l-kabûlün hadislerin takviyesindeki yerini tespit etmeye çalıştık. `Telakkî bi'l-Kabûlle İlgili Kavramlar ve Değerlendirmeler` başlıklı ikinci bölümde, telakkî bi'l-kabûlün mahiyetini tespit edebilmek için onunla irtibatlandırılan kavramların mahiyetlerini ve âlimlerin ilgili değerlendirmelerini tespit etmeye çalıştık. `Telakkî bi'l-Kabûl ve Hadislerin Takviyesindeki Etkisi` başlıklı son bölümde, telakkî bi'l-kabûlün mahiyetini ve hadislerin takviyesindeki etkisini tespit etmeyi amaçladık. Bunu yaparken telakkî bi'l-kabûlün mahiyetini ortaya koyacak bir tarif yapmaya ve âlimlerin farklı bakış açılarını, aralarındaki bazı temel farklılıkları tespit etmeye çalıştık. Ardından da telakkî bi'l-kabûlle icmâ' arasındaki hayâtî farklardan bazılarını zikredip telakkî bi'l-kabûlün ifade ettiği bilgi değerini, hadislerin takviyesindeki etkisini ve tashih ediciliğini ortaya koymaya çalıştık.Çalışmamızı, sadece muhaddislerin değil, onların referansları olan usûlcülerin de telakkî bi'l-kabûlle ilgili değerlendirmelerini inceleyerek ortaya koymaya çalıştık. Araştırmamızda ikna edici cevabını aradığımız temel sorular şunlardır: Bir hadisin takviyesi nasıl gerçekleşir? Hadislerin takviyesinde isnâd dışı unsurlara itibar edilmeli midir? İsnâd dışı unsurlardan biri olarak zikredilen telakkî bi'l-kabûlle irtibatlı diğer kavramlar nelerdir? Bir hadisin telakkî bi'l-kabûle mazhar olması ne demektir? Telakkî bi'l-kabûlle diğer kavramlar arasında fark var mıdır? Âlimlerin telakkî bi'l-kabûl hakkındaki değerlendirmeleri nelerdir? Telakkî bi'l-kabûlün mahiyeti ve hadislerin takviyesindeki etkisi nedir?Nitekim bunların cevapları eğer hakkıyla tespit edilebilirse hem ehl-i hadis ve fukahâ tarafından bazı meselelere delil olarak zikredilen hadislerin sıhhatine dair tartışmaların tebellür etmesine; hem de akaitle alakalı bazı tartışmalarda kullanılan sahih hadislerin ifade ettiği ilmi değerin tebellür etmesine önemli bir katkı sağlayacağı kanaatindeyiz.

The thesis consists of an introduction and three parts. in the first chapter titled `Reinforcement of hadith and their Types`, tried to locate the place of general acceptance in the reinforcement and acceptance of hadiths. In the second chapter, entitled `Concepts and Evaluations of General acceptance` we tried to identify the nature of general acceptance of hadith by considering the concepts related to this topic and tried to determine the views and assessment of scholars. In the latest chapter entitled `General Acceptance and its effect on the acceptance of hadith`, we tried to determine the nature of general acceptance and its effect on the acceptance of hadiths. We tried to make a definition that manifests the nature of general acceptance and also tried to reveal the different points of view and some key differences between scholars. Afterwards we have mentioned some of the crucial differences between consensus (ijma) and general acceptance and tried to put forward the epistemological value expressed by general acceptance and its impact on the acceptance of hadith narrations.We put forward our work, not only by examining the views of hadith scholars, we also considered the works of methodology (usul) scholars who consist their reference. In this study, we have looked for convincing answers to these main questions: How is a hadith reinforced? Shall other factors than the chain of transmission (sanad) be considered in supporting hadith narrations? What are the concepts related to general acceptance that is mentioned as one of the other factors effecting the authenticity of a hadith? What does it mean that a hadith is the recipient of general acceptance? Is there any difference between other concepts and general acceptance? What are standpoints of scholars regarding general acceptance? What is the nature of general acceptance and its effect in the reinforcement of hadith narrations?In fact, if these responses can be determined in a right way, discussions about the authenticity of some of the hadiths cited by ahl al-hadith and legal scholars as evidence will become more clear, as well as it will make an important contribution by shedding light on the academic value of some of hadiths used during discussions on creed.