Zehebî`nin Kitabü`l-Kebâir adlı eserinin hadis ilimleri açısından değerlendirilmesi

Abstract

Yüce Allah tarafından yaratılmış olan bu kainatta bütün dengeler daima iyikötü, doğru-yanlış, hayır-şer üzerine bina edilmiştir. İslamî literatürde doğruluğun karşılığı sevap, kötü, yanlış, şer olanların karşılığı ise günah olarak yerini almıştır. Fert hür iradesi ile bu ikisinden birini seçmek durumundadır. Eğer iyi işlerde bulunursa sevap sahibi olur, kötü eylemlerin sahibi olursa da günah işlemiş olur. Netice olarak da hiç şüphe yok ki, iyiliğin de kötülüğün de karşılığını mutlaka görecektir.Mesele bu kadar mühim olunca, müslümanların `sırâtı müstakîm` üzerinde şaşmadan yürümelerine yardımcı olmak maksadı ile büyük günahlar hakkında mâlumat veren pek çok müstakil kitap hazırlanmıştır. Bu kitaplar genellikle konuyu kelâmî ve ahlâkî çerçevede ele alan, günahkârın iman-küfür açısından durumunu inceleyen, günahtan sakınmanın çarelerini araştıran eserler niteliğindedir.Muhtevâ ve hacim bakımından birbirinden farklı olan bu kitaplar arasında Zehebî'nin `Kitâbü'l-Kebâir` adlı eseri oldukça önemli bir yere sahiptir. Ancak güvenilir yazma nüshalara dayanmaksızın gerçekleştirilen baskılarda bazı zayıf ve mevzû hadisler göze çarpmaktadır. Böyle rivayetlere yer verilmiş olması, Zehebî gibi titiz bir alimin üslûbuna uygun olmadığı için zihinlerde bu eserin, İmam Zehebî'ye ait olduğuna dair bir takım şüpheler oluşmuştur. Zehebî'den söz eden kaynaklar `Kitâbü'l-Kebâir`in ona ait olduğunu kaydetmiş ve el yazmasına mutabık olarak hazırlanan sıhhatli baskılarda bu tür hadislerin tahkikleri verilmek sûretiyle bu şüphe bertaraf edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Büyük Günah, Kebâir, İmam Zehebî, Kebîre, Günah, Hadis

In this Cosmos System, that was created by Allah, is everything balanced in good-bad, right-false, good-evil. The equivalent of right is in the islamic literature good deed, and the equivalent of bad is sin. The individual must select one of these choises with his freewilling. If he does good works he gets rewards, if he does bad works he earns sins. Consequently there is no doubt that he will get his provision for his good and bad works.For that this topic is so important, the muslims wrote many books to stay on the `right way` and the gave many informations about the big sins. These books are written under the title of theologicle and morality treatises. And they research the case of the sinner and his faith and they research also the resort of avoiding the sins.These books includes different titles and there volumes are different too. The book of Dhahabi `Kitâbü'l-Kebâir` has a very important position between these books. Bu some printed books, that aren't relying on the original hand written books, are including apocryphic traditions. These traditions are arousing suspicions that these apocryphic traditions are used by Dhahabi in his book. Some sources are informing us that the book `Kitab al-Kabair` belongs to Dhahabi. And they are informing us also which traditions are apocryphical. Thus, they avoid our suspicions.Key words: Big sins, Kabair, Imam Dhahabi, Kabira, sin, tradition