Sürûrî`nin Şerh-i Divân-ı Hâfız`ı

Abstract

Yüksek Lisans tezimizde Sürûrî'nin Şerh-i Divân-ı Hafız adlı eserinin baştan `elif ve be` redifli ilk onsekiz gazelini hazırladık. Çalışmamızda transkripsiyon harfleri ile edisyon kritik yöntemini kullanarak tenkitli metin ortaya çıkardık ve Sürûrî'nin şerh metodunu belirlemeye çalıştık. Hâfiz Divam'na ilk Türkçe şerhi yazan Sürûrî, XVI. Yüzyılın ünlü bilgin ve şairlerindendir. Tefsir, hadis, fıkıh, mantık, tıp ve edebiyat gibi çeşitli konulardaki eserlerinin bir kısmını Arapça ve Farsça olarak yazmıştır. Bu dillere olan hakimiyeti ile şarkın ilmî ve edebî klâsik eserlerine hazırladığı şerh ve haşiyelerle onları daha kolay anlaşılır hale getirmeye çalışmıştır. Özellikle Mesnevi'nin altı cildi üzerindeki büyük şerhi `Şârih-i Mesnevî` unvanı ile meşhur olmasını sağlamıştır. Eski Türk Edebiyatı alanında çeşitli yazarlarca şerh metotları ortaya koyulmuştur. Sürûrî, klasik şerh metodunda olduğu gibi kelimelerin gramer açıklamaları üzerinde fazla durmamıştır. Şerh anlayışı bakımından birim olarak mısraı almış ve önce mısraın gerçek anlamım vermiş daha sonra da tasavvuf! izahını yapma yolunu seçmiştir. Açıklamalarını, çeşitli şairlerden beyit ve kıtalarla pekiştirmiştir. Tasavvufî görüşlerine paralel olarak ayet ve hadisleri şahit göstermiştir.

This Master's Thesis is a presentation of the first eighteen lyric poems from Sururi's renowned work entitled `Serh-i Divan-i Hafız` written in `elif and be redif style. A text has been prepared in the study using transcription of letters and editing method through vocalization of Arabic words and an attempt was made to determine Sururi's commentary methodology. Sururi, who wrote the first Turkish commentary in Hafız Divani, was one of the leading scientists and poets of the 1 6th century. He wrote some of his work on interpretation of Koran, hadis, islamic canonical jurisprudence, logic, medicine and literature in Arabic and Farisi. With the help of his superb command of these languages he wrote commentaries, notes and postscripts for oriental scientific and literary classics contributing to their clarity and easier comprehension. Particularly, his spectacular commentary on the sixth volume of Mesnevi earned him the fame of ''Sarih-i Mesnevi`, commentator of Mesnevi. Vairous authors in the ancient Turkish literature applied commentary methodology. In contrast with the classical commentray methodology. Sururi did not place much emphasis on grammatical explanations. From commentray point of view, Sururi took up line of poetry as the unit furnished it with its real meaning and embarked upon its sufic explanation. He further reinforced his explanations with couplet and quadruplet verses from various other poets. In paralel to is sufic views. Surusi provided as evidence the verses in Koran as well as quotes from Mohammed..